درمان ورم مچ پا
درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی؛ احتمال ایجاد لخته خون در ساق و خطر مرگ بیمار
تورم پس از شکستگی پا عارضه ای است که ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. عواملی همچون فشار ناشی از ضربه وارد شده به مچ پا، ایجاد عفونت در محل شکستگی و بستن آن به صورت محکم از جمله فاکتورهایی هستند که منجر به ایجاد تورم در قوزک پا می شوند. گاهی ایجاد ورم، بعد از شکستگی نگران کننده نیست و به مرور زمان بهبود می یابد، اما در پاره ای از موارد ممکن است علت این تورم، ایجاد لخته خون در ساق پا باشد که بسیار خطرناک بوده و حتی ممکن است منجر به مرگ شود. با ما همراه باشید تا در مورد روش‌های درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی یا درمان ورم مچ پا بیشتر توضیح دهیم.
آنچه در این مقاله می خوانید
مهمترین علل ورم مچ پا برای تشخیص درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی
ایجاد تورم بعد از شکستگی ممکن است در ناحیه کف پا، مچ پا، ساق پا، زانو، ران و لگن اتفاق بیافتد. نه تنها شکستگی ها میتوانند باعث ایجاد ورم شوند، بلکه دررفتگی یا پیچ خوردن پا نیز ممکن است چنین عارضه‌ای را در پی داشته باشد.
همچنین ایجاد لخته در محل شکستگی و حرکت لخته خون به سمت ارگان هایی مانند قلب یا ریه، منجر به آمبولی و مرگ بیمار خواهد شد. گاهی نیز ایجاد ورم در محل شکستگی، ناشی از عفونت است که در صورت انتشار آن در بدن، خطرناک بوده و همه ارگان های بدن را درگیر میکند؛ بنابراین درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باید بلافاصله به اورژانس مراجعه کرد تا علت آن مشخص شده و اقدامات لازم صورت گیرد.
ورم ایجاد شده در مچ پا، گاهی ممکن است فورا پس از شکستن یا آسیب دیدن پا به وجود آید. در برخی موارد نیز پس از چند روز یا چند هفته، تورم در قوزک پا ظاهر می¬شود. در پاره¬ای از موارد، پس از باز کردن گچ پا، تورم در محل شکستگی نمایان شده و برای فرد ایجاد نگرانی می¬کند.
علل ایجاد تورم در هر یک از موارد ذکر شده، متفاوت بوده و بهتر است بیمار هر چه سریع¬تر به پزشک معالج خود مراجعه کند تا علت آن تشخیص داده شود و اقدامات لازم در جهت درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی، صورت گیرد. مهم¬ترین علل ایجاد ورم در مچ پا بعد از شکستگی و صدمه دیدن، عبارتند از:
ضربه ناشی از شکستگی، پیچ خوردن یا دررفتن پا که باعث پارگی مویرگ¬ها و نفوذ خون به فضای بین سلولی شده و تورم در محل شکستگی را به همراه دارد.
فشار ایجاد شده به پا در اثر محکم بستن باند به محل شکستگی یا گچ گرفتن محل آسیب¬دیده به صورت محکم، عامل دیگری است که باعث ایجاد ورم می¬شود.
در صورتی که شکستگی و صدمه وارد شده به پاها نیاز به جراحی داشته باشد، احتمال ورم بعد از عمل جراحی زیاد است؛ زیرا جراحی باعث آسیب دیدن مویرگ¬ها و خروج مایع خونی از آنها و تجمع در فضای بین سلولی شده و تورم در محل شکستگی را به همراه دارد.
گاهی ممکن است آسیب وارده به پاها به صورت زخم باشد یا در اثر عمل جراحی، زخم ایجاد شود. اگر در محل زخم، تورم همراه با گرمی و قرمزی ایجاد شود، می¬تواند نشانه وجود عفونت باشد. همچنین در صورت خروج مایع از محل زخم، احتمال عفونت وجود دارد. ظهور چنین علائمی، نشانه وجود مشکلی جدی است و بیمار باید برای درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی سریعا به پزشک مراجعه کند.
یکی از علل ورم قوزک پا بعد از شکستگی، ممکن است عدم تحرک پاها باشد. راه رفتن با پای شکسته مشکل بوده و معمولا بیمار تا بهبودی کامل، اجازه راه رفتن با پای آسیب دیده ندارد. به همین دلیل، خون در ساق پاها جمع شده و تورم و کبودی قوزک پا را به همراه دارد.
گاهی آویزن بودن پای شکسته به مدت طولانی، باعث ورم آن می¬شود. مثلا نشستن زیاد بر روی صندلی و آویزان کردن پا برای مدت زمان طولانی، می¬تواند مشکل¬ساز باشد.
در صورت آسیب و شکستگی یا جراحی ران، زانو یا لگن، موادی به جریان خون اندام تحتانی وارد می¬شود که ممکن است، عارضه ترومبوز وریدهای عمقی (لخته شدن خون در مچ پا) را به همراه داشته باشد. عدم حرکت پاها در چنین شرایطی، منجر به کندی جریان خون و در نتیجه افزایش احتمال لختگی خون شده و باعث ایجاد درد و تورم در مچ پا می¬شود.
شکستن، در رفتن یا پیچ خوردن قوزک پا ممکن است بعد از چند هفته با تورم، گرمی و براق شدن پوست پا همراه باشد. این مشکل که به آن آتروفی سودک نیز می¬گویند با عدم تحرک مچ پا، افزایش می¬یابد.
اگر به هر دلیلی شکستگی و آسیب وارده به پا، روند بهبودی خود را طی نکند، تورم باقی مانده و باید برای درمان ورم قوزک پا پس از شکستگی سریعا به پزشک مراجعه کرد.
عامل دیگری که می¬تواند باعث ورم مچ پا بعد از شکستگی شود، سندروم کمپارتمان است. این عارضه در صورتی ایجاد می¬شود که تورم زیاد مچ پا، منجر به اعمال فشار شدید به عروق این قسمت شده و جریان خون در قوزک پا، دچار اختلال شود.
موثرترین درمان¬ ورم مچ پا بعد از شکستگی
چاقی و اضافه وزن یکی از عوامل ایجاد فشار بر روی پای آسیب¬دیده است و می¬تواند باعث افزایش تورم در ناحیه مورد نظر شود؛ بنابراین کاهش وزن یکی از فاکتورهای موثر در درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
حرکات کششی آرام و نرمش¬هایی که باعث تقویت عضلات شوند، از دیگر عوامل موثر در درمان ورم مچ پا پس از شکستگی هستند که بهتر است زیر نظر متخصص فیزیوتراپی و به صورت منظم انجام شود تا به بهبودی سریع¬تر مشکل کمک کند.
بالا و پایین بردن و حرکت مداوم قوزک پا نیز به بهبود جریان خون در بافت آسیب¬دیده کمک کرده و در درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی موثر است.
عدم ایستادن طولانی¬مدت یا آویزان کردن پای آسیب¬دیده، از اعمال فشار بر روی آن جلوگیری کرده و به بهبود سریع¬تر مشکل کمک می¬کند. در صورت ایجاد التهاب در چنین شرایطی، خوابیدن و بالا نگه داشتن پاها برای مدتی کوتاه، اثربخش خواهد بود.
بستن پا با استفاده از باندهای کشی از نوک انگشتان تا بالای ساق یا پوشیدن جوراب واریس و مچ¬بند کشی به جوش خوردن بهتر شکستگی کمک کرده و با جلوگیری از آسیب بیشتر در درمان ورم مچ پا پس از شکستگی موثر است.
قوزک پا را حداقل برای چهار بار در روز، بالاتر از سطح زانو قرار داده و در واقع با قرار دادن یک بالش در زیر پای آسیب¬دیده، به بهبود جریان خون در آن کمک کنید.
برای کمک به درمان ورم پا بعد از شکستگی، مقداری یخ را در یک کیسه نایلونی قرار داده و روی محل آسیب¬دیده بگذارید تا سرد شود.
در شرایط شکستگی مچ پا معمولا استفاده از داروهای ضد لختگی خون، از سوی پزشک تجویز می¬شود. البته در صورت بروز تورم ناشی از لختگی خون پس از شکستگی، مراجعه به اورژانس از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است و سهل¬انگاری در این مورد ممکن است با خطر مرگ همراه باشد.
اگر ورم مچ پا به دلیل بانداژ محکم باشد، باز کردن باند، در کاهش تورم موثر است. اگر قسمتی از قوزک پا به بانداژ نیاز دارد، باند را به گونه¬ای ببندید که روی پایین‌ترین قسمت پا یعنی نوک انگشتان را بپوشاند تا فشار وارده به همه قسمت‌های پا یکنواخت باشد. اگر تورم مچ پا ناشی از سفت بودن گچ¬گرفتگی باشد، باید گچ را آزادتر کنید.
تورم ناشی از عمل جراحی، طبیعی بوده و معمولا پس از گذشت یک تا دو هفته کاهش می¬یابد. بهترین راه برای کاهش این تورم، این است که پای جراحی شده را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
آیا می¬دانید علت ورم قوزک پا چیست؟
تورم در قوزک پا ممکن است در یک پا یا هر دو پا اتفاق بیافتد که هر یک دلیل خاصی دارد. گاهی تورم قوزک پا با درد همراه بوده و گاهی بدون درد است. در هر صورت علت ورم قوزک پا باید توسط پزشک متخصص تشخیص داده شده و مورد درمان قرار گیرد.
علت ورم قوزک پا می¬تواند، صدمه دیدن پا در اثر شکستگی، پیچ خوردن، دررفتگی، رگ به رگ شدن یا پارگی تاندون باشد. این مشکلات گاهی به دلیل فشار زیاد ایجاد شده و با فعالیت¬های سنگین، پیاده¬روی یا دویدن تشدید می¬شود.
عامل دیگری که می¬تواند علت ورم قوزک پا باشد، عفونت است. بیماران مبتلا به نوروپاتی دیابتی یا مشکلات عصبی در ناحیه پا، معمولا با بی¬حسی پاها مواجه هستند. به همین دلیل در صورت ایجاد زخم در پاها، احساس درد نمی¬کنند و متوجه مشکل خود نمی¬شوند. چنین زخم¬هایی در صورتی که به موقع درمان نشود، ممکن است با عفونت و در نتیجه تورم همراه باشد.
گاهی ایجاد لخته خون در وریدهای پا، ممکن است علت ورم قوزک پا باشد. ایجاد این لخته¬ها مسیر برگشت خون از پاها به قلب را بسته و باعث تورم قوزک پا می¬شوند. لخته¬ها ممکن است به صورت سطحی یا عمقی باشند. لخته¬های عمقی می¬توانند منجر به مسدود شدن چند تا از وریدهای اصلی شوند. اگر این لخته¬ها وارد قلب یا ریه شوند، زندگی فرد را به خطر می¬اندازند.
افزایش سن، عامل دیگری است که اختلال در گردش خون را به همراه داشته و می¬تواند دلیل ورم قوزک پا باشد. بیماری¬های قلبی، مشکلات کلیوی و ابتلا به واریس که اغلب در سالمندان به چشم می¬خورد، از مهمترین عوامل ایجاد تورم در پا هستند.
از آنجا که خون در رگ¬ها به صورت یک¬طرفه و از پایین به بالا جریان دارد، گاهی ایجاد اختلال در دریچه‌های لانه کبوتری رگ¬های اندام¬های تحتانی، باعث جمع شدن خون در اندام¬ها شده و با نفوذ بخش مایع خون به درون بافت¬ها، تورم به وجود می¬آید. چنین مشکلی علاوه بر تورم، باعث ایجاد زخم و مشکلات پوستی و عفونت نیز می¬شود.
انواع آرتریت ممکن است دلیل ورم قوزک پا باشند. استئوآرتریت یکی از انواع آرتریت است که می¬تواند تورم موقت یکی از مفاصل را به دنبال داشته باشد. نقرس نوعی از آرتریت بوده که اغلب با قرمزی و درد مفاصل شست پا همراه است و گاهی قوزک پا را نیز درگیر می¬کند. برخی مشکلات خودایمنی نیز با تورم هر دو پا همراه هستند.
گاهی ورم قوزک پا در بیماران مبتلا به سرطان رخ می¬دهد که علت آن را می¬توان به وجود مشکل در عروق لنفاوی و تجمع مایع لنفاوی نسبت داد؛ زیرا مشکل در گره¬های لنفاوی مانع حرکت لنف شده و در صورت عدم درمان، به تورم منجر خواهد شد. از بین رفتن گره¬های لنفاوی، پس از پرتودرمانی هم می¬تواند علت ورم قوزک پا باشد.
مو برداشتن مچ پا و درمان¬ ورم مچ پا بعد از شکستگی
مو برداشتن مچ پا در اثر اعمال ضربه و آسیب جزئی به توده استخوانی در اثر یک نیروی خفیف، رخ داده و ساختار استخوان، تغییری نمی¬کند. استخوان مو برداشته در کوتاه¬مدت قابل درمان بوده و گاهی درمان¬های خانگی نیز برای آن موثر است. در حالی‌که شکستگی در اثر ضربه شدید به استخوان، رخ داده و ساختار استخوانی به دلیل اعمال نیروی شدید، دچار تغییر می¬شود و درمان طولانی¬مدت نیاز دارد.
مو برداشتن استخوان روی پا و شکستگی مچ پا، با علائمی مشابه ظاهر می¬شوند که درد و تورم، مشکل در ایستادن بر روی پا، بی¬حسی، تغییر رنگ محل آسیب دیده از جمله نشا¬نه¬های آن است. در صورت بروز هر یک از این علائم، پس از وارد شدن ضربه به پا، تشخیص مو برداشتن یا شکستگی مچ پا، کار مشکلی بوده و تنها از عهده پزشک متخصص برمی¬آید.
پزشک متخصص معمولا با تجویز برخی آزمایشات مانند سی تی اسکن استخوان آسیب دیده، ام آر آی و یا تزریق رنگ به شریان برای بررسی احتمال آسیب رگ‌های خونی، در جهت تشخیص شکستگی یا مو برداشتن مچ پا اقدام می¬کند.
مو برداشتن مچ پا اغلب در اثر برخورد استخوان پا با جسمی سخت¬تر یا اعمال نیرویی قوی به آن در تصادفات، فعالیت¬های ورزشی، زمین خوردن و ... رخ می¬دهد. گاهی انجام فعالیت¬هایی مانند دویدن که باعث سایش مداوم استخوان¬ها روی هم می¬شود، نیز در مو برداشتن مچ پا موثر است. کاهش تراکم استخوان، ابتلا به سرطان و ایجاد عفونت، از موارد دیگری هستند که می¬توانند باعث تضعیف استخوان و در نتیجه شکستگی یا مو برداشتن مچ پا شوند.
نوع درمان مو برداشتن مچ پا بسته به شدت ترک خوردگی، میزان آسیب و ناحیه آسیب¬دیده متفاوت است. ترمیم استخوان¬های آسیب¬دیده با ایجاد بافت¬های استخوانی جدید، امکان¬پذیر است.
این بافت¬ها در ابتدا نرم بوده و با گذشت زمان، محکم می¬شوند؛ بنابراین در ابتدا نیاز به مراقبت¬های ویژه داشته و محل آسیب‌دیدگی، نباید حرکت کند. به همین دلیل با استفاده از گچ گرفتن یا آتل¬بندی، از حرکت آن جلوگیری می¬شود. اسپلینت، ابزار دیگری است که از آن برای عدم تحرک استخوان¬های ریز مانند انگشت¬ها استفاده می¬شود.
عکسبرداری روشی است که برای تشخیص مو برداشتن مچ پا استفاده می¬شود و اگر استخوان¬ها بیش از حد جابجا شده یا با صدمات دیگری همراه باشند، عمل جراحی لازم است.
معمولا شکستگی در قوزک پا اتفاق نمی¬افتد و بیشتر در پاشنه پا رخ می¬دهد که به سختی درمان شده و حتی عمل جراحی نیز ممکن است موثر نباشد. شکستگی در استخوان‌های کف پا، اگر با جابجایی کم و آسیب تنها یک استخوان همراه باشد، با استفاده از گچ گرفتن و عدم تحرک درمان¬پذیر است.
اما اگر شکستگی‌ها و جابجایی استخوان¬ها زیاد بوده و همراه با صدمه به پوست، عضله و عصب باشد، عمل جراحی و استفاده از پلاتین یا پین ضروری است. در چنین شرایطی اگر درمان مناسب و به موقع، صورت نگیرد با عوارضی همچون درد، ورم و بدشکلی پاها مواجه خواهید شد.
انواع شکستگی مچ پا و روش‌های درمان¬ ورم مچ پا بعد از شکستگی
شکستگی مچ پا، معمولا به دلیل پیچ خوردن پا یا صدمه دیدن در هنگام ورزش اتفاق می¬افتد. در این صورت یک استخوان به صورت جزئی یا کامل در یک طرف یا دو طرف مچ پا، می¬شکند. به طور کلی شکستگی مچ پا را می¬توان براساس نوع استخوان آسیب¬دیده، به سه دسته تسیم کرد: شکستن استخوان نازک نی (قوزک جانبی)، شکستن استخوان درشت¬ نی (قوزک داخلی) و شکستن هر دو استخوان درشت نی و نازک نی (دو قوزک).
گاهی استخوان شکسته مچ پا، از محل خود حرکت نکرده و جابجا نمی¬شود. اما در برخی موارد استخوان شکسته، جابجا می¬شود. گاهی نیز در ناحیه¬ای که شکستگی رخ داده، قطعات کوچکی از استخوان وجود دارد. اگر بافت¬های اطراف شکستگی مچ پا، صدمه ببینند، نوع شکستگی پیچیده خواهد بود و در صورت ورود قطعات استخوان شکسته به داخل پوست، شکستگی ترکیبی رخ می¬دهد.
شکستگی مچ پا با علائمی همچون درد شدید، ورم، التهاب و درد مچ پا، ناتوانی در حرکت و راه رفتن یا ایستادن، افزایش درد با فعالیت و کبودی همراه است. فرد مصدوم در صورت بروز هر یک از این علائم، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند تا پس از تشخیص مورد درمان قرار گیرد.
پزشک در مرحله اول به معاینه محل آسیب¬دیده پرداخته و با بررسی توانایی راه رفتن و لمس ناحیه صدمه دیده، به تشخیص مشکل اقدام می¬کند. در همین حین سوالاتی در رابطه با نحوه آسیب¬دیدگی و سابقه پزشکی فرد مصدوم می¬پرسد. پس از آن با استفاده از عکسبرداری، ام آر آی، سی تی اسکن و اسکن استخوان شکسته، به تشخیص مشکل و شدت شکستگی می¬پردازد.
اگر شکستگی مچ پا همراه با جابجایی یا اختلال در ساختار استخوان¬ها باشد، معمولا برای درمان به عمل جراحی نیاز دارد. پس از جراحی نیز گچ گرفتن، استفاده از عصا یا واکر، مچ¬بند و کفش محافظ توصیه می‌شود. انجام فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد پای آسیب¬دیده نیز از دیگر درمان¬های تکمیلی است که پزشک معالج تجویز می¬کند.
اگر شکستگی مچ پا با جابجایی یا تغییر ساختار استخوان¬های پا همراه نباشد، درمان با بی¬حرکتی پای شکسته انجام خواهد شد. در چنین شرایطی گچ گرفتن محل آسیب¬دیده به همراه استفاده از مچ¬بند، کفش محافظ و عصا، یک درمان اصولی است و معمولا پس از چند هفته بهبودی حاصل می¬شود.
ایجاد تورم پس از شکستگی پا عارضه¬¬ای است که می¬تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. عواملی همچون فشار ناشی از ضربه وارد شده به مچ پا، ایجاد عفونت در محل شکستگی و بستن محل شکستگی به صورت محکم از جمله فاکتورهایی هستند که منجر به ایجاد تورم در مچ پا می¬شوند.
گاهی ایجاد ورم، بعد از شکستگی نگران¬کننده نیست و به مرور زمان بهبود می¬یابد، اما در پاره¬ای از موارد ممکن است علت این تورم، ایجاد لخته خون در ساق پا باشد که بسیار خطرناک بوده و حتی ممکن است منجر به مرگ شود.
سخن پایانی
درمان ورم مچ پا بعد از شکستگی در مواقعی که به دلیل عفونت یا ترمبوز وریدی و لخته شدن خون در محل آسیب¬دیده باشد، از اهمیت خاصی برخوردار است. انتشار عفونت در بدن و درگیری سایر ارگان¬ها و احتمال آمبولی ریه به دلیل لختگی خون، برای زندگی فرد مصدوم تهدیدکننده بوده و باید بلافاصله برای درمان به اورژانس مراجعه کرد.
در چنین شرایطی مراجعه به مراکز تخصصی و پزشکان باتجربه برای بررسی و تشخیص مشکل و درمان هر چه سریع¬تر آن ضروری است و سهل¬انگاری در مراجعه به پزشک، عواقب جبران¬ناپذیری را در پی خواهد داشت.