علت گزگز دست اول صبح؛ خاموش تنگی عروق یا فشار روی اعصاب؟!

 
"علت گزگز دست اول صبح" چیست؟ صبح که از خواب بیدار می‌شوید، ناگهان دست‌هایتان گزگز می‌کند و ترس از یک مشکل عصبی جدی شما را می‌لرزاند. آیا این نشانه‌ای از بیماری خطرناک است؟ یا شاید فشار روی عصب در خواب؟ در بیشتر موارد، این حس ناخوشایند ناشی از وضعیت نامناسب خواب، کمبود ویتامین‌ها یا استرس است. با اصلاح عادات شبانه و تمرینات ساده، می‌توانید از شر این مشکل خلاص شوید. در این مقاله، علل و راه‌حل‌های موثر را بررسی می‌کنیم تا با آگاهی، روزتان را بدون نگرانی آغاز کنید.
برای بی حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم؟ درصورتی‌که گزگز انگشتان دست در صبح  چند روز متوالی ادامه داشته باشد، باید در اولین فرصت برای درمان و مشخص‌شدن دلیل سستی دست اول صبح حتماً به یک متخصص ارتوپد باتجربه مراجعه نمایید. در اکثر مواقع عدم درمان بی‌حسی دست نشانه یک بیماری بسیار جدی و خطرناک است.
 
 
 

مهم‌ترین علت گزگز دست اول صبح چیست؟

گزگز کردن انگشتان دست در صبح از جمله عارضه‌های بسیار آزاردهنده است که بسیاری از افراد حتی برای یکبار آن را تجربه می‌کنند. علت گزگز دست اول صبح در تمامی افراد یکسان نبوده و باتوجه‌به شرایط جسمی، سن، نوع بیماری‌های زمینه‌ای و… دلایل متفاوتی دارد. بیدارشدن با دست‌های گزگز در اول صبح، امری عادی است که در صورت موقت بودن و عدم تداوم نیاز به پیگیری ندارد.
علت مورمورشدن دست در اول صبح و بی‌حسی شدن آن متفاوت است که از عوامل موقت و گذرا گرفته تا مسائل پزشکی بسیار مهم متفاوت است. رایج‌ترین دلیلی که ممکن است علت مهم بی‌حسی دست و حتی گزگز و سوزن‌سوزن‌شدن آن باشد، صدمه دیدن یا زیر فشار واقع‌شدن عصب‌های ناحیه دست است. 
علاوه بر این بیماری‌های مختلف نیز ممکن است بر اعصاب محیطی تاثیر قابل‌توجهی داشته باشند. از مهم‌ترین این بیماری‌ها که در بروز مشکل تاثیر فراوانی دارد، بیماری دیابت است. بااین‌وجود اغلب نشانه‌های بی‌حسی دیابت نه‌تنها در دست، بلکه در پا نیز به وجود می‌آید. 
گزگز و بی‌حس شدن دست و در عواملی که رایج نیستند، امکان دارد در اثر وجود یک عارضه در ناحیه مغز و حتی طناب نخاعی به وجود آمده باشد. بااین‌حال، این دسته از موارد، ضعف بازو یا کف دست و حتی ازبین‌رفتن فعالیت دست را به همراه دارد. 
گزگز و بی‌حسی تنها در ناحیه کف دست (بدون سایر نشانه‌ها)، اغلب با مشکلات مرگبار مثل تومور یا حتی سکته مغزی در ارتباط نیست. متخصص باتوجه‌به نشانه‌های شما، ابتدا معاینه فیزیکی انجام داده و سپس آزمایشاتی را انجام داده تا علت مورمورشدن دست در اول صبح را به‌صورت قطعی و دقیق تشخیص دهد. 
 

علت بی حسی انگشتان دست در صبح چیست؟

در برخی مواقع علت مورمورشدن دست در اول صبح بسیار مهم نبوده و امری عادی است. اکثر افراد حس کرده‌اند که یک یا هر دو دستشان در یک‌زمان مشخص برای مدت کوتاهی بی‌حس شده و به‌خواب‌رفته است. خوابیدن در حالتی که به بازو، ساعد و یا سایر قسمت‌های دست، فشار زیادی وارد کند، از مهم‌ترین علت مورمورشدن دست در اول صبح است که بلافاصله بعد از بیدارشدن از خواب و تغییر وضعیت بهتر و رفع می‌شود، البته این تنها راه نیست. 
گزگز و بی‌حس شدن دست‌ها ممکن است نشانه‌ای از یک عارضه و بیماری زمینه‌ای جدی و مهم باشد، ازاین‌رو می‌بایست از سایر نشانه‌ها آگاه و مطلع باشید. بیشتر بدانید که علت بی‌حسی در انگشتان دست در صبح و پس از بیدارشدن از خواب چیست و چه اقدامی دررابطه‌با آن می‌توانید، انجام دهید. مهم‌ترین علت گزگز دست در صبح عبارت است از: 
  • بیرون‌زدگی دیسک: از مهم‌ترین علت مورمورشدن دست در اول صبح که چند هفته متوالی ادامه داشته باشد، بیرون‌زدن دیسک است. این مورد سبب زیر فشار واقع‌شدن عصب‌های موجود در ناحیه ستون فقرات نیز می‌شود. دیسک یه یک بالشتک بسیار نرم و منعطف میان دو مهره ستون فقرات گفته می‌شود که مانع از ساییده شدن آن‌ها شده و سبب منعطف شدن ستون فقرات نیز می‌گردد. درصورتی‌که پارگی در قسمت دیواره دیسک رخ دهد، مواد بسیار نرم ژله‌ای شکل از درون آن خارج شده و در نهایت به عصب کناری فشار وارد می‌کنند. این حالت می‌تواند به‌غیراز بی‌حس شدن، سبب ضعف یا حتی درد بازو و حتی پا نیز گردد.
  • عارضه اسپوندیلوز گردنی: اسپوندیلوز گردن از جمله آرتروزهای رایج در بین افراد است که روی دیسک‌های قسمت گردن تاثیر فراوانی می‌گذارد و به دلیل ساییده شدن استخوان‌های قسمت ستون فقرات به وجود می‌آید. اکثر افرادی که از اسپوندیلوز گردنی رنج می‌برند، نشانه‌ای نداشته، اما بعضی از افراد احتمال دارد به درد یا حتی سفتی در قسمت گردن مبتلا شوند. علاوه بر این احساس ضعف شدید در قسمت بازو، ناحیه کف دست و حتی پاها، سردردهای شدید، صدایی شبیه به ترکیده شدن حباب در زمان تحرک ناحیه گردن، کم‌شدن تعادل بدن، گرفتگی ناگهانی عضله‌های گردن و حتی شانه، کم‌شدن کنترل روده و همچنین مثانه از مهم‌ترین نشانه‌های این حالت هستند. 
  • اپی کوندیلیت: بازوی تنیس‌بازان نام دیگر اپی کوندیلیت جانبی است که در به علت حرکت‌های مکرر دست از جمله استفاده مدام از راکت تنیس صورت می‌گیرد. 
  • فیبرومیالژیا: فیبرومیالژیا از دیگر علت مورمورشدن دست در اول صبح و از جمله شرایطی است که سبب خستگی شدید و درد عضلات می‌شود. در برخی مواقع بسیاری از افراد فیبرومیالژیا را با سندرم خستگی طولانی و حاد، اشتباه می‌گیرند؛ زیرا نشانه‌های این دو عارضه شباهت بسیاری به یکدیگر دارد. خستگی در عارضه فیبرومیالژیا می‌تواند بسیار حاد باشد. درد در نواحی گوناگون و بسیار حساس بدن، به وجود می‌آید. افرادی که از عارضه فیبرومیالژیا رنج می‌برند، احتمال دارد با گزگز، مورمور و بی‌حس شدن پا، دست و حتی صورت مواجه شوند. از دیگر نشانه‌های این عارضه می‌توان به افسردگی حاد، اختلال در قدرت تمرکز، اختلالات مربوط به خواب، سردرد شدید و دل‌درد، اسهال و حتی یبوست اشاره کرد.
  • لوپوس: از جمله بیماری‌های خودایمنی که در آن بدن خود به بافت‌ها و اندام‌ها مانند قلب، مفصل‌ها، کلیه و حتی ریه‌ها حمله می‌کند، بیماری لوپوس است. نشانه‌های بیماری لوپوس می‌تواند موقت و دوره‌ای باشد و با توجه با این نکته که کدام قسمت از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، نشانه‌های گوناگونی دارد. فشار در اثر تورم زیاد سبب آسیب‌دیدن عصب‌ها و همچنین گزگز و بی‌حس شدن قسمت کف دست می‌شود. از دیگر نشانه‌های بیماری لوپوس می‌توان به انواع ضایعات پوستی با شکل پروانه‌ای در قسمت صورت، خستگی، سفت‌شدن، تورم و حتی درد در ناحیه مفاصل، حساس‌بودن به نور خورشید، سرد و کبودشدن انگشت‌های دست، تنفس سریع، گیجی، عدم قدرت تمرکز، اختلالات بینایی و همچنین سردرد شدید اشاره کرد. 
  • وضعیت نامناسب هنگام خوابیدن: از جمله رایج‌ترین علت مورمورشدن دست در صبح، نامناسب‌بودن حالت بدن در زمان خواب است. اغلب در این حالت از خواب بیدار شده، درصورتی‌که دست شما دچار گزگز شده و در حال بیدارشدن است. هنگامی این مشکل ایجاد می‌شود که بر روی دست خود خوابیده باشید یا در وضعیتی قرار گرفته باشید که بر یکی از اعصاب مرتبط با دست، فشار بسیار زیادی وارده شده باشد. متوقف‌شدن گردش خون به‌صورت گذرا و موقتی، سبب ایجاد احساس بی‌حسی و همچنین گزگز در دست‌های شما می‌شود. با تغییردادن وضعیت خود، تمامی این نشانه‌ها رفع می‌شود.
  • بیماری سندرم تونل کارپال: سندرم تونل کارپال حالت رایجی است که در آن بر تمامی اعصاب موجود در مچ دست، فشار بسیار زیادی وارد می‌شود. این بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که از ناحیه مچ دست خود برای انجام کارهای مکرر مانند تایپ‌کردن، زیاد استفاده می‌نمایید. 
  • گرفتگی رگ‌ها: زمانی که دچار رگ‌های شما دچار گرفتگی و انسداد شوند، گردش خون به‌خوبی به دست‌ها منتقل شده و به گزگز و بی‌حسی دست دچار می‌شوید. 
  • جریان خون بسیار ضعیف در اثر بیماری دیابت: در افراد مبتلا به دیابت، بدن در جذب‌کردن قند یا همان گلوکز از گردش خود دچار اختلال و مشکل شده و در نهایت قند بسیار زیادی در خون شما انباشته می‌شود. افزایش سطح قند خون برای مدت‌زمان طولانی، سبب آسیب‌دیدن جدی عصب‌ها شده که به آن نوروپاتی دیابتی گفته می‌شود. 
  • سکته مغزی: گزگز و بی‌حسی در دست راست و چپ، اغلب وضعیت اورژانسی نبوده، اما در مواقع بسیار نادر ممکن است به معنای سکته مغزی باشد. اگر به‌غیراز بی‌حسی دست، سایر نشانه‌ها مثل ضعف ناگهانی و شدید بازو و حتی پا به‌ویژه اگر در یک سمت بدن است، اختلال در صحبت‌کردن، فلجی و افتادگی صورت، اختلال در بینایی در یک یا دو چشم، گیجی، سرگیجه شدید و غیرمنتظره، ازبین‌رفتن تعادل، سردردهای حاد و… را تجربه کردید، در اولین فرصت به متخصص مراجعه نمایید یا با اورژانس تماس برقرار کنید. 
  • بیماری زونا: افرادی به زونا دچار می‌شوند که قبلاً ویروس آبله‌مرغان را تجربه کرده‌اند و ویروس آن به طور پنهانی در بدن آن‌ها باقی‌مانده تا آنکه یه عارضه پوستی به اسم زونا را به وجود می‌آورد. این بیماری پوستی بر عصب‌ها تاثیر قابل‌توجهی گذاشته و سبب احساس درد شدید، سوزش و حتی گزگز و سوزن‌سوزن‌شدن، خارش زیاد و تاول‌های بزرگ نیز می‌شود. 
  • حملات میگرنی: میگرن سبب بی‌حس شدن دست‌ها شده و ازاین‌رو می‌توان گفت که یکی از علت مورمورشدن دست در اول صبح، میگرن است. درصورتی‌که به‌غیراز سردرد میگرنی، به بی‌حسی نیز مبتلا شده‌اید، میگرن می‌تواند یکی از دلایل آن باشد. بااین‌وجود برای چنین حالتی می‌بایست در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید؛ زیرا احتمال دارد دلیل آن مشکلات بسیار مهم‌تری باشد. 
  • کم کار بودن غده تیروئید: غده تیروئید در قسمت گردن و در نزدیکی گلو قرار دارد که هورمون‌های را تولید و ترشح می‌کند که تاثیر فراوانی در تنظیم‌کردن سوخت‌وساز بدن دارند. به حالتی که در آن غده تیروئید، هورمون‌هایی بسیار کمی تولید و ترشح می‌کند، کم‌کاری تیروئید گفته می‌شود. درصورتی‌که این مشکل درمان و رفع نشود، سبب شده تا عصب‌هایی که وظیفه حس در نواحی مختلف دست و حتی پا هستند، آسیب جدی ببینند. به این حالت نوروپاتی دیابتی گفته می‌شود که یکی از نشانه‌های آن گزگز، بی‌حسی و همچنین ضعف در ناحیه کف دست و حتی پاها است. 
  • سندرم رینود: این سندرم به علت باریک شدن عروق خونی، سبب انقباض ناگهانی و در نهایت کم‌شدن خون‌رسانی به نواحی مختلف دست می‌گردد. کم‌شدن جریان خون به قسمت کف دست و البته انگشتان، سبب بی‌حسی، گزگز، سردشدن، درد و حتی تغییر رنگ نیز می‌شود. این نشانه‌ها اغلب هنگامی ایجاد می‌شوند که تحت استرس شدید یا حتی سرمای زیاد قرار بگیرید. 
  • کاهش ویتامین ب ۱۲: وجود ویتامین ب ۱۲ جهت فعالیت و کارکرد مناسب مغز و دستگاه عصبی میانی و سنتز دی‌ان‌ای بسیار ضروری است. علاوه بر این به‌منظور تولید گلبول‌های قرمز خون بسیار لازم می‌باشد. کاهش ویتامین ۱۲ ممکن است در اثر عوامل مختلفی مثل سن، سوابق ژنتیکی و خانوادگی، بعضی از حالت‌های پزشکی مثل گاستریت و برخی بیماری‌های خودایمنی نیز باشد. نشانه‌های کم‌شدن ویتامین ب ۱۲ می‌تواند گزگز کردن انگشتان دست در صبح و همچنین بی‌حسی دست و پاها، ضعف شدید عضلات و کم‌شدن اشتها نیز باشد.
 

بهترین زمان مراجعه به پزشک برای تشخیص علت گزگز دست اول صبح

بعد از آشناشدن با مهم‌ترین علت مورمورشدن دست در اول صبح، نوبت به تشخیص آن توسط یک متخصص حرفه‌ای و باتجربه است. درصورتی‌که با یکی از نشانه‌ها یا حالات زیر روبرو شدید، حتماً در اولین فرصت به یک پزشک باتجربه یا حتی متخصص طب فیزیکی مراجعه نمایید. این حالات عبارت‌اند از:
  • داشتن حس ضعف شدید و حتی ناتوانی در حرکت‌کردن همراه با بی‌حسی و گزگز کردن دست‌وپا
  • حس مورمور و سوزن‌سوزن‌شدن دست و پاها بعد از صدمه‌دیدگی قسمت سر، ناحیه گردن و حتی کمر
  • ناتوانی در کنترل حرکت‌های قسمت بازو و یا ناتوانی در کنترل‌کردن مدفوع و ادرار
  • گیجی زیاد و ازبین‌رفتن هوشیاری حتی برای مدت کم، مشکل در صحبت‌کردن، مشکل در بینایی، مشکل در حرکت و قدم‌زدن یا سستی زیاد
  • بی‌حس و گزگز شدن دست‌وپا بدون دلیل مشخص شده‌ای مقل خواب‌رفتن و بی‌حسی دست‌وپا
  • حس درد در قسمت گردن، ناحیه ساعد و همچنین انگشتان
  • بی‌حس شدن و خواب‌رفتن پا که در زمان قدم‌زدن نیز افزایش می‌یابد. 
  • حس گیجی شدید، گرفتگی عضله‌ها و داشتن سایر نشانه‌های غیرطبیعی
 

روش‌های تشخیص علت گزگز دست اول صبح

به‌منظور تشخیص علت بی‌حسی در انگشتان دست در صبح، ابتدا پزشک و حتی متخصص طب فیزیکی سوابق پزشکی شما را دریافت و بررسی کرده و سپس معاینات فیزیکی را انجام می‌دهد. در مرحله بعد دستگاه عصبی شما را به‌صورت دقیق و کامل مورد بررسی و سنجش قرار می‌دهد. 
همچنین ممکن است پرسش‌هایی را از شما بپرسد تا امکان دچارشدن شما به سکته مغزی، انواع مشکلات تیروئیدی و بیماری دیابت را مشخص نماید. 
علاوه بر این پرسش‌هایی دررابطه‌با نوع شغل و روتین‌های شغلی، داروهایی که استفاده می‌کنید، نیز از شما می‌پرسد. مهم‌ترین روش‌های تشخیص علت مورمورشدن دست در اول صبح عبارت‌اند از:
  • آزمایش خون
  • آزمایش‌های مربوط به عکس‌برداری مثل سی‌تی‌اسکن از ناحیه سر و قسمت ستون فقرات
  • انجام‌ ام‌آرآی از کمر و همچنین ستون فقرات
  • انجام سونوگرافی از رگ‌های موجود در قسمت گردن به‌منظور تعیین امکان درگیرشدن به سکته مغزی
  • انجام سونوگرافی به روش فراصوتی از رگ‌ها
  • تصویربرداری با کمک اشعه ایکس از قسمت تحت تاثیر 
 

بهترین شیوه‌های درمانی برای گزگز کردن انگشتان دست در صبح

درمان علت گزگز دست اول صبح و همچنین بی‌حسی دست‌وپا در درجه اول به مشخص‌شدن دلیل اصلی این وضعیت وابسته است. درصورتی‌که دچارشدن به یک بیماری خاص، دلیل بی‌حسی این امر باشد، بی‌حسی و گزگز کردن دست با درمان بیماری مربوطه رفع می‌شود. 
به علت کم‌بودن سطح جریان خون، استفاده از روش فیزیوتراپی به‌منظور درمان گزگز تاثیر فراوانی دارد. مهم‌ترین شیوه‌ها برای درمان علت مورمورشدن دست در اول صبح عبارت‌اند از: 
  • داروهای مختلف: به‌منظور کمترشدن مقدار فشار از روی عصب‌ها، انواع داروهای ضد تورم را استفاده نمایید. برخی از این داروها مانند منیزیم سولفات در انتقال مواد مغذی به عصب‌ها، تاثیر فراوانی دارد و همچنین با متعادل نمودن دستگاه عصبی، به بازسازی و بهترشدن عصب‌های صدمه‌دیده کمک فراوانی می‌نمایند.
  • استفاده از اسپلینت: شما می‌توانید اسپلینت را بر روی قسمت مچ دست خود بگذارید. در واقع زمانی که از اسپلینت استفاده می‌کنید، دست شما در یک حالت ثابت قرار می‌گیرد که این امر سبب کمترشدن فشار بر روی عصب‌های مورد نظر می‌شود. به‌ویژه درصورتی‌که شک دارید به بیماری سندرم تونل کارپال دچار شده‌اید یا نه می‌توانید از اسپلینت استفاده نمایید؛ زیرا تاثیر فراوانی دارد. 
  • انواع حرکت و تمرین‌های ورزشی: برخی از تمرینات و همچنین حرکت‌های لرزشی و لغزاندن عصب‌ها به‌صورت ویژه‌ای برای درمان گزگز و بی‌حسی دست مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع با انجام این دسته از تمرینات، جریان خون و تحرک عصب‌ها آسان و سریع‌تر شده و در نهایت مانع از صدمه‌دیدگی عصب‌ها می‌شود.
 

سخن پایانی

علت گزگز دست اول صبح مهم‌ترین بحث ما در این مقاله بود که سعی کردیم مهم‌ترین علل آن را به همراه توضیحات برای شما عزیزان بیان کنیم. درصورتی‌که از بی‌حسی و گزگز کردن دست پس از بیدارشدن رنج می‌برید، حتماً در اولین فرصت برای معاینه و انجام آزمایش‌های لازم به کلینیک درمانی ما با بهترین فوق‌تخصصان مراجعه نمایید. 
ما در این مقاله سعی کردیم شما را با مهم‌ترین علت گزگز کردن انگشتان دست در صبح، نحوه درمان و تشخیص علت بی حسی انگشتان دست در صبح و… آشنا کنیم. گزگز کردن دست در صبح ممکن است نشانه‌ای ساده باشد، اما اگر تکرار شود، می‌تواند زنگ خطری برای مشکلات عصبی یا گردنی باشد! 
آیا می‌دانید بی‌توجهی به این علامت ممکن است منجر به آسیب‌های جدی‌تر شود؟ زمان را از دست ندهید! اگر این مشکل را تجربه می‌کنید، همین امروز به کلینیک‌های تخصصی ما مراجعه کنید. متخصصان ما با بررسی دقیق، علت را تشخیص داده و بهترین راه‌حل را به شما ارائه می‌دهند. منتظر نمانید تا وضعیت بدتر شود اقدام کنید و سلامتی خود را باز پس بگیرید!