ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن؛ عارضه جدی جراحی‌های تعویض لگن و خطر ابتلا به آمبولی ریوی یا سکته مغزی 

ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن می تواند یکی علامت های مهم و خطرناک باشد. این التهاب ایجاد شده می تواند از نشانه های لخته شدن خون در ورید پا باشد.از دیگر عوارض خطرناک احتمالی عمل تعویض مفاصل لگن، لخته شدن خون در رگ های عمقی ساق پای بیمار می باشد. خطر عارضه ورم پا هنگامی بسیار جدی می‌شود که این لخته های ایجاد شده از محل انباشته شده خود جدا شده و توسط جریان خون به قلب و پس از آن به سمت شریان های ریوی برود و آمبولی ریوی و خطر سکته مغزی را ایجاد کند.
 

ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن

 

آنچه در این مقاله می خوانید
 

پیشگیری از لخته شدن خون و ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن

خطر لخته شدن خون در رگ های عمقی ساق پای بیمار پس از انجام عمل تعویض مفاصل لگن تا چندین ماه پس از جراحی وجود دارد، اما این عارضه به ویژه در ماه اول پس از انجام عمل تعویض مفصل بسیار بالا می‌باشد. برای جلوگیری از وقوع این عارضه خطرناک باید به چندین نکته مهم پس از انجام جراحی دقت کرد.

رسیدن این لخته های خونی انباشته شده در پا به سمت ریه بیمار موجب عارضه خطرناک آمبولی ریوی می‌شود. این لخته های خونی می توانند باعث بسته شدن مویرگ های داخلی ریوی بشوند و نتیجه موجب اختلال شدید در کارکرد قلب و ریوی شده و در موارد بسیار شدید حتی می تواند باعث مرگ بیمار بشود.
 هرچند که بروز عارضه آمبولی ریه در بیمار میتواند بدون تشکیل لخته خونی در ورید های ساق پا باشد ولی این اتفاق در زمانیکه نشانه هایی از تشکیل لخته در وریدهای ساق پای بیمار مشاهده می شود، یک زنگ خطری می باشد. بعلت آنکه در این شرایط احتمال رخ دادن آمبولی ریوی برای بیمار بسیار زیاد است.
اهمیت توجه به ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن در مواقعی اهمیت پیدا می کند که نشانه های اصلی لخته شدن خون در وریدهای پا ، به علت لخته خون در عروق عمقی پا می باشد. 
چند ساعت پس از عمل جراحی تعویض مفاصل لگن تا حدود یک ماه از رقیق کننده خون مصرف شود. احتمال عارضه تشکیل لخته خون کم بشود.
 
در زمانیکه فرد بیمار در بیمارستان بستری می باشد از دستگاه های مخصوصی برای بیمار استفاده بشود که در اطراف ساق پای بیمار بسته شده و توسط فشار هوا ، کل ساق پای بیمار را از سمت بیرون تحت فشار متناوب قرار بدهد. 
اعمال این فشار بصورت متناوب موجب می شود که خون در داخل سیاهرگ های ساق پا جریان داشته باشند و این حرکت و جریان متناوب ایجاد شده باعث کاهش احتمال بروز لخته خونی داخل ساق پا و همچنین کاهش ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفاصل لگن می شود. 
پس از انجام عمل، پزشک مربوطه شخص بیمار را هرچه سریعتر تشویق به راه رفتن می کند، انجام این کار باعث انقباض متناوب ماهیچه های ساق پای بیمار شده که باعث افزایش یافتن میزان جریان خون در رگ های ساق پا می شود و بوسیله این روش ساده ، احتمال عارضه لخته شدن خون و ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن کاهش می یابد.
افرادی که عمل تعویض مفاصل لگن دارند توسط پزشک توصیه می شود که بلافاصله پس از جراحی تا چندین ماه بصورت مداوم و تا زمانیکه بیدار هستند مچ پاهای خود را سمت بالا و پایین حرکت بدهند ، انجام این حرکت باعث منقبض شدن متناوب ماهیچه های ساق پا شده و احتمال لخته شدن خون در وریدهای ساق پا و ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن کمتر می شود.
با وجود انجام تمام اقدامات و راهکار های اشاره شده در این مقاله باز هم احتمال تشکیل لخته های خون و ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفاصل لگن وجود دارد که مهمترین و اصلی ترین علامت این عارضه خطرناک ، تورم ناگهانی و سریع ساق پا است که حتی می تواند بهمراه درد و گرمی ساق رخ بدهد.
 

مراقبتهای بعد از عمل تعویض مفصل لگن

پس از انجام جراحی تعویض مفاصل لگن، شخص بیمار و همراه بیمار باید بصورت مرتب ساق های بیمار را معاینه و بررسی کنند تا در صورت ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفاصل لگن در اولین فرصت نسبت به درمان این عارضه اقدامات لازم انجام بشود. 

هرچند که تنها علت اصلی ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن، لخته شدن خون در رگ های ساق پا نمی باشد و این تورم و ورم حتی می تواند به دلیل کندی سرعت جریان خون در ساق پای بیمار به دلیل بیش از حد آویزان بودن پاها رخ داده باشد.
 البته میزان و شدت این تورم و ورم کم است و همراه با احساس درد نمی باشد و با چندین دقیقه دراز کشیدن به کمر و بالا نگه داشتن سطح پای بیمار برطرف می شود. پس در مواردیکه تردید در علت اصلی ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن وجود داشت می توان پاهای بیمار را به مدت چند دقیقه بالاتر از سطح قلب و بدن نگه داشت.
در صورتیکه با این راهکار میزان تورم و ورم کاهش نیافت ، احتمال آنکه علت اصلی تورم و ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن، تشکیل لخته خون در پاهای بیمار باشد ، بیشتر است و باید در اولین فرصت بیمار تحت معاینه پزشک قرار بگیرد.
 

نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن

بهترین طرز خوابیدن پس از جراحی تعویض مفاصل لگن، از اصلی ترین دغدغه ها و سوالاتی است که از طرف بیمار وهمراه بیمار مطرح می شود ، به علت آنکه نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن در افزایش سرعت بهبودی و کم شدن دوره نقاهت پس از جراحی تعویض مفاصل لگن و کاهش ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن  بسیار مفید موثر است. چند مورد از بهترین حالت ها و نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل:

پس از انجام عمل تعویض مفاصل لگن در حرکت دادن و نحوه قرار گرفتن مناسب مفصل لگن باید دقت و توجه فراوانی را داشته باشید، میزان این دقت و توجه در هفته ها و ماه های ابتدایی پس از عمل جراحی لگن بسیار مهم و حائز اهمیت است و در افزایش سرعت بهبودی و موفقیت آمیز بودن جراحی بسیار موثر می باشد.
در زمان خوابیدن باید به این نکته توجه داشته باشید که مفاصل لگن در موقعیت مناسب و صحیحی قرار بگیرد، از جمله بهترین مدل خوابیدن پس از تعویض مفاصل لگن عبارتند از :
  • ♦ خوابیدن به پشت کمر 
بهترین وضعیت ، دراز کشیدن پس از انجام عمل تعویض مفصل لگن می باشد . این حالت قرارگیری و دراز کشیدن برای بیماری که جراحی لگن و تعویض مفاصل لگن داشته ،بسیار مفید و ضروری است. به علت آنکه در این وضعیت بدن بصورت صاف است و وزن به صورت یکنواخت توزیع شده و فشار و نیروی کمتری را به مفصل لگن بیمار وارد می کند.
به بیمار توصیه می شود برای اینکه به بهترین حالت و وضعیت در زمان دراز کشیدن به پشت برسد ، یک بالشت زیر زانو های خود قرار بدهد تا در این حالت از چرخیدن نامناسب پا به سمت داخل و خارج شدن و در رفتگی احتمالی لگن در زمان خواب جلوگیری شود .
  • ♦ خوابیدن به پهلو
بهتر است فردی که تعویض مفصل لگن انجام میدهد. پس از عمل و در دوران نقاهت به صورت دراز کشیده به پشت کمر بخوابد ، ولی اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که عادت به خوابیدن بر پشت کمر ندارید می توانید به سمت پهلو و مفصلی که جراحی نشده است بخوابید به شرطی که حتما دو عدد بالشت بین پاهای خود قرار بدهید.
به این نکته توجه داشته باشید که خوابیدن بر روی شکم از بدترین حالت های خوابیدن پس از عمل جراحی تعویض مفاصل لگن می باشد.
لطفا پس از جراحی مفصل لگن بر روی شکم نخوابید . خوابیدن بر روی شکم، احتمال در رفتگی کلی مفصل لگن را تا حدودی افزایش می دهد و فشار بسیار زیادی را به لگن و مفصل لگن جراحی شده وارد می نماید.
 

بی حسی پا بعد از عمل لگن

بی‌حس شدن پا پس از جراحی لگن و همچنین گزگز شدن پا به علت دلایل مختلفی برای بیمار رخ می دهد. در بعضی موارد بی‌حس شدن پا پس از جراحی لگن به علت برخی از عوارض جانبی عمل جراحی تعویض مفصل لگن می تواند باشد ، یا حتی می تواند این بی حسی به علت فعالیت های سنگین روزمره باشد پس نباید بی حسی پا بعد از عمل لگن را بی اهمیت دانست .

پس در صورتیکه احساس کرختی و ضعف در پاهای خود دارید و این نکته را پیش از عمل تعویض مفصل با پزشک جراح خود مطرح نکرده بودید، باید در مورد این مسئله با پزشک جراح خود مشورت کنید. هنگامی که به عصب های یک عضو آسیب یا صدمه ایی وارد می شود احتمال ایجاد برخی از بی حسی ها در آن منطقه وجود دارد.
بطور مثال یک برش عمیق در قسمت انتهایی پا و لگن می تواند موجب قطع شدن عصب پا و حتی احساس بی حسی پا بعد از عمل لگن و همچنین موجب ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن بشود .
  • ♦ بی حسی پا پس از عمل تعویض مفصل لگن
در اطراف ناحیه برش و شکاف ایجاد شده برای عمل تعویض مفاصل لگن ممکن است تا مدت ها پس از عمل و یا حتی ماه ها احساس بی حسی داشته باشید و علت این عارضه هم به آسیب های عصبی است که زمان عمل جراحی رخ داده است.
  • ♦ آسیب های عصبی در زمان عمل جراحی مفصل لگن
در صورتیکه احتمال آسیب دائمی به یکی از عصب های شما از عوارض این جراحی باشد، پزشک جراح باید پیش از انجام عمل با شما در مورد این عوارض صحبت کرده باشد. این نکته یکی از مسائل مهم و اساسی است که تصمیم گیری نهایی برای انجام یا عدم انجام عمل را تحت شعاع قرار می دهد.
 

انواع داروهای مصرفی برای کاهش ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن

بعد از اتمام انجام عمل تعویض مفصل لگن برای بیمار برخی دارو هایی تجویز می شود تا به رقیق تر شدن خون بیمار کمک کند. این داروها که به آن ها اصطلاحا داروهای ضد انعقاد خون گفته می شود ، احتمال تشکیل لخته های خطرناک خونی در داخل رگ های ساق پا و ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن را به میزان زیادی کاهش می دهد. انواع مختلف داروهای رقیق کننده خون بیشتر از انواع خوراکی یا از نوع تزریقی برای بیمار مورد استفاده قرار می گیرد.


مراقبت های خانگی برای کاهش ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن

بعد ازعمل تعویض مفاصل لگن می توان منتظر بهبودی شرایط کلی بیمار پس از چند ماه بود. بیمار در طول مدت بهبودی میزان اندکی از درد های مفصل و لگن ، احساس خشکی حرکتی و تورم را تجربه می کند . سرعت بازگشت مجدد به کارها و فعالیت های روزمره به میزان رعایت موارد اشاده شده در این مقاله طی دوران نقاهت و بهبودی شما پس از عمل جراحی دارد .

با توجه به تمامی نکات ارائه شده در این مقاله در صورت بروز و مشاهده هر یک از علائم و نشانه های اشاره شده در زیر پس از عمل جراحی تعویض مفصل لگن ، باید حتما به پزشک جراح خود مراجعه نمایید و تا برطرف شدن کامل این علائم بصورت دوره ایی تحت نظر پزشک باشید . برخی از این علائم و عوارض عبارتند از :
  • ♦ افزایش میزان درد در ناحیه و اطراف محل جراحی شده
  • ♦ افزایش قرمزی در ناحیه جراحی شده لگن 
  • ♦ باز شدن محل جراحی 
  • ♦ افزایش میزان ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن ناحیه جراحی شده
  • ♦ ورم پا بعد از عمل تعویض مفصل لگن 
  • ♦ داغ شدن ، گرمی یا قرمز شدن عظلات و ماهیچه های پاها
  • ♦ تب بیشتر از ۳۸ درجه سانتیگراد پس از گذشت 24 ساعت از عمل جراحی تعویض مفاصل لگن 
از جمله مراقبتهای پس از جراحی تعویض مفاصل لگن انجام فیزیوتراپی پس از انجام عمل تعویض کلی مفصل لگن احتمالا برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی بیمار لازم می باشد. فیزیوتراپیست به شما نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن را آموزش می دهد و اینکه چگونه بصورت اصولی و ایمن در رختخواب دراز بکشید.
همچنین فیزیوتراپیست آموزش تغییر حالت نشسته به ایستاده و راه رفتن به کمک وسیله های کمکی همانند واکر، عصای دستی را آموزش می دهد . همچنین بیمار باید تا چندین هفته طرز نشستن و بلند شدن صحیح و با احتیاط از روی صندلی را رعایت کنید. 
از جمله مراقبتهای بعد از عمل تعویض مفصل لگن این است که جهت مصرف غذا و یا رفتن به دستشویی از رختخواب بلند شوید و حرکت نمایید ، ولی پیشنهاد می شود که تمامی این فعالیت ها توسط کمک شخص دوم (همراه بیمار) انجام بشود. 
فعالیت‌های شخصی که دچار مشکلات لگن شده باید بیشتر شود. برای کنترل میزان درد و کاهش ورم پا پس از جراحی جایگزینی مفصل لگن پیشنهاد می شود که از کیسه های مخصوص یخ استفاده نمایند. انواع داروها و قرص های خوراکی برای کاهش میزان درد برای شما تجویز می شود.
 

سخن آخر

احتمال ایجاد عوارض پس از انجام عمل تعویض مفصل لگن درصورتی که این عمل جراحی با رعایت کلیه اصول علمی توسط متخصص ارتوپد انجام بشود ، بسیار اندک می باشد. ولی دو عارضه احتمالی مهم و اصلی این عمل جراحی ، عفونت و آمبولی در پی لخته شدن خون در عروق عمقی پا می باشد.

عوارضی همچون عفونت در کمتر از دو درصد از بیماران رخ می دهد و ممکن است در محل انجام عمل جراحی جای زخم ایجاد بشود .معمولا علائم و عوارض این عمل پس از مرخص شدن بیمار ایجاد می شود.