عمل دیسک کمر و سیاتیک: هزینۀ جراحی + فیلم
عمل دیسک کمر و سیاتیک میتواند به طور موثری دردهای شدید شما را بهبود ببخشد. در اثر فشرده شدن عصب سیاتیک در مسیر خود از ستون فقرات تا پا؛ اصطلاحاً عارضهای به نام سیاتیک پیش میآید. در مواردی که درد شدید است و یا فرد به درمان‌های ابتدایی و دارویی پاسخ نمی‌دهد، عمل جراحی بهترین گزینه برای درمان و رفع کامل آن خواهد بود.
از طرفی تاخیر در تشخیص برای جراحی، میتواند عواقب جبران ناپذیری مانند: آسیب دائمی به عصب، از دست دادن توانایی حرکتی فرد، دردهای غیرقابل تحمل و دائمی را برای فرد به همراه داشته باشد. فراموش نکنید که به دلیل اهمیت بالای این عمل، مهم است که تشخیص به موقع و انجام جراحی توسط پزشکی حاذق و باتجربه صورت بگیرد. در ادامه به معرفی نحوه انجام جراحی، علائم اضطراری نیاز به جراحی، مزایا و معایب آن و نیز معرفی بهترین دکتر برای عمل دیسک کمر میپردازیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
علائم سیاتیک، در هر ناحیه‌ای که تحت عصب‌دهی عصب سیاتیک است تظاهر پیدا می‌کند. این نواحی شامل کمر، باسن یا پاها است. البته برخی علائم ناشی از سیاتیک بر حسب عصب‌های خاصی که درگیر شده است، حتی تا پاها و انگشتان پا نیز حس می‌شوند. علائمی که سیاتیک ایجاد می‌کند، شامل موارد زیر میشود:
درد
درد سیاتیک ناشی از تحت‌فشار قرار گرفتن عصب(های) تشکیل‌دهنده‌ی عصب سیاتیک است. درد سیاتیک معمولاً به‌صورت یک درد سوزشی یا تیر کشنده تظاهر پیدا می‌کند. علاوه بر این درد ناشی از سیاتیک اغلب به ساق پای همان سمت منتشر شده و معمولاً با سرفه، عطسه، خم‌شدن یا بلند کردن پاها به سمت بالا و هنگام دراز کشیدن به پشت تحریک یا تشدید میشود. و دچار احساس گزگز یا سوزن‌سوزن شدن نواحی مربوط به عصب سیاتیک خواهید شد.
بیحسی
دلیل وقوع بیحسی، آن است که فرایند انتقال پیام‌های حسی به سیستم عصبی مرکزی به علت درگیری عصب سیاتیک دچار اختلال شده است.
ضعف عضلانی
ضعف عضلانی معمولاً از علائم بیماری شدید بوده و به معنای آن است که درگیری عصب به حدی شدید است که قادر به انتقال فرمان مغز به عضلات نیست.
بی‌اختیاری ادرار یا بی‌اختیاری مدفوع
این علامت نیز به نفع یک بیماری پیشرفته است و ناشی از اختلال عملکرد شدید عصب درگیر است.
عوامل خطری که باعث ایجاد سیاتیک می‌شوند شامل موارد متعددی میشود. ازآنجایی‌که سیاتیک به دلایل زیادی رخ می‌دهد، عوامل خطر بالقوه بسیاری وجود دارد که باعث درگیری عصب سیاتیک و ایجاد درد سیاتیک می‌شوند که از جمله آن‌ها باید به مواردی مثل آسیب اخیر یا سابقه قبلی آسیب به ستون فقرات یا کمر، افزایش سن، اضافه‌وزن یا چاقی و... اشاره کرد.
درد ناشی از سیاتیک، به علت آسیب یا التهاب رشته‌های عصبی که عصب سیاتیک را شکل می‌دهند، ایجاد میشود. سیاتیک علاوه بر درد، باعث بروز علائمی همچون: سوزن‌سوزن شدن یا بیحسی در پشت یا باسن میشود که در موارد شدید این تظاهرات تا نواحی زیر زانو نیز حس می‌شوند.
عصب سیاتیک ضخیم‌ترین و طولانی‌ترین عصب در بدن است که از پنج ریشه عصبی که از نخاع منشعب می‌شوند تشکیل میشود. عصب سیاتیک که از ستون فقرات کمری (لومبار و ساکرال) منشا می‌گیرد، از ناحیه کمر شروع میشود و از طریق باسن و ران‌ها به ناحیه زیر زانو فرود آمده و در آنجا به دو عصب پرونئال و عصب تیبیال تقسیم میشود. جراحی سیاتیک برای کاهش فشار روی ریشه عصبی تشکیل‌دهنده اعصاب سیاتیک انجام میشود.
در بیشتر موارد، درد سیاتیک با استراحت و درمان‌های دارویی بهبود یافته و نیاز به جراحی پیدا نمی‌کند. اما اگر آسیب، التهاب و یا فشار روی عصب به حدی شدید باشد که با درمان‌های ابتدایی رفع نشود، آن‌گاه به درمان‌های تهاجمی مثل عمل جراحی برای رفع فشار یا التهاب از روی عصب نیاز پیدا میشود. جراحی دیسک و سیاتیک به‌منظور کاهش فشار بر روی اعصاب سیاتیک و در نتیجه بهبود و رفع درد ناشی از آن است. بر اساس عامل زمینه‌ای که باعث فشار یا آسیب به عصب سیاتیک شده‌اند، پزشک جراح مغز و اعصاب یکی از روش‌های جراحی زیر را انتخاب می‌کند:
دیسککتومی
در اثر فشار بیش از حد یا آسیب‌های محیطی، دیسک‌های غضروفی بین مهره‌ای، دچار بیرون‌زدگی و یا حتی پارگی می‌شوند که به دنبال این اتفاق ریشه‌های عصبی مجاور خود را تحت‌فشار قرار می‌دهند. دیسککتومی یکی از تکنیک‌های عمل دیسک و سیاتیک است که شامل برداشتن دیسک‌های غضروفی که بین مهره‌های ستون فقرات قرار گرفته‌اند و دچار آسیب شده‌اند میشود. شاید لازم باشد دیسک‌های بین مهره‌ای که دچار بیرون‌زدگی شده‌اند برداشته شوند تا از فشار به عصب سیاتیک و آسیب بیشتر به آن جلوگیری شود.
فورامینوتومی
انشعابات عصبی نخاع، از طریق حفراتی به نام فورامین به خارج از ستون فقرات راه پیدا می‌کنند. گاهی اوقات به دلیل افزایش سن و یا برخی بیماری‌های زمینه‌ای فورامین‌ها دچار تنگی می‌شوند و رشته‌های عصبی که از آن‌ها عبور می‌کنند را تحت‌فشار قرار می‌دهند. فورامینوتومی یکی دیگر از روش‌های جراحی دیسک و سیاتیک است که در آن با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های خاصی، فورامین‌های ستون فقرات را بازتر کرده تا به این طریق فشار از روی ریشه‌های عصبی برداشته شود.
لامینکتومی
لامینا، قسمتی از ساختار تشکیل‌دهنده مهره‌های ستون فقرات است که در زمینه افزایش سن و بیماری‌های مرتبط با آن، مثل آرتروز باعث فشار بر روی ریشه‌های عصبی نخاع میشود. لامینکتومی عمل جراحی است که برای برداشتن تمام یا قسمتی از لامینا برای کاهش فشار بر روی ریشه عصبی استفاده میشود.
فیوژن ستون فقرات
این عمل جراحی که شامل اتصال چند مهره ستون فقرات به یکدیگر با کمک پیچ و میله‌های فلزی است، در موارد زیر از سوی پزشک جراح در نظر گرفته میشود:
چندین عمل لامینکتومی بر روی ستون فقرات بیمار انجام شده است و منجر به عدم ثبات ستون فقرات وی شده است.
یک مهره منفرد روی مهره دیگری لغزیده است و باعث عدم ثبات و پایداری ستون فقرات در این ناحیه شده است.
اگرچه جراحی دیسک کمر و سیاتیک یکی از مؤثرترین و بی‌خطرترین روش‌های جراحی است، اما همچنان برخی از خطرات مرتبط با جراحی ستون فقرات شامل این درمان هم میشود که در ادامه به آن‌ها اشاره میشود:
عفونت
احتمال بروز عفونت در محل برش هر عمل جراحی وجود دارد؛ اما در این باره جای نگرانی وجود ندارد؛ چون این عارضه با استفاده از آنتی‌بیوتیک قابل‌درمان است.
آسیب عصبی
این عارضه همچنین در حین انجام عمل جراحی رخ می‌دهد و منجر به ضعف یا بیحسی در یک یا هر دو پا پس از عمل شود. همچنین فلج پاها یک وضعیت نادر اما بالقوه ناتوان‌کننده است.
ایجاد لخته خون
این وضعیت که به‌عنوان ترومبوز وریدی نیز شناخته میشود. پس از انجام عمل جراحی به‌خصوص در پاها رخ می‌دهد. داشتن تحرک کافی در دوران نقاهت پس از عمل یا پوشیدن جوراب‌های کشی که به افزایش گردش خون در پاها کمک می‌کنند و خطر لخته‌شدن خون در پاها را کاهش می‌دهد.
عود کردن
برخی از علائم سیاتیک تا سال‌ها بعد پس از جراحی باقی می‌مانند یا دوباره عود کنند. معمولاً ابتدا برای رفع این علائم درمان‌های غیرجراحی استفاده میشود و در صورت عدم پاسخ، جراحی اضافی موردنیاز خواهد بود.
توجه داشته باشید که هزینه ی جراحی از 10000 تا 35000 دلار یا بیشتر متغیر است. که به عواملی مانند: نوع تکنیک جراحی، وضعیت بیمار، هزینه‌های بیمارستان، کشور و اقتصاد جغرافیایی، دستمزد جراح و حتی هزینه‌های پس از جراحی و نوع بیمهی شما بستگی دارد.
جراحی دیسک کمر برای درمان سیاتیک اغلب توصیه نمی‌شود مگر اینکه روش‌های محافظه‌کارانه مانند داروها، فیزیوتراپی و تزریق کورتیزون در کاهش علائم ناکام باشند. معمولاً انجام عمل دیسک و سیاتیک زمانی در نظر گرفته میشود که علائم ناشی از سیاتیک تشدید شود و یا درد آن بدتر شود، ضعف شدید در عضلات پایین بدن ایجاد شود، یا بیمار کنترل روده یا مثانه خود را از دست بدهد.
لازم به ذکر است اگر شدت علائم به حدی باشد که مانع از ایستادن بیمار شده و عملکرد روزانه وی را مختل کند و یا اینکه به‌صورت بی‌اختیاری ادراری و مدفوعی خود را نشان دهد (درصورتی‌که علت بیماری سندروم دم‌اسبی باشد) انجام عمل جراحی اورژانسی برای بیمار ضروری خواهد بود.
برای تشخیص و ارزیابی علت درد سیاتیک و وضعیت آن، پزشک معالج از روش‌های تصویربرداری مانند عکس ستون فقرات با اشعه ایکس ری، سی‌تی‌اسکن و MRI کمک می‌گیرد.
در روش عمل لیزری دیسک کمر نیز با هدف بهبودی عصب‌هایی که به دلیل بیرون‌زدگی دیسک تحت فشار هستند انجام میشود. این عمل تحت بیحسی موضعی انجام میشود. این عمل یک روش جالب است زیرا نیازی به انجام عمل جراحی باز نیست. در این عمل برای برداشتن فشار ناشی از فتق دیسک بر عصب‌ها از لیزر استفاده میشود.
عمل دیسک و سیاتیک معمولاً بین یک تا دو ساعت طول می‌کشد و روش‌های فیوژن ستون فقرات تا چهار ساعت طول می‌کشد.
قبل از جراحی
قبل از جراحی دیسک کمر و سیاتیک به یک‌سری اقدامات پاراکلینیک همچون آزمایش خون (جهت بررسی از نظر کم‌خونی و اختلالات انعقادی) و نوار قلب نیاز دارید. همچنین شما یک معاینه فیزیکی سریع را در یک اتاق قبل از انجام بیهوشی برای عمل جراحی پزشک جراح یک معاینه فیزیکی سریع برای ارزیابی نهایی انجام می‌دهد تا برای انجام جراحی به جمع‌بندی نهایی برسد.
حین جراحی
در حین انجام جراحی دیسک و سیاتیک، جراح با ایجاد یک برش عمودی کوچک در امتداد ستون فقرات به ریشه‌های عصبی آسیب دسترسی ایجاد می‌کند و باتوجه‌به علائم و شرایط بالینی بیمار و یافته‌هایی که از تصویربرداری ستون فقرات به دست آورده و نیز علت زمینه‌ساز بیماری، تکنیک و روش جراحی مناسب را به کار می‌برد.
پس از پایان عملیات جراحی و ترمیم عصب و برداشت فشار از روی آن، پزشک جراح محل برش را بخیه نموده و به طور مناسبی پانسمان می‌کند.
پس از جراحی
پس از جراحی دیسک کمر و سیاتیک با انجام فیزیوتراپی به بازگشت وضعیت نشستن، راه‌رفتن، ایستادن و به رختخواب رفتن یا بیرون آمدن از آن به حالت طبیعی کمک میشود. داشتن تحرک کافی در بهبود سریع‌تر علائم کمک نموده و در پیشگیری از تشکیل لخته خون در پاها مؤثر است. همچنین رعایت دستورات دارویی و نکات بهداشتی در جلوگیری از بروز عفونت محل عمل کمک‌کننده است.
مدت‌زمان لازم برای بهبود علائم و بازگشت به محیط کار بین 2 تا 4 هفته یا حتی کمتر در برخی موارد طول می‌کشد. اما این زمان برای بازگشت به مشاغلی که نیاز به تحرک فیزیکی زیاد داشته و از نظر جسمی چالش برانگیزتر هستند و نیاز به بلندکردن وسایل سنگین دارند، به 8 تا 12 هفته می‌رسد.
درصورتی‌که تحت عمل فیوژن ستون فقرات قرار گرفته‌اید، تقریباً به 4 تا 6 هفته زمان برای بازگشت به محیط کار خود نیاز دارید. همچنین برای بهبودی کامل علائم ناشی از عمل فیوژن ستون فقرات، بین 6 ماه تا یک سال زمان لازم است تا بهبودی کامل علائم در بیمار مشاهده شود.
همچنین برای کمک به روند بهبودی ستون فقرات در 2 هفته اول پس از جراحی دیسک و سیاتیک، لازم است بیماران محدودیت‌های زیر را رعایت کنند:
از خم‌شدن، بلند کردن اجسام سنگین و چرخش دادن ستون فقرات پرهیز کنند.
از انجام هرگونه فعالیت بدنی سنگین مانند ورزش‌کردن، رانندگی‌کردن و یا انجام فعالیت جنسی خودداری کنند.
در طی چند هفته اول بهبودی و در زمان استفاده از مسکن‌های مخدر، از مصرف نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کنند.
علاوه بر این، پایبندی به تمام دستورات دارویی و بهداشتی و نیز رعایت دیگر محدودیت‌هایی که توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب به بیمار توصیه میشود امری لازم و ضروری است.
توصیه‌هایی برای کاهش درد و تسریع روند بهبودی پس از جراحی دیسک کمر و سیاتیک:
در هنگام خواب، اگر به پشت می‌خوابید با قرار دادن یک بالشت یا بالشتک زیر زانو و اگر به پهلو می‌خوابید با قرار دادن یک بالش در بین زانوها ستون فقرات خود را در یک راستا قرار داده و فشار وارد بر آن را کاهش دهید. لازم به ذکر است خوابیدن بر روی شکم فشار مضاعفی به کمر و ستون فقرات وارد می‌کند و درد موجود را تشدید کرده و روند بهبودی را با کندی مواجه کند.
پزشک جراح مغز و اعصاب پس از جراحی دیسک و سیاتیک برای شما بریس پشت تجویز می‌کند که باید از درازکشیدن یا خوابیدن در حین پوشیدن آن خودداری کنید. استفاده از بریس پشت تا زمانی که پزشک معالج لازم بداند امری ضروری و لازم‌الاجرا است.
پس از عمل دیسک و سیاتیک، معمولاً بیماران کمی احساس درد و ناراحتی دارند و تا زمانی که ستون فقرات آن‌ها به‌اندازه کافی بهبود نیافته و تثبیت نشود، با محدودیت‌هایی مواجه هستند. باتوجه به چنین شرایطی پزشک معالج به‌منظور کنترل درد، داروهای مسکن برای بیمار تجویز می‌کند. برای تسریع بهبودی و به‌دست‌آوردن نتیجه مطلوب، رعایت تمام توصیه‌های پزشک و فیزیوتراپیست در مورد داروها و بایدها و نبایدهای فعالیتی بسیار مهم است.
برای کوتاه‌کردن دوران نقاهت جراحی دیسک و سیاتیک توصیه میشود از بستر خود بلند شوید و تا جایی که میتوانید حرکت کنید و به برنامه تمرینی که فیزیوتراپیست برای شما در نظر گرفته است پایبند باشید. هنگام راه‌رفتن، ایستادن، نشستن و دراز کشیدن کمر خود را صاف نگه دارید تا فشار وارده بر ستون فقرات شما کاهش یابد.
پس از تکمیل فرایند ریکاوری پس از عمل دیسک و سیاتیک و بهبود علائم، لازم است با انجام یک‌سری اقدامات در جهت بهبود سبک زندگی خود و نیز اجتناب از برخی رفتارهایی که باعث فشار به ستون فقرات و اندام‌های تحمل‌کننده وزن می‌شوند، از عود علائم سیاتیک جلوگیری نمایید. این اقدامات عبارت‌اند از:
داشتن یک برنامه خواب منظم و کافی به میزان حداقل 7 تا 8 ساعت در شبانه روز
داشتن رژیم غذایی سالم و محدود کردن مصرف شکر فرآوری شده، فست‌فودها، غلات تصفیه شده مانند ذرت و گندم و طعم‌دهنده‌های مصنوعی، شیرین‌کننده‌ها، افزودنی‌های غذایی و رنگ‌ها، و در عوض استفاده از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از غذاهای طبیعی کامل مانند گوشت قرمز، گوشت مرغ و ماهی، میوه‌ها، آجیل، سبزیجات و نشاسته.
داشتن برنامه ورزشی منظم و تحرک کافی در روز
نوشیدن آب به مقدار کافی از خشکی و آسیب به غضروف دیسک بین مهره‌ای جلوگیری کرده و در پیشگیری از عود علائم موثر است.
برای بلندکردن اجسام سنگین از زمین، از روش‌های درست استفاده نمایید تا فشار کمتری حین این عمل به ستون فقرات وارد شده و از آسیب به آن جلوگیری نمایید.
سخن پایانی
سیاتیک یک درد عصبی ناشی از آسیب و یا فشردگی عصب سیاتیک و ریشه‌های تشکیل‌دهنده آن است. علائم ناشی از سیاتیک شامل: ایجاد درد یا بیحسی در عضلات و بافت‌های تحت عصب‌دهی این عصب، احساس گزگز و سوزن‌سوزن شدن در این نواحی و ... است. چنین علائمی بسته به شدتی که دارند خفیف تا متوسط در نظر گرفته شده و در بسیاری از موارد با استراحت و درمان‌های دارویی نیز بهبود می‌یابند.
اما گاهی آسیب یا فشار وارد بر عصب زیاد بوده و باعث علائمی همچون ناتوانی در ایستادن و یا بی‌اختیاری ادراری و مدفوع می‌شوند؛ که این علائم شدید محسوب شده و نیازمند درمان‌های تهاجمی مثل عمل جراحی هستند. چنانچه دچار درد سیاتیک شده‌اید و کاندید جراحی دیسک کمر و سیاتیک هستید و یا تمایل دارید در مورد عمل دیسک کمر و سیاتیک و عوارض آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، توصیه میشود با یک پزشک جراح مغز و اعصاب مشورت کنید. برای انجام این مشاوره میتوانید به کلینیک ارتوپدی دکتر کبیر مراجعه فرمایید. برای رزرو وقت با شماره‌های درون سایت تماس حاصل نمایید.