علت بی حس شدن دست راست

بی‌حسی دست راست می‌تواند تجربه‌ای نگران‌کننده باشد که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند. این حالت ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد، از فشار بر اعصاب تا مشکلات جدی‌تر مانند دیسک گردن. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر علت بی حس شدن دست راست می‌پردازیم و علائم آن را تحلیل می‌کنیم. همچنین، نحوه تشخیص این مشکل توسط پزشک و روش‌های درمانی موجود را مرور خواهیم کرد. با توجه به اهمیت این موضوع، سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است: «برای بی حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم؟» ما به شما کمک خواهیم کرد تا پاسخ این سوال و دیگر نکات مهم را پیدا کنید.

صفر تا صد علت بی حسی دست راست

برخی از افراد ممکن است از بی حس شدن یا گزگز دست‌های خود رنج ببرند. این افراد همیشه در تلاش‌اند علت بی حسی دست خود را کشف کنند. طبق گفته پزشکان متخصص، اصلی‌ترین دلیل بی حسی دست راست به خاطر فشار وارد شده بر عصب اصلی دست و بازو است. بروز بی حسی دست معمولا مرتبط است با عوامل دیگری چون به حالت بد خوابیدن، کیست‌های گانگلیون، آسیب‌های به وجود آمده از جراحت، بیماری‌های عفونی، لوپوس، تونل کارپال، بیماری ام اس، کمبود شدید ویتامین، مصرف بالای الکل، سکته مغزی، گزیدگی و نیش حشرات، مشکلات تیروئید، بیرون زدگی دیسک، عوارض جانبی استفاده از داروها و ... که چند مورد را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم:

کیست‌های گانگلیون: این نوع کیست‌ها، ریز هستند و بافت اسفنجی غیرسرطانی دارند که حدودا تا 2 سانتی متر رشد می‌کنند، درون آنها پر از مایع بی‌رنگ بوده و اگر بالای مفاصل، نزدیک عصب دست یا روی تاندون‌ها ظاهر شوند موجب سِرشدن دست راست می‌شوند.

بیماری ام اس: بی حسی خفیف دست راست، می‌تواند از نشانه‌های اولیه ام اس باشد و اغلب پس از مدتی باعث لرزش دست، درد عضلانی و مشکلات حرکتی نیز خواهد شد. زیرا سیستم عصبی مرکزی با سیستم حسی بدن رابطه مستقیم دارند.

کمبود ویتامین: یکی دیگر از موارد مهمی که می‌توان برای علت بی حس شدن ناگهانی دست راست ذکر کرد، کمبود ویتامین‌هایی چون منیزیم، ب12، پتاسیم و از همه مهمتر کلسیم است که علاوه بر ایجاد بیماری در دست، سبب ضعف و خستگی دائم یا رنگ پریدگی می‌شود.

سکته مغزی: یکی از علت بی حس شدن کامل دست راست را می توان سکته مغزی دانست، بی‌حسی در اندام‌های بدن، مانند دست راست بعد از بروز سکته مغزی یک علامت رایج است و علت اصلی آن را باید در انتقال نامناسب جریان خون به اعصاب دست یا سایر اعضای بدن جست و جو کرد.

مشکلات تیروئید: کم کاری تیروئید را می‌توان یکی از علت بی حس شدن و گزگز دست راست نام برد، زیرا غده تیروئید به اندازه کافی هورمون برای تنظیم متابولیسم تولید نمی‌کند و این سبب آسیب به اعصاب می‌شود. اعصاب، تمامی اطلاعات را از نخاع و مغز به دست‌ها و پا‌ها منتقل می‌کند.

بیرون زدگی دیسک: پاسخ دیگری که می‌توان به سوال بی حسی دست راست نشانه چیست؛ داد بیماری‌های مرتبط با دیسک است. این مسئله سبب درد مهره های گردن و شانه می‌شود که اگر وضعیت بدتر شود درد به دست‌ها سرایت کرده موجب بی حسی خواهد شد.

عوارض داروها: گاهی اوقات دلیل بی حس شدن دست راست، عوارض داروهایی است که بیمار مصرف می‌کند: از جمله داروهای شیمی یا پرتودرمانی و ویروس HIv؛ البته سایر داروها مانند داروهای قلب، فشار خون و غیره نیز باعث علت درد و بی حسی دست راست می‌شوند. اگر گمان می‌کنید که به علت مصرف دارو دچار بی حسی دست راست شده‌اید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا دوز داروهای شما را کمتر کند یا آنها را با داروهای دیگر جایگزین نماید.

بیماری رینود: بیماری رینود زمانی در فرد زمانی ایجاد می‌شود که رگ‌های خونی بسیار باریک شده است و خون به درستی به دست‌ها جریان نمی‌یابد. همین امر موجب سرد شدن، رنگ‌پریدگی و حتی سِر شدن دست می‌شود.

لوپوس: لوپوس یک نوع بیماری التهابی است که در اثر آن سیستم ایمنی به بافت‌های بدن حمله می‌کند.

علائم بی حسی دست راست چیست؟

اگر علت بی حسی دست راست که فرد از آن رنج می‌برد تا حدودی جدی باشد، بدن فرد مبتلا علائمی را به صورت غیرارادی از خود نشان می‌دهد؛ مانند سوزن سوزن شدن کف دست که نام علمی آن سندرم تونل کارپال می‌باشد. همچنین اگر این احساس سوزن سوزن شدن یا سر شدن دست همراه باشد با درد مچ دست و انگشت‌ها به خصوص در مواقعی که شخص فعالیت زیادی دارد، می‌توان این مسئله را یکی از علل بی حس شدن پشت دست راست دانست.

مورد دیگری که می‌توان آن را جزو علائم اولیه بی حس شدن دست راست دانست، ناتوانی در حرکت عادیست که حتی ممکن است همراه با نشانه‌هایی مثل تغییر رنگ پوست دست باشد و در مواقع نادر، این احساس تنش و اضطراب در کنار مشکلات بینایی یا گفتاری، سردرد یا میگرن، اختلالات گوارشی، درد سوزن سوزن شدن یا درد شدید در سایر قسمت‌های بدن و غیره اتفاق می‌افتد. اگر علائم زیر را همراه بی حسی در دست‌ها دارید ممکن است نشان‌دهنده مشکل جدی باشد که نیاز به مراقبت و فوریت‌های پزشکی دارد از جمله:

احساس بی حسیِ ناگهانی در دست‌های چپ و راست که ممکن است بخاطر فشار خون بالا به وجود آید و سبب سکته مغزی یا حمله قلبی شود.

احساس بی‌حسی ناگهانی در دست‌ همراه با بی حسی در بازو و صورت که همزمان فرد دچار سرگیجه، سردرد، تاریِ دید و همچنین نامفهوم شدن قدرت تکلم بیمار شود. این علائم خطرناک بوده و احتمالا با بروز سکته مغزی مرتبط می‌باشد.

پزشک چگونه علت بی حسی دست راست را تشخیص می‌دهد؟

همانطور که اشاره شد، سِر شدن دست راست علل و علائم مختلفی دارد و مراحل تشخیص آن متناسب با نگرش دکتر انجام می‌شود؛ به طور مثال اگر متخصص شما گمان برد که علت بی حس شدن دست شما به خاطر گیر کردن سلول عصب در نقاط مختلف مانند کف دست است، به احتمال زیاد معاینات دقیق تری انجام می‌دهد. یا اگر دکتر در معاینه اولیه تشخیص دهد که ضایعه‌هایی در نخاع، مغز یا سایر نقاط بدن وجود دارد، ممکن است از شما نتیجه آزمایشاتی مثل نوار عصب و عضله یا ام آر آی و سونوگرافی رگ‌های گردن، آنژیوگرام (مشاهده داخل رگ‌ها) و سی تی اسکن بخواهد.

به طور کلی لازم است بدانید برای درمان بی حس شدن دست راست به معاینه‌های متعدد و عکس‌برداری با اشعه ایکس هم نیاز است. همچنین احتمال دارد پزشک برای کنترل و بهبود سریع‌تر بیماری، بیمار را به متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب ارجاع دهد تا بررسی‌های لازم به صورت دقیق انجام گیرد.

توصیه می‌کنیم اگر دچار بی‌حسی دست راست شدید همان لحظه علائمی که در شما رخ داده است را بنویسید  و از خود بپرسید که آیا این درد به تدریج شروع شده و بدتر شده است؟ و آیا به نقاط دیگر بدن نیز سرایت کرده است؟ آیا بی حسی دست راست لحظه ای و گذراست یا رفت و برگشت دارد و ... . یادتان باشد زمان مراجعه به پزشک کاغذِ یادداشت شده را همراه داشته باشید و به او نشان دهید.

سِرشدن دست راست چگونه درمان می شود؟

درمان بی حس شدن دست راست، بستگی به تشخیص دقیق وضعیت بیمار و بررسی علت اصلی این عارضه دارد. لازم به ذکر است این بیماری با روش‌های مختلفی درمان می‌شود؛ از جمله مصرف داروهای گیاهی که طب سنتی آن‌ها را تجویز کرده، مسکن‌ها و تقویت کننده‌های تجویز شده توسط پزشک، آتل یا گچ گرفتن دست، درمان‌های موضعی و در موارد حاد عمل جراحی دست و... اما اگر بی حسی دست متناوب نیست و با تغییر وضعیت کار و خواب بهبود می‌یابد‌ نیازی به درمان از سوی پزشک ندارد و درمان خانگی توصیه می‌شود که ساده‌ترین نوع آن استفاده از کمپرس گرم است؛ کمپرس گرم باعث شل شدن عضلات منقبض، شده و به بهبود سِرشدن دست راست کمک می‌کند.

روش‌های درمان سر شدن دست راست:

نسخه‌های پزشکی: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند پروفن، نوافن، استامینوفن و ...  به بهتر شدن درد دست یا سایر نقاط بدن و التهاب تا اندازه ای کمک می‌کند.

آتل یا محافظ گچ: استفاده از آتل یا گچ گرفتن دست از سوی پزشک سبب بی‌حرکت و صاف ماندن مچ دست و انگشتان خواهد شد تا فشار روی عصب میانی دست کاهش یابد.

درمان‌های موضعی: امروزه پمادهای سِرکننده و کرم‌هایی با کیفیت تولید شده است که باید به صورت موضعی بر روی پوست ماساژ داده شود و درد یا بی حس شدن خفیف دست راست را به طور موقت تسکین می‌دهد.

فیزیوتراپی: این عمل نوعی توانبخشی به بدن محسوب می‌شود که برای درمان گز گز شدن، خواب رفتن و بی‌حسی دست راست انجام می‌شود و شامل تمرینات ورزشی کششی نیز می‌باشد.

داروهای گیاهی: متخصصان طب سنتی اعتقاد دارند دمنوش یا عرق بعضی از گیاهان سبب صحت گردش خون در کل بدن می‌شود و روشی موثر برای درمان بی‌حسی دست‌ها است. حتی ادویه‌هایی چون زردچوبه و دارچین نیز اگر در رژیم غذایی گنجانده شود به بهبود این بیماری کمک می‌کند.

ماساژ دست: بی حسی دست را می‌توان با ماساژ آهسته در خانه از بین برد. انگشتان، کف دست، پشت دست و مچ را به مدت 5 الی 10 دقیقه ماساژ دهید، این کار سبب می‌شود جریان خون در دست بهبود یابد و عضله‌های دست تقویت شود. همچنین می‌توانید تمرین‌های ساده‌ای چون باز و بسته کردن کف دست و چرخاندن مچ دست را در خانه انجام دهید.

استفاده از یخ: از گذشته تا به امروز برای رفع بی حسی بدن به خصوص بي حسي دست، از یخ استفاده می‌شود به خصوص اگر بی حسی به خاطر تورم یا التهاب شدید باشد، در روز به مدت چندین بار و هر بار 10 الی 15 دقیقه روی ناحیه آسیب دیده و بی حس شده بگذارید.

عمل جراحی: اگر درمان‌های نامبرده بر بهبود بیماری فرد موثر نبود، ممکن است پزشک، دستورِ عمل جراحی را تجویز کند که گزینه آخر اما مناسب چنین وضعیتی است. این عمل شامل باز کردن و آزاد کردن رگ‌های گرفته شده خونی‌ست که در اثر بیماری‌های زمینه‌ای به وجود آمده است.

چه موقع برای یافتن علت بی حسی دست راست نزد پزشک برویم؟

اگر بی حسی دست راست ظرف چند روز از بین نرفت و حتی به سایر قسمت‌های بدن سرایت کرد یا در صورتی که بی حسی بعد از حادثه ای شدید یا بیماری چون ضعف شدید، فلج، مشکل در صحبت کردن، سردرد زیاد رخ داد، مراجعه به پزشک ضروری‌ست. زیرا همه موارد گفته شده، علامت‌هایی خطرناک بوده و ممکن است بیمار دچار سکته مغزی شود و عواقب جبران‌ناپذیری به وقوع بپیوندد.

با این حال بعد از مراجعه به مطب یا بیمارستان، پزشک ابتدا فرد بیمار را معاینه کرده و ضمن پرس و جو از سابقه پزشکی بیمار ‌و فعالیت‌های روزانه، برای دادن نظر نهایی و به منظور فهم علت اصلی بی حسی دست راست امکان دارد آزمایش کلی نیز تجویز نماید. (آزمایش‌هایی چون خون، دیابت، اختلالات کلیه و کبد، کمبود ویتامین و ...). قابل توجه است که بعد از تشخیص بیماری، درمان باید طبق نظر پزشک مربوطه در اسرع وقت شروع شود تا مانع تشدید و بروز علائم‌های دیگر گردد. در صورت نادیده گرفتن و غفلت از درمان بی حسی دست راست امکان دارد دست فرد برای همیشه ناتوان بماند، درد مزمن دست همیشگی شود و یا بیمار حس لامسه دست خود را از دست دهد.

نکاتی برای پیشگیری از بروز بی حسی دست راست

رعایت چند مورد ساده می‌تواند به پیشگیری یا مدیریت بی حس شدن دست راست کمک کند. در ادامه به چند مورد از این نکات پیشگیری اشاره خواهیم کرد:

• خوابیدن روی بازوها، آرنج‌ها و مچ‌های خمیده به شدت خطرناک بوده و باید از آن پرهیز شود.
• هر نوع بیماری زمینه‌ای مانند روماتیسم، لوپوس که امکان دارد باعث تشدید بی‌حسی دست راست شود باید درمان شود.
• بیمار بعد از کار طولانی و استفاده مکرر از مچ دست راست کمی استراحت کند.
• بیمار نباید جسم‌های سنگین که به مچ دست آسیب دیده فشار وارد می‌کند، یکباره بلند کند.
• بیمار از انجام کار‌هایی چون شستن لباس با دست، فرش و غیره جدا خودداری کند، زیرا خم کردن مداوم مچ دست سبب بی حسی پیاپی می‌شود.
• فرد سعی کند همواره به پهلو بخوابد و دستان خود را زیر سر خود قرار ندهد؛ زیرا این کار می‌تواند به اعصاب دست فشار بیاورد.
•  ورزش‌هایی برای تقویت انگشتان دست، بازو و عضلات وجود دارد که زیر نظر پزشک می‌توان برای تقویت بهتر آنها انجام داد.
• علاوه بر تمامی موارد گفته شده بیمار برای پیشگیری و حتی رهایی از بروز علت بی حس شدن کف دست راست بهتر است سبک زندگی خود را عوض کند.
• بیمار یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشد تا دچار دیابت و کلسترول خون نشود.
• بیمار سیگار کشیدن را ترک کند؛ زیرا رگ‌های خونی اعصاب حس لامسه را باریک می‌کند.
• فرد بیمار از نوشیدن الکل خودداری کند. همچنین روزانه به میزان کافی و حداقل هشت لیوان آب بنوشد تا گردش جریان خون در دست‌ها و سایر نقاط به خوبی انجام شود.
• در پایان، بیمار از ماندن در یک وضعیت طولانی اجتناب نماید؛ زیرا از اصلی‌ترین علت بی حس شدن مچ دست راست محسوب می‌شود.

سخن پایانی

زمانی‌که بی حس شدن دست راست شما هر از گاهی اتفاق می‌افتد و یا با استراحت کردن بهتر می‌شود، لازم نیست نگران شوید اما اگر سِر شدن شدید و ادامه‌دار شد و علائم دیگری را نیز تجربه می‌کنید؛ حتما به شکل اورژانسی به پزشک مراجعه کنید، زیرا فقط متخصصان هستند که می‌توانند آسیب‌های عصبی و دیگر علائم زمینه‌ای را بررسی کنند و علت بی حس شدن دست راست را به درستی شرح دهند. بنابراین قبل از اینکه آسیب بیشتری به دست یا سایر نقاط بدن وارد شود و بیماری بی‌حس شدن پیشرفت کند توصیه می‌کنیم درمان را شروع کنید. درمان سریع بی حسی دست راست و رعایت موارد ذکر شده احتمال درمان موفقیت آمیز را افزایش می‌دهد.

لطفا توجه داشته باشید که نکات و راهکارهای درمانی گفته شده فقط توصیه‌های عمومی می‌باشد و نباید به جای توصیه‌های پزشکی شخصی استفاده شود و حتما مراجعه حضوری نزد متخصص برای توجه به علت بی حس شدن روی دست راست و درمان آن لازم است. از این رو در صورت گرفتاری به هر کدام از این علائم بهتر است هرچه زودتر با پزشکان مجرب کلینیک ما تماس بگیرید و وقت مشاوره خود را تنظیم کنید. ایمن اولین گام به سوی سلامتی کامل شماست.