ورم پا
ایا دیسک کمر باعث ورم پا میشود؛ آسیب دیدگی عصب سیاتیک عامل ورم پا
تحقیقات ثابت کردهاند که سالیانه دو درصد از جمعیت جهان دچار اختلالات دیسک کمر میشوند. درد، بی حسی و گزگز نمونههایی از رایجترین علائم دیسکوپاتی کمر به حساب میآیند. درد ناشی از این ضایعه در بسیاری از مواقع به سمت پا امتداد مییابد. مشاهدات نشان میدهند که درد دیسک کمر با التهاب همراه است، لذا این سوال برای بسیاری ایجاد میشود که ایا دیسک کمر باعث ورم پا میشود؟ در پاسخ باید اشاره کنیم که یکی از عوارض دیسک کمر، فشردگی اعصاب است که میتواند باعث درد، بیحسی و در برخی موارد ورم در پاها شود.
در ادامه مقاله قصد داریم درباره علائم دیسک کمر و نقش آن در
ورم پا صحبت کنیم. در صورتی که با چنین سوالاتی مواجه هستید، مطالعه مقاله حاضر را از دست ندهید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
قبل از بررسی بیماری دیسک کمر می بایست توضیح مختصری در رابطه با آناتومی این ناحیه بیان کنیم تا در ادامه به پاسخ این سوال که ایا دیسک کمر باعث ورم پا میشود، دست پیدا کنیم. دیسک همانند صفحه یا بالشتکی است که در میان دو مهره در مسیر ستون فقرات قرار گرفته است. وظیفه دیسک در واقع خنثی کردن فشار و محافظت از مهرهها است. دیسک بین مهرهای از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
-
بخش مرکزی (هسته): این بخش نرم و ژلاتینی است و مقدار زیادی آب دارد. این ساختار به دیسک خاصیت ارتجاعی داده و امکان جذب شوکهای وارد شده به ستون فقرات را فراهم میکند.
-
بخش محیطی (حلقه فیبروزی): این بخش از لایههای متعدد غضروف تشکیل شده و مانند یک حلقه محکم، هسته داخلی را احاطه میکند. حلقه فیبروزی به دیسک استحکام بخشیده و از بیرونزدگی هسته جلوگیری میکند.
در قسمتهای بعد به انواع اختلالات دیسکوپاتی کمر اشاره می کنیم.
ترک خوردگی دیسک
گاهی اوقات به دلیل بالا رفتن سن، ترکهایی در قسمت محیطی دیسک ایجاد میشوند. ناگفته نماند که این ترکهای ریز در طول زندگی ممکن است بارها ایجاد شده و سپس ترمیم شوند ولی زمانی که این ترک ها زیاد بوده و بدن افراد قادر به ترمیم آن نباشند، محتویات هسته دیسک از آن خارج شده و دیسک با کم آبی و گاهی آسیب به بافت های مجاور مواجه می شود.
هیدراته شدن یا خشک شدن آب دیسک
دیسک کمر، اصطلاحی کلی برای توصیف مشکلات مختلف در دیسکهای بین مهرهای است. اشاره شد که این دیسکها از دو بخش اصلی تشکیل شدهاند: هسته داخلی ژلاتینی و حلقه بیرونی فیبروزی. هسته دیسک مانند اسفنجی است که با جذب و دفع آب، فشارهای وارد بر ستون فقرات را کاهش میدهد. با افزایش سن یا آسیبهای وارده به کمر، دیسک ممکن است آب خود را از دست داده و خشک شود. این وضعیت، که به دیسک سیاه معروف است، میتواند باعث بروز درد و سایر مشکلات در ناحیه کمر شود.
برآمدگی دیسک کمر
شناخت طیف مختلف آسیب در پاسخ به سوال ایا دیسکوپاتی کمر باعث ورم پا میشود، کمک می کند. چرا که اگر دیسک کمر باعث التهاب گردد، قطعا میزان آن به شدت آسیب بستگی دارد. اختلال برآمدگی دیسک بهدنبال بروز شکاف و ترک در دیسک ایجاد میشود. به صورتی که اگر لایههای انتهایی قسمت محیطی دیسک سالم باشند و ترک خوردگی به آنها نرسیده باشد، آب و محتویات هسته به سمت بیرون حرکت کرده ولی کاملا از آن خارج نمیشوند. در این حالت، در دیسک برآمدگی ایجاد میشود که در عکس رادیولوژی و MRI قابل مشاهده است.
پارگی دیسک
پارگی زمانی اتفاق میافتد که تمام شانزده لایه قسمت غضروفی دیسک پاره شده و مسیر هسته برای بیرون آمدن باز باشد. این حالت اصطلاحا به عنوان فتق دیسک نیز معرفی میگردد. پارگی دیسک نیاز به اقدام سریع برای درمان دارد، زیرا در غیر این صورت فرد با بیرون زدگی دیسک مواجه میشود. همچنین در برخی موارد قسمتی از هسته کاملا جدا شده و به بخشهای دیگر در مسیر ستون فقرات منتقل می گردد و علائم شدیدی را ایجاد می نماید.
لذا در این مرحله است که پاسخ به سوال ایا دیسکوپاتی کمر باعث ورم پا میشود، اهمیت پیدا میکند.
به طور معمول مختل شدن عملکرد دیسک کمر علاوه بر کمردرد، با درد در پشت پا، بی حسی ماهیچههای تحتانی و... همراه است. اعصاب ستون فقرات بسیار حساس است. ازاینرو، یک تغییر کوچک در موقعیت دیسک، میتواند آسیب و درد زیادی را به همراه آورد. اکثر مبتلایان دیسک کمر از علائم دیسکوپاتی کمر در پا شکایت دارند. بروز علائم دیسک کمر در پا میتواند ناشی از آسیب وارده به اعصاب -عصب بزرگ سیاتیک- باشد.
عصب سیاتیک یکی از بزرگترین اعصاب بدن است که از کمر تا پا امتداد مییابد. آسیب به این عصب علائم دردناک و پیشروندهای ایجاد میکند. بهطورکلی ورم در پا، احساس گرما یا سرما در پا، اسپاسم عضلات، ضعف و بیحسی در پا، نمونههایی از علائم دیسک کمر هستند که در نتیجه صدمه دیدن ریشه اعصاب در نخاع ایجاد میشوند. توجه داشته باشید که علائم مذکور معمولا به صورت تدریجی از باسن به سمت ران و پشت زانو گسترش پیدا میکند. بنابراین افراد باید در مراحل ابتدائی از بروز این بیماری جلوگیری نمایند.
از آن جایی که بسیاری از افراد، همراه با دیسک کمر، بروز التهاب در پا را تجربه میکنند، این سوال برایشان ایجاد میشود که ایا دیسکوپاتی کمر باعث ورم پا میشود؟ در این راستا بایستی اشاره کنیم که پاسخ این سوال میتواند مثبت باشد. در واقع این پاسخ برای بسیاری افراد جالب توجه است زیرا اکثر افراد اختلال دیسک کمر را با علائمی نظیر درد، گزگز و ضعف در پا میشناسند.
تشخیص بیماریها و شدت آسیب برای پزشکان از اهمیت ویژهای برخورداراست. به طور مثال درد در یک نقطه از بدن ممکن است، دلایل متفاوتی در افراد مختلف داشته باشد. همانطور که در قسمتهای قبل ذکر شد، علائم دیسکوپاتی کمر در پا عمدتا ناشی از آسیب به عصب سیاتیک است. آسیب دیسک به عصب سیاتیک معمولا سبب التهاب عصب و برخی اوقات بافتهای مجاور آن میگردد. از آن جایی که این عصب از کمر تا باسن و پشت پا نیز امتداد مییابد، افراد با درد و ورم در پا مواجه می شوند. چنانچه آسیب یا بیرون زدگی دیسک، شدت پیدا کرده و عصب سیاتیک را دچار آسیب نماید، می تواند درد و التهاب را در کمر و پا ایجاد کند.
توجه داشته باشید که دیسک کمر و درد پای چپ یا راست در همه افراد ایجاد نمیشود. موضوع دیگری که در ایجاد ورم در پا موثر است و بسیاری از آن بیاطلاع هستند، تاثیر داروهای درمان دیسک کمر بر بروز ورم در پا است. در قسمت زیر به داروهایی که موجب ایجاد ورم در پا میگردند، اشاره میکنیم:
-
داروهای ضدافسردگی: این دسته از داروها با اثرگذاری بر روی نوروترانسمیترها تاثیر خود را بر روی درد کمر اعمال میکنند. داروهای ضدافسردگی به ندرت توسط پزشک تجویز میشوند. بنابراین مصرف آنها به صورت خودسرانه اکیدا ممنوع است. گاهی مصرف این داروها برای درمان دیسک کمر ورم پا را ایجاد میکنند که افراد در صورت مشاهده چنین عوارضی باید به پزشک مراجعه نمایند.
-
داروهای ضدالتهاب استروئیدی: این داروها درد و التهاب را تخفیف میدهند اما گاهی بنا به شرایط بیمار ممکن است عفونت و ورم پا را ایجاد نمایند.
اساسا عوارض ناشی از عمل دیسک کمر، در اثر انتخاب غلط پزشک و یا عدم انجام نکات مراقبتی ایجاد میشوند، به ویژه زمانی که میزان آسیب دیدگی اعصاب بالا بوده و ریسک عمل بالا باشد. از آن جایی که تورم میتواند دلایل گوناگونی داشته باشد، افراد می بایست بعد از مشاهده این عارضه به پزشک متخصص مجربی مراجعه نمایند تا وی با استفاده از راه های تشخیصی دقیق، دلیل ورم بعد از عمل دیسکوپاتی کمر را پیدا کند.
عفونت در بافت اسکار نیز میتواند، علت ورم بعد از دیسک کمر محسوب شود. محل برش بعد از عمل تا اتمام دوره نقاهت به مراقبت بسیاری نیاز دارد. یکی از دلایلی که معمولا بعد از اعمال جراحی سبب ایجاد تورم میگردد، عفونت ناحیه جراحی شده است. در صورتی که افراد با این مشکل مواجه شوند بایستی سریعا جهت درمان اقدام نمایند تا به اعصاب آسیبی وارد نگردد.
یکی دیگر از عوارضی که ممکن است بعد از عمل دیسکوپاتی کمر رخ دهد، ترومبوز وریدهای عمقی یا DVT است. این حالت زمانی ایجاد میشود که مقداری از خون بعد از عمل، در یک بخش از رگ تجمع پیدا کرده و به تدریج به لخته خون تبدیل گردد. این لخته خون که معمولا به ساق و ران پا هدایت میشود، ممکن است دلیل ورم بعد از عمل دیسکوپاتی کمر باشد.
در قسمتهای قبل مفصلا راجع به علائم دیسک کمر در پا صحبت کردیم و به سوال ایا دیسکوپاتی کمر باعث ورم پا میشود، پاسخ دادیم. در این بخش میخواهیم درباره درمان دیسکوپاتی کمر و درد پای چپ صحبت کنیم.
پزشک متخصص قبل از آغاز اقدامات درمانی، از روشهای تشخیصی برای پیدا کردن ریشه اختلال استفاده میکند. انجام معاینه فیزیکی، ام آر آی و تست هدایت عصبی در تشخیص منشا دیسک کمر و درد پای چپ بسیار کمککننده است که بسته به نظر پزشک انتخاب میگردند. نتیجه این روشهای تشخیصی دقیق، معمولا علت بروز همزمان دیسکوپاتی کمر و درد پای چپ را، وجود آسیب در عصب سیاتیک پای چپ نشان میدهند.
توجه داشته باشید که احتمال هدایت درد به سمت راست نیز بسیار زیاد است. درصد کسانی که ابتدا در ناحیه چپ درد دارند، بیشتر از سایر افراد است اما این امکان که سیاتیک پای راست آسیب ببیند و درد از پای راست شروع شود نیز وجود دارد.
متخصصان هنوز به این مسئله پی نبردهاند که چرا در اکثر مواقع درد از سمت چپ شروع میشود اما راههای درمانی بسیاری وجود دارند که سبب تسکین این درد میگردند. در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
-
♦ دارو: دارودرمانی نخستین راهی است که برای تسکین درد و رفع التهاب مورد استفاده افراد قرار میگیرد. مسکنها، داروهای ضدالتهاب، داروهای ضدتشنج و شلکننده عضلات نمونههایی از داروهای تجویز شده توسط پزشک هستند. گاهی نیز پزشک جهت تسکین درد فوری از تزریق داروهای کورتیکواستروئید به ناحیه اپیدورال بهره میگیرد. همانطور که پیش از این در پاسخ به سوال ایا دیسکوپاتی کمر باعث ورم پا میشود، اشاره کردیم، یکی از عوارض جانبی این داروها بروز تورم در پاها است لذا توصیه میکنیم، از مصرف این داروها بدون تجویز پزشک اکیدا خودداری نمایید.
-
♦ فیزیوتراپی: فیزیوتراپی توسط یک تیم متخصص توان بخشی مجرب انجام میشود و در طی آن کارشناس فیزیوتراپیست از ورزش و انواع تکنولوژیهای نوین برای درمان دیسک کمر و درد پای چپ استفاده میکند. یکی از این تکنیکها تاباندن پرتوهای الکترومغناطیسی با استفاده از امواج لیزر است که تاثیر بینظیری در تحریک ترمیم عصب سیاتیک و درد پای چپ دارد.
-
♦ الکتروتراپی: الکتروتراپی یا تحریک عصب از طریق پوست یک نمونه از روشهای جدید استفاده شده در فیزیوتراپی است. این درمان غیرتهاجمی در طی مدت کوتاه میتواند، تاثیر مثبتی در تسکین درد پای چپ داشته باشد. برای این کار کارشناس فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص ارتوپد، الکترودهایی را بر روی پوست نواحی مخصوصی از کمر و ستون فقرات قرار میدهند. سپس جریان الکتریکی با ولتاژ استاندارد را به سمت نواحی موررد نظر هدایت میکنند.
-
♦ اوزون تراپی: تحقیقات نشان دادهاند که تزریق اوزون به کمر نیز میتواند، موجب درمان و ترمیم آسیب دیدگی گردد. همچنین تزریق این گاز به منشا درد، التهابات را کاهش داده و درد پای چپ را تا حد زیادی برطرف میسازد. به طورکلی بیماران خصوصا در درجات متوسط آسیب دیدگی، بهبودی فوق العادهای را پس از اوزون تراپی تجربه مینمایند.
-
♦ جراحی: عمل جراحی دیسکوپاتی کمر، معمولا در موارد شدید به عنوان گزینه آخر مورد استفاده قرار میگیرد. افراد میبایست برای انجام این عمل به یک بیمارستان فوق تخصصی ستون فقرات مراجعه کرده و در انتخاب پزشک دقت نمایند زیرا اگر عفونت و تورم ناشی از جراحی کنترل نگردد، افراد با تورم در پا و سایر نقاط بدن مواجه خواهند شد.
سخن آخر
بروز درد و تورم در پای افراد دارای سابقه دیسک کمر بسیار شایع است ولی این سوال برای افراد وجود دارد که ایا دیسک کمر باعث ورم پا میشود؟ از آن جایی که درد و التهاب دو نمونه از علائم رایج دیسکوپاتی کمر به شمار میروند، ورم پا در هنگام دیسکوپاتی کمر دور از انتظاری نیست. با این حال دلایل مختلفی در ایجاد ورم پا نقش دارند که هر یک میبایست به صورت مجزا توسط پزشک متخصص ارتوپد مورد بررسی قرار گیرند. لذا توصیه میشود که با مشاهده این گونه علائم به پزشک مراجعه کرده و جهت درمان اقدام نمایید.