"علت سرشدن دست"؛ از ام‌اس تا سکته! هشدار یک بیماری مرموز!
مهم‌ترین "علت سرشدن دست" چیست؟ لحظه‌ای تصور کنید در میانه یک کار روزمره، ناگهان دست‌هایتان بی‌اختیار سِر می‌شود؛ انگار برق از نوک انگشتان تا مچتان جاری شده است. این حس ناخوشایند نه‌تنها فعالیت‌های ساده را مختل می‌کند، بلکه گاهی ترس از بیماری‌هایی مانند دیسک گردن یا ام اس را در ذهن زنده می‌کند. اما قبل از فرورفتن در چرخه نگرانی، به‌خاطر داشته باشید که سرشدن دست اغلب دلایل ساده‌ای مانند فشار روی عصب یا کمبود ویتامین دارد.
با شناسایی علت کرخت شدن دست و درمان به‌موقع، می‌توان این سیگنال‌های هشداردهنده را خاموش کرد. در ادامه، شما را با حقایقی آشنا می‌کنیم که ترس را به امیدواری تبدیل می‌کند. برای بی‌حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم؟ کلینیک‌های تخصصی ما با تجهیزات پیشرفته و متخصصان مجرب، آماده هستند تا با تشخیص دقیق، شما را از این نگرانی نجات دهند. همین امروز اقدام کنید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
بررسی علت سرشدن دست و میزان خطرناک بودن آن
این روزها به دلیل عوامل زیادی که بیشتر ناشی از سبک زندگی نامناسبی است، برخی افراد حالت بی‌حسی در اندام‌های مختلف خصوصاً دست را تجربه می‌کنند و به همین علت در جستجوی پاسخی برای فهمیدن علت بی‌حسی دست هستند.
حالت بی‌حسی، سرشدن، خواب‌رفتن در اندام‌های مختلف بدن مثل دست، پا، زانو و آرنج ممکن است احساس شود. در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی بیشتر این عارضه، عوامل ایجادکننده آن و اقداماتی که لازم است در مواجهه با این مشکل صورت گیرد بپردازیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
این اتفاق معمولاً در اثر واردشدن فشار زیاد بر روی عصب‌های موجود در اندام‌ها رخ می‌دهد. به طور مثال زمانی که به مدت طولانی روی پاهای خود می‌ایستید یا زمانی که برای انجام کاری به دست خود فشار زیادی وارد می‌کنید. نمی‌توانیم علت بی‌حسی دست را فقط یک مورد و مسئله خاص در نظر بگیریم و بر اساس این نظریه بگوییم که کرختی دست قطعاً یک مسئله خطرناک است که می‌تواند زندگی اشخاص را تهدید کند.
افراد زیادی وجود دارند که دارای چنین تصوری دررابطه‌با این عارضه هستند. همین امر موجب می‌شود در هنگام مواجه‌شدن با چنین شرایطی نگران شوند و بر استرس آنها افزوده شود. اما این افراد نمی‌دانند که همین استرس و اضطراب می‌تواند شرایط آنها را بدتر کند.
در حقیقت عوامل بسیار زیادی وجود دارند که به‌عنوان علت بی‌حسی دست‌وپا شناخته می‌شوند، برخی از این دلایل می‌تواند بسیار ساده و به‌راحتی قابل‌درمان باشند، درصورتی‌که برخی دلایل دیگر ممکن است پیچیده و گاهی خطرناک هم باشند که روند درمانی پیچیده‌تری را می‌طلبند.
به‌طورکلی درصورتی‌که شما باحالت سرشدن لحظه‌ای در دستان خود مواجه شدید که پس از مدتی به‌خودی‌خود برطرف می‌شود لازم نیست نگران وضعیت دست‌هایتان باشید. اما در حالتی که شما به طور مداوم دچار سر شدگی در دستان خود می‌شوید و این احساس تا مدت‌زمان طولانی ادامه پیدا می‌کند بهتر است که سریعاً به پزشک مراجعه کنید و درباره شرایط و وضعیت دستتان با او صحبت کنید.
علت تأکید ما بر مراجعه سریع به پزشک این است که سرشدن طولانی‌مدت دست می‌تواند از عوارض برخی بیماری‌های خطرآفرین و هشداری برای احتمال وقوع حملات قلبی ناگهانی باشد.
چه زمانی برای تشخیص علت سرشدن دست به پزشک مراجعه کنیم؟
بنابراین توصیه می‌شود در صورت مواجه‌شدن با شرایطی که در ادامه نام می‌بریم هم‌زمان با کرختی دست‌ها یا پاها بلافاصله خود را به پزشک برسانید.
-
در شرایطی که در زمان سرشدن مداوم و طولانی‌مدت دست‌ها و پاهای خود هم‌زمان در ناحیه قفسه سینه احساس درد یا فشار زیاد دارید.
-
اگر هم‌زمان با کرختی دست‌ها در ناحیه پشت کتف یا فک خود احساس درد یا سنگینی می‌کنید.
-
اگر در زمان سرشدن دست‌وپا متوجه شدید که رنگ پوست شما دچار تغییر شده
-
درصورتی‌که احتمال ایجاد هرگونه عفونتی در هر ناحیه از بدنتان را می‌دهید، یا در شرایطی که احساس می‌کنید قسمتی از بدن شما دچار تورم شده است.
-
اگر هم‌زمان با سرشدن دست‌ها احساس کردید که برای بلعیدن غذا مشکل دارید، یا فکر می‌کنید نمی‌توانید به‌راحتی نفس بکشید.
-
درصورتی‌که هم‌زمان بااحساس مداوم کرختی دست‌وپا دائماً سرگیجه دارید
-
اگر به طور ناگهانی و بدون هیچ دلیل دچار سردرد می‌شوید.
-
در شرایطی که علاوه بر کرختی دست‌وپا متوجه شده‌اید که قسمتی از صورت شما بی‌حس یا فلج شده و شما توانایی حرکت‌دادن و کنترل آن را ندارید.
-
درصورتی‌که به‌تازگی دچار مشکل جدی در حفظ تعادل و هماهنگی بدن شده‌اید، دائماً احساس تهوع دارید.
مشکل در سیستم گردش خون؛ علت کرخت شدن دست
در برخی مواقع علت بی‌حسی دست می‌تواند وجود یک مشکل در سیستم عروقی بدن باشد، مشکلی که موجب ایجاد تداخل در انتقال خون به ارگان‌های بدن مثل دست می‌شود و در نتیجه این عدم خون‌رسانی به ناحیه دست، دستان شما دچار حالت سر شدگی و بی‌حسی می‌شوند.
معمولاً احتمال ایجاد این حالت در اشخاصی که از بیماری‌هایی همچون دیابت، فشارخون بالا یا مشکلات و نارسایی‌های مربوط به کلیه رنج می‌برند بیشتر از سایر افراد است، اما این عوامل تنها دلیل ایجاد اختلال در سیستم گردش خون نیستند بلکه موارد و آسیب‌دیدگی‌هایی همچون وجود تومور یا ناهنجاری‌هایی ازاین‌قبیل نیز می‌توانند جلوی انتقال خون به برخی از بافت‌ها را بگیرند.
اگر به دنبال راهی هستید که بتوانید تشخیص دهید دلیل کرخت شدن دست اختلال در سیستم گردش خون است یا نه خوب است در جریان قرار بگیرید که این مشکل علاوه بر کرختی دست می‌تواند عوارض و علائم دیگری نیز به همراه داشته باشد که شامل موارد زیر هستند:
-
احساس درد
-
حالت تورم در نقطه‌ای که مشکل خون‌رسانی وجود دارد
-
تغییر رنگ پوست و ایجاد یک‌رنگ غیرطبیعی در ناحیه‌ای که خون به آن نرسیده است.
-
سرد بودن انگشتان و دست‌ها به علت عدم خون‌رسانی به این ناحیه
انواع آسیب‌دیدگی‌ها؛ علت سرشدن دست
آسیب‌دیدگی و سوانح مختلفی وجود دارند که در صورت رخ‌دادن آنها می‌توان آنها را به‌عنوان علت بی‌حسی دست در نظر گرفت. در ادامه به این آسیب‌ها اشاره خواهیم کرد.
دلیل کرخت شدن دست می‌تواند وجود شکستگی در ناحیه‌ای از دست‌ها باشد که معمولاً با درد و سوزش شدید و ایجاد ورم می‌توان آن را تشخیص داد. رهایی از مشکل سر شدگی دست تحت چنین شرایطی فقط با درمان شکستگی ممکن خواهد بود.
شکستی‌ها بسته به‌شدت و عمق به شیوه‌های متفاوتی درمان می‌شوند. اگر شکستگی کم و جزئی باشد با ثابت نگه‌داشتن محل با استفاده از گچ و در مواردی آتل درمان می‌شود و در صورت شدیدتر بودن آن لازم است برای ثابت کردن استخوان‌ها عمل جراحی انجام شود.
درصورتی‌که در ناحیه دست یا پا دچار سوختگی شوید، خصوصاً اگر این سوختگی به‌اندازه‌ای شدید باشد که به عمق پوست آسیب برساند و رشته‌های عصبی را تحت تاثیر قرار دهد می‌تواند دلیل کرختی دست باشد. سوختگی‌های جزئی معمولاً با روش‌های خانگی مثل استفاده از کمپرس آب سرد، سفیده تخم‌مرغ، انواع پمادها در منطقه آسیب‌دیده قابل‌درمان است.
البته باید حتماً مراقب باشید که در این ناحیه از پمادهای موضعی مناسب سوختگی جهت جلوگیری از ایجاد عفونت و خشک‌شدن پوست استفاده کنید و روی زخم را به‌خوبی بپوشانید تا خودبه‌خود باگذشت زمان درمان شود.
در مورد سوختگی‌های شدید قضیه متفاوت است، در این صورت به‌هیچ‌وجه توصیه به خوددرمانی نمی‌شود چون خطر ایجاد عفونت‌های شدید و جدی شما را تهدید می‌کند. به دلیل حساس شدن پوست و بدن در چنین شرایطی بهتر است به‌منظور درمان صحیح حتماً به‌سرعت به درمانگاه مراجعه کنید.
بیماری‌های ستون فقرات؛ علت سرشدن دست
علت بی‌حسی دست می‌تواند وجود بیماری‌های مختلفی باشد که هرکدام به صورتی اعصاب را تحت تاثیر قرار می‌دهند و با آسیب‌زدن به اعصاب موجب بی‌حسی دست‌ها شود.
باریک شدن ستون فقرات در ناحیه گردن می‌تواند منجر به تنگ شدن نخاع در این ناحیه شود. تنگ شدن نخاع با فشاری که بر اعصاب وارد می‌کند موجب آسیب‌دیدن اعصاب ناحیه دست و ازبین‌رفتن حس آنها و کرختی دست‌ها شود.
به‌علاوه تنگی نخاع می‌تواند به سایر اعضای بدن ازجمله پاها و حتی در عملکرد روده نیز تاثیر بگذارد. این عارضه معمولاً با دارو و فیزیوتراپی قابل‌درمان است اما در موارد شدیدتر ممکن است نیاز باشد عمل جراحی انجام شود.
بیرون زدگی دیسک در ناحیه ستون فقرات و بخصوص در قسمت گردن از جمله مواردی است که به‌عنوان علت سرشدن دست در نظر گرفته می‌شود. بیرون‌زدن دیسک‌های موجود در ناحیه گردن موجب تجربه مشکلاتی ازجمله احساس ضعف و ناتوانی، سرشدن و مورمور شدن در ناحیه دست و دردهای بسیار شدید و غیرقابل تحمل در قسمت گردن، شانه و بازوها می‌شود.
علائم و دردهای مربوط به بیماری دیسک گردن در مراحل ابتدائی بدون مراجعه به پزشک و با استفاده از روش‌های درمانی خانگی مثل استفاده از کمپرس آب سرد یا گرم روی گردن، استفاده از برخی روغن‌ها و پمادهای تسکین‌دهنده و استراحت قابل‌درمان هستند اما درصورتی‌که علائم و درد تا مدت‌زمان زیادی با شما همراه باشد باید خوددرمانی را رها کرده و به یک پزشک متخصص برای درمان خود مشورت کنید.
چه بیماری‌هایی علت بی‌حسی دست هستند
در برخی افراد خصوصاً در مواردی که شخص سابقه بیماری‌های قلبی را داشته است، می‌توان علت بی‌حسی دست را مشکلات قلبی دانست. به این بیماری باید به صورت اورژانسی رسیدگی شود، پس اگر هرکدام از این علائم را تجربه کردید به‌هیچ‌وجه وقت را تلف نکنید و در کمترین زمان ممکن خود را به پزشک برسانید.
یکی از مواردی که می‌تواند علت بی‌حسی دست‌ها و همچنین پاها باشد بیماری ام اس است که در آن اولین علایمی که در شخص بروز می‌کند، خواب رفتگی، گزگز و بی‌حسی دست‌ها است. افرادی که به بیماری ام است دچار هستند معمولاً به دلیل بی‌حس شدن و سستی دست از انجام بسیاری از کارها از جمله بلندکردن اشیاء مختلف و حتی موارد ساده‌ای مثل بستن دکمه‌های لباس خود ناتوان می‌شوند.
در افرادی که به بیماری ام اس دچار هستند معمولاً سیگنال‌های مغز به‌خوبی و به‌موقع به اندام‌های دیگر بدن نمی‌رسد و همین امر موجب ایجاد حالاتی همان عدم تعادل و عدم توان هماهنگی فعالیت اعضای مختلف بدن در این افراد می‌شود. به‌علاوه این بیماران دائماً احساس خستگی زیاد و سرگیجه دارند.
متأسفانه، تاکنون روش درمانی خاصی که منجر به درمان کامل و قطعی بیماری ام اس شود شناخته نشده است اما پزشکان توانسته‌اند با استفاده از برخی داروها علائم این بیماری را کنترل کنند و حتی مانع ایجاد سستی دست‌ها شوند.
معمولاً علت اصلی وقوع سکته مغزی، ایجاد اختلال در سیستم خون‌رسانی به مغز است که در نتیجه این اختلال، سلول‌های مغزی بعد از چند دقیقه از بین می‌روند و همین نابودی سلول‌های مغزی با مختل کردن فعالیت مغز موجب رخ‌دادن سکته می‌شود. در بیشتر مواقع سکته مغزی موجب سرشدن بخشی از بدن مثل دست، پا و حتی در مواردی سرشدن بخشی از صورت می‌شود.
برخی مواقع ممکن است شخص در معرض وقوع یک سکته مغزی خفیف قرار داشته باشد که در آن باوجوداینکه علائم عنوان شده برای سکته مغزی به طور مشابه اتفاق می‌افتد، اما قطع مسیر خون‌رسانی به سلول‌های مغزی به‌صورت موقت رخ می‌دهد. در چنین شرایطی ضروری است که شخص هرچه سریع‌تر به بیمارستان رسانده شود و تحت درمان قرار گیرد.
درمان سکته مغزی اگرچه لازم است به‌صورت بسیار سریع و اورژانسی انجام شود، اما باتوجه‌به نوع سکته متفاوت خواهد بود. بااین‌حال مهم‌ترین عملی که در فرایند درمان اورژانسی رخ می‌دهد این است که تحت انجام یک‌روند درمانی خاص، سریعاً جریان انتقال خون به سلول‌های مغزی درست شوند و این امر زیاد طول نکشد. در برخی موارد برای تصحیح جریان خون‌رسانی به مغز از انواع داروهای ضد لخته و در شرایط حادتر از عمل جراحی برای ترمیم رگ خونی استفاده می‌شود.
موارد شناخته شده که علت سرشدن دست هستند
گاهی ممکن است عوامل و فاکتورهای مهمی در بروز سرشدن دستان فرد، تاثیر داشته باشند که دانستن آنها خالی‌ازلطف نیست. به همین دلیل در ادامه برخی از آنها را بررسی می‌کنیم.
-
کمبود ویتامین: کمبود برخی از ویتامین‌ها ازجمله ویتامین B12 می‌تواند مشکلات زیاد و علائم آزاردهنده‌ای را در فرد ایجاد کند. کمبود این ماده مغذی و ضروری با علائم خاصی مانند موارد زیر همراه است. کم‌خونی زیاد ازجمله عوارض و علائم مهم کمبود ویتامین B12 است که تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد می‌گذارد. مشکلاتی مثل سستی دست‌ها، مورمور دست و خواب‌رفتگی مداوم می‌تواند نتیجه کم‌خونی و درنتیجه کمبود ویتامین B12 باشد. همچنین در مواردی کمبود این ویتامین می‌تواند موجب از دست‌دادن تعادل و هماهنگی و همچنین ایجاد حالت ضعف و خستگی شدید در افراد شود. برای جبران کمبود این ویتامین مهم و ضروری بهتر است مصرف مواد غذایی همچون مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، گوشت قرمز، انواع لبنیات، به‌علاوه مکمل‌های مختلف غذایی را حتماً در برنامه خود بگنجانید.
-
نیش حشرات: به طور تقریبی می‌توان گفت تمام افراد گزیده شدن توسط حشرات مختلف را تجربه کرده‌اند. برخی افراد پس از این اتفاق دچار خارش در ناحیه گزیده شده می‌شوند اما برخی دیگر ممکن است واکنش‌های شدید آلرژیک از خود بروز دهند. دیده می‌شود که معمولاً در افراد مختلف، ناحیه گزیده شده دچار حالت سر شدگی و بی‌حسی می‌شود. معمولاً در افرادی که فقط دچار خارش می‌شوند استفاده از درمان‌های خانگی مثل شستشوی مداوم ناحیه با مواد شوینده مناسب و قراردادن کمپرس آب سرد در محل خارش موثر است.
این دو مورد از مهم‌ترین عواملی هستند که بر سرشدن دست‌ها تاثیر گذاشته و می‌توانند به‌عنوان علت سرشدن و بی‌حسی دست شناخته شوند. شما می‌توانید با مراقبت از خود، ویتامین‌های مورد نیاز بدنتان را تأمین کنید تا دچار بی‌حسی و سرشدن عضلات نشود.
همچنین اگر حشرات به‌تازگی شما را نیش زده‌اند، معمولاً احساس سرشدن طبیعی است و افراد می‌توانند با انجام نکات مراقبتی از شدت آن بکاهند.
روش‌های درمان سرشدن دست
روش‌های درمانی زیادی برای ازبین‌بردن حالت ناخوشایند سستی دست وجود دارد که پزشک پس از تشخیص علت بی‌حسی دست با استفاده از انواع آزمایش‌های لازم و انجام معاینات دقیق، بسته به نوع بیماری روش مناسب و مؤثرتر را انتخاب می‌کند. در ادامه به معرفی چند نمونه از این روش‌های درمانی خواهیم پرداخت:
چنانچه معمولاً در اوایل صبح و پس از بیدارشدن از خواب دچار حالت سستی دست می‌شوید بهتر است سعی کنید وضعیت خواب خود را تغییر دهید. باید سعی کنید طوری بخوابید که به دست‌هایتان فشار زیادی وارد نشود. جلوگیری از تحت‌فشار قرارگرفتن دست موجب جلوگیری از آسیب به اعصاب و سستی دست می‌شود.
درصورتی‌که احساس سستی دست در طول روز به سراغ شما می‌آید لازم است در طول روز با انجام یک‌سری ورزش‌ها و حرکات خاص و همچنین مصرف مواد غذایی مناسب و سالم به‌سلامت سیستم گردش خون خود کمک کنید.
سعی کنید در طول روز از انجام‌دادن فعالیت‌های شدید و تکراری که در آن لازم است از دستان خودکار زیادی بکشید خودداری کنید. اگر مجبورید چنین حرکاتی را انجام دهید بهتر است در وسط فعالیت خود زمانی را برای استراحت و انجام حرکات کششی در نظر بگیرید.
درصورتی‌که بی‌حسی و سر شدگی ایجاد شده در دست‌های شما به‌اندازه‌ای شدید است که موجب شده شما از انجام بسیاری از فعالیت‌های خود عاجز و ناتوان شوید و این حالت مدت‌زمان زیادی است که ادامه دارد باید دست از خوددرمانی بکشید و هرچه سریع‌تر برای درمان مشکل خود به پزشک مراجعه کنید. پزشک قادر است با تشخیص دقیق علت این عارضه به درمان قطعی بیماری و مشکل شما بپردازد.
سخن پایانی
در این مقاله به بیان علت سرشدن دست و بیماری‌ها و مسائل مختلفی که چنین حالت ناخوشایند و ناتوان‌کننده‌ای را ایجاد می‌کنند پرداختیم. درصورتی‌که شما به هر دلیلی از مشکل بی‌حسی، خواب‌رفتن، سوزش و درد مداوم در دست خود رنج می‌برید، خصوصاً اگر جدیداً دچار چنین مشکلی شده‌اید و نمی‌توانید متوجه علت کرختی دست شوید، بهتر است حتماً این مسئله را با یک پزشک متخصص اعصاب در میان بگذارید و با کمک او نسبت به حل مشکل خود اقدام کنید.
اگر سرشدن دست‌هایتان را نادیده بگیرید، مانند این است که چراغ هشدار ماشین را بی‌اعتنایی کنید تا زمانی که خیلی دیر نشده، اقدام کنید! این علامت می‌تواند از یک فشار عصبی ساده تا نشانه‌ای از بیماری‌های جدی مانند دیابت یا اختلالات گردش خون متغیر باشد. چرا ریسک کنید؟
کلینیک ما با ارائه راهکارهای شخصی‌سازی شده و درمان‌های مؤثر، همراه شماست تا این حس آزاردهنده را برای همیشه مهار کنید. زمان را از دست ندهید همین حالا برای معاینه وقت بگیرید و قدم اول را به‌سوی زندگی بدون نگرانی بردارید. یادتان باشد: پیشگیری همیشه آسان‌تر از درمان عوارض است!