علت بی‌حسی دست در خواب چیست؟ بررسی دلایل شایع و نگران‌کننده
بی‌حسی دست در خواب یکی از مشکلات شایعی‌ست که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند. این وضعیت ممکن است در نگاه اول بی‌خطر به نظر برسد، اما وقتی مکرر اتفاق می‌افتد یا با سوزن‌سوزن شدن، درد یا ضعف همراه است، می‌تواند نشانه‌ی فشردگی عصب، کمبود ویتامین، دیابت یا حتی بیماری‌های جدی‌تری مانند سندرم تونل کارپال باشد. تکرار این بی‌حسی ممکن است عملکرد عصب را به مرور مختل کند و عواقب غیرقابل بازگشتی برای عملکرد دست به همراه داشته باشد. در این مقاله بررسی می‌کنیم که چه دلایلی می‌تواند پشت این علامت به ظاهر ساده پنهان شده باشد، چگونه می‌توان آن را تشخیص داد و برای بی حسی دست در خواب چه کنیم. همچنین روش‌های درمانی مؤثر، پیشگیری و نکات کاربردی برای مدیریت این مشکل را گام‌به‌گام با شما مرور خواهیم کرد.
برای بی حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم؟
آنچه در این مقاله می خوانید:
بی‌حسی دست هنگام خواب؛ هشداری خاموش که نباید نادیده گرفته شود
در نگاه نخست، خواب‌رفتگی یا کرختی دست‌ها در زمان خواب ممکن است مسئله‌ای عادی و بی‌اهمیت به‌نظر برسد. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که این پدیده صرفاً ناشی از فشار به عصب هنگام خوابیدن در یک وضعیت خاص است. اما واقعیت این است که این نشانه، در برخی موارد، می‌تواند زنگ خطری برای اختلالات جدی‌تر از جمله مشکلات عصبی، قلبی یا حتی گردش خون باشد. درواقع، تنها در موارد معدودی است که بی‌حسی دست هنگام خواب، مسئله‌ای بی‌خطر و گذرا است.
اگر مدتی‌ست هنگام بیدار شدن از خواب دچار کرختی در یکی از دستان خود می‌شوید و این موضوع تکرار شده، بهتر است به یک مرکز تخصصی مراجعه کنید. تشخیص به‌موقع و بررسی علت دقیق این مشکل، گامی مهم در جلوگیری از پیشرفت احتمالی بیماری‌های پنهان خواهد بود. در کلینیک ما، پزشکان با تجربه آماده‌اند تا با بهره‌گیری از روش‌های تشخیصی پیشرفته، پاسخ دقیقی به نگرانی‌های شما ارائه دهند.
چه عواملی زمینه‌ساز بی‌حسی دست در هنگام خواب می‌شوند؟
در ادامه به گروه‌های اصلی از عوامل مؤثر در این اختلال می‌پردازیم. این دسته‌بندی، شما را با زوایای مختلف دلایل بی‌حسی در خواب آشنا می‌کند:
فشار به مسیرهای عصبی
دو نوع فشار می‌توانند منجر به اختلال در عملکرد اعصاب شوند:
-
فشارهای داخل ستون فقرات گردنی: عواملی مانند فرسایش دیسک‌ها (دیسکوپاتی)، وجود تومورهای عصبی، ابتلا به بیماری‌های خودایمنی نظیر ام‌اس، آرتروز گردن، تنگی کانال نخاع و عفونت‌های موضعی.
-
فشارهای خارج از ساختار نخاعی: این دسته شامل التهابات تاندونی، انقباض غیرطبیعی عضلات اطراف عصب، صدمات ناشی از شکستگی یا دررفتگی در مفاصل (از شانه تا مچ)، سندروم تونل کارپال و التهاب بورس مفاصل شانه و آرنج می‌شود.
نوروپاتی‌های محیطی
این نوع آسیب‌ها به اعصاب محیطی (خارج از نخاع) مرتبط می‌شود و ممکن است به دلایلی نظیر کمبود ویتامین B12، مصرف مداوم الکل، تماس با فلزات سنگین مانند جیوه یا ابتلا به دیابت اتفاق بیفتد. نوروپاتی‌های محیطی ممکن است تنها در خواب خود را نشان دهند، اما به‌مرور زمان به تمام ساعات روز گسترش یابند.
اختلالات نخاع گردنی (میلوپاتی)
میلوپاتی به آسیب نخاع در ناحیه گردن گفته می‌شود. از علل رایج آن می‌توان به ضربه مستقیم به گردن، آسیب‌های ناشی از ورزش، آرتریت روماتوئید، تومورها، عفونت و تنگ شدن کانال نخاعی اشاره کرد. این وضعیت معمولاً با ضعف عضلانی، تغییر در واکنش‌های رفلکسی و احساس گزگز یا سوزن‌سوزن شدن همراه است.
علائم پنهان مشکلات قلبی
برخی از نشانه‌های قلبی، به‌ویژه در بانوان، می‌توانند با علائمی مثل بی‌حسی یا درد در دست‌ها بروز یابند. اگر این وضعیت با تنگی نفس، احساس سبکی در سر یا تعریق سرد همراه شود، احتمال یک حمله قلبی وجود دارد و مراجعه فوری به پزشک الزامی‌ست.
اختلالات گردش خون شریانی (PAD)
در برخی موارد، اختلال در خونرسانی به اندام‌ها می‌تواند باعث احساس بی‌حسی در دست شود. بیماری‌های مزمن شریانی باعث تضعیف خونرسانی به رگ‌های کوچک می‌شوند. پیامدهای رایج این مشکل شامل ضعف عضلانی، ریزش مو در اندام‌ها، زخم‌های بدون علت واضح و تغییر رنگ پوست است.
واکنش به گزش یا بیماری‌های پوستی
برخی واکنش‌های التهابی پوستی یا گزش‌های حشرات می‌توانند به‌طور موقت باعث التهاب اعصاب محیطی و در نتیجه بی‌حسی موضعی شوند. در چنین مواردی معمولاً علائم به‌طور واضح در پوست یا محل گزش مشاهده می‌شود.
عوامل کمتر شناخته‌شده در بروز بی‌حسی شبانه
علاوه بر دسته‌بندی بالا، برخی عوامل ثانویه نیز می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در بروز این اختلال داشته باشند:
-
اسپوندیلوز گردنی: این شکل از آرتروز گردن باعث فرسایش تدریجی دیسک‌ها و در نتیجه فشار به ریشه‌های عصبی می‌شود. اغلب بدون علائم واضح آغاز می‌شود و تنها با علائم مبهمی مانند درد خفیف گردن یا احساس کشیدگی خود را نشان می‌دهد.
-
اختلالات تیروئید: کاهش عملکرد غده تیروئید ممکن است باعث بروز بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در دست‌ها شود. علت این موضوع، کاهش متابولیسم و اختلال در تغذیه سلول‌های عصبی است. همانطور که پیش‌تر در بخش نوروپاتی‌های محیطی اشاره شد، این مسئله می‌تواند عملکرد اعصاب را به شکل قابل توجهی مختل کند.
مواردی که در بالا ذکر شد، همگی علل مختلفی بودند که ممکن است افراد را درگیر عارضه ای تحت عنوان بی حسی دست کنند. اگر همچنان سوالی در این زمینه دارید، می‌توانید با کادر درمان ما تماس بگیرید و از تیم پزشکی ما مشاوره دریافت کنید.
درمان بی حسی دست در خواب
در بخش قبل به صورت مفصل علل مختلفی که باعث خواب‌رفتگی دست در هنگام خواب صحبت کردیم. تا اینجای کار نیمی از مسیر را طی کردیم؛ چرا که علت بی حسی در خواب یک رابطه تنگاتنگی با علل ایجاد آن دارد.
پزشک معالج شما با بررسی علت اصلی بی حس شدن دست چپ هنگام خواب، می‌تواند بهترین روش درمانی را به شما تجویز کند. معمولاً برخی از روش‌های درمانی وجود دارند که به وفور توسط پزشک معالج برای بیماران تجویز می‌شود. با ما همراه باشید تا این روش‌های درمانی را خدمت شما عزیزان ارائه دهیم.
همانطور که در زندگی اطرافیانمان مشاهده می‌کنیم، عموماً افراد فکر می‌کنند که با یک ماساژ دادن ساده می‌توانند بی حس شدن دست راست هنگام خواب را از بین ببرند! نمی‌توان گفت که این موضوع صد در صد غلط است؛ ولی باید توجه داشت که ماساژ دادن تنها وقتی کارساز خواهد بود که علت بی حسی دست در خواب، یک بیماری و عارضه جدی نباشد. اگر سوزن‌سوزن شدن دست هنگام خواب شما به علت کمبود خونرسانی به دست شکل گرفته باشد، آنگاه می‌توان ادعا کرد که با ماساژ دادن می‌توان این عارضه را رفع کرد.
مورد بعدی استفاده از کمپرسهاست. کمپرس آب گرم و کمپرس آب یخ، از جمله گزینه‌های روی میزی هستند که به وفور توسط پزشکان تجویز می‌شوند. اینکه در چه شرایطی کدام نوع از کمپرس برای فرد بیمار تجویز می‌شود، کاملاً به تشخیص پزشک بستگی دارد. به عنوان مثال اگر کم خونی علت بی حس شدن دست راست موقع خواب باشد، در این صورت پزشک کمپرس آب گرم را برای شما تجویز می‌کند.
در شرایط خاصی نیز ممکن است کمپرس آب سرد توصیه شود. باید توجه داشته باشید که کمپرس آب یخ فقط و فقط باید توسط پزشک تجویز شود و استفاده بی‌رویه از آن می‌تواند عوارض بدی را با خود به همراه داشته باشد.
همانطور که در قسمت "علل مختلف بی حسی دست در خواب" اشاره کردیم، کمبود برخی از ویتامین‌ها در بدن ممکن است باعث ایجاد این عارضه شود. ویتامین B و E می‌تواند به نوبه خود به صورت مستقیم بر روی بی حس شدن دست در خواب تاثیرگذار باشد. مصرف مکمل این نوع از ویتامین‌ها می‌تواند در روند درمانی این عارضه کمک شایانی به فرد بکند.
برخی دیگر از ویتامین‌ها نیز به صورت غیر مستقیم می‌توانند بر روند درمان تاثیر بگذارد. اگر سیستم ایمنی بدن ضعیف باشد، ممکن است فرد دچار بیماری‌های التهابی شود که در نهایت منجر به بی حس شدن دست راست هنگام خواب شود. جهت جلوگیری از تضعیف سیستم ایمنی می‌توان از مکمل ویتامین C استفاده کرد که به راحتی می‌توان از داروخانه‌ها تهیه کرد. میوه‌هایی مانند نارنگی و پرتقال و به صورت کلی، میوه‌هایی که مزه ترشی دارند نیز می‌تواند در تامین ویتامین C بدن نقش اساسی ایفا کنند.
استفاده از داروهای ضد التهابی نیز می‌تواند در برخی موارد توسط پزشک تجویز شود. البته این روش در مواردی بسیار کاربردی است که بی حس شدن دست چپ در خواب به دلیل مشکلات قلبی نباشد.
از دیگر فاکتورهای مهمی که پزشک تصمیم می‌گیرد داروهای ضد التهاب را برای فرد تجویز کند، این است که بی حس شدن دست چپ در خواب به بیشتر از یک هفته به طول نینجامد. در چنین شرایطی، مصرف برخی از داروها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌تواند تاثیرگذار باشد.
طب سوزنی و فیزیوتراپی که خیلی از افراد ادعا می‌کنند با استفاده از این روش‌های درمانی می‌توانند به بهبود خواب‌رفتگی دست در هنگام خواب کمک کنند نیز می‌تواند در شرایط خاصی مورد استفاده قرار گیرد.
البته باید توجه کنید که به دلیل وارد شدن سوزن به بدن در روش طب سوزنی، دقت کار بسیار بالایی را می‌طلبد. به همین دلیل است که هرگز نباید در دام افراد سود جو افتاد و حتماً باید قبل از مراجعه به پزشک طب سوزنی، درباره او تحقیقات لازم را به عمل آورد. اهمیت بالای این موضوع بدین دلیل است که کوچک‌ترین اشتباهی در طب سوزنی می‌تواند مشکلات ناگواری را برای فرد رقم بزند.
جراحی نیز آخرین گزینه روی میز است که پزشک ممکن است آن را انتخاب کند. اگر پزشک، علت بی حسی شدن دست در خواب را تشخیص ندهد یا در صورت تشخیص هیچ روش درمانی برای آن وجود نداشته باشد، عمل جراحی می‌تواند یک گزینه روی میز پزشک باشد. البته باید توجه کرد که پزشکان تا جایی که ممکن است سعی می‌کنند عمل جراحی را تجویز نکنند و حتی‌الامکان از روش‌های درمانی بی‌عارضه‌تر و کم خطرتر استفاده کنند.
درمان‌های سوزن‌سوزن شدن دست هنگام خواب بسیار گسترده‌تر از این صحبت‌هاست و طبیعتاً نمی‌توان درباره تمام این موارد در یک مقاله گفتگو کرد. به همین دلیل توصیه می‌شود که برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر، با مرکز درمانی ما که در این زمینه تجربه زیادی دارد تماس بگیرید.
پیشگیری از بی حسی دست در خواب
درباره علت خواب‌رفتگی دست در هنگام خواب صحبت کردیم. درباره انواع روش‌های درمانی نیز صحبت کردیم. حالا نوبت آن رسیده که از تمام موارد بالا پیشگیری کنیم! همانطور که می‌دانید، پیشگیری به مراتب کم هزینه‌تر و کاربردی‌تر از درمان است. به همین دلیل قصد داریم تا درباره انواع روش‌های پیشگیری از بی حس شدن دست چپ هنگام خواب با شما عزیزان صحبت کنیم.
-
داشتن رژیم غذایی مناسب: داشتن رژیم غذایی مناسب بدین معناست که مواد مغذی را مصرف کنیم که حجم گسترده‌ای از ویتامین‌ها را به بدن ما برساند. اگر درباره علل سوزن‌سوزن شدن دست هنگام خواب مطالعه کرده باشید، متوجه خواهید شد که یکی از اصلی‌ترین دلایل بی حسی دست در خواب، کمبود ویتامین‌هاست. از جمله این ویتامین‌ها می‌توان به ویتامین‌های E، B و C اشاره کرد.
-
کم کردن سیگار و الکل: کم کردن سیگار و الکل در هر زمینه‌ای تاثیرات مثبتی را برای فرد می‌گذارد. خواب‌رفتگی دست در هنگام خواب نیز از این قضیه مستثنا نیستند.
-
استراحت کافی: این مورد باعث می‌شود که مغز سلامتی خود را حفظ کند. همانطور که می‌دانید، یکی از علل اصلی سوزن‌سوزن شدن دست هنگام خواب می‌تواند بیماری همچون ام اس باشد. از آنجایی که بیماری مانند ام اس یک نوع بیماری خود ایمنی است و کاملاً به اشتباه مغز در تشخیص سلول خودی از بیگانه مربوط می‌شود، می‌توان اهمیت بالای این موضوع را حس کرد که استراحت کافی چقدر در پیشگیری از بی حس شدن دست در خواب تاثیرگذار است.
-
جلوگیری از رخداد صدمه به اعصاب: جلوگیری از صدمات بسیار مهم است. از آنجایی که در یکی از دسته‌بندی‌ها که در زمینه علت بی حس شدن دست در خواب اشاره کردیم، وارد نشدن صدمه و ضربه به ستون فقرات مطرح شد، می‌توان اهمیت بالای این موضوع را درک کرد که وارد نشدن صدمه به بدن از چه اهمیت بالایی برخوردار است! به عنوان مثال استفاده از کلاه ایمنی در صورتی که از موتور استفاده می‌کنید، می‌تواند در جلوگیری از وارد شدن صدمه به اعصاب نخاعی کمک کند.
-
نوشیدن آب به مقدار کافی: در صورتی که در طول روز مقدار کافی آب بنوشید، سلامتی بدن تا حد زیادی تامین خواهد شد و می‌تواند در پیشگیری از خواب‌رفتگی دست در هنگام خواب تاثیرات به سزایی را داشته باشد.
با رعایت تمام موارد بالا می‌توان ادعا کرد که تقریبا ۵۰ درصد از بروز سوزن‌سوزن شدن دست هنگام خواب پیشگیری شده است! ۵۰ درصد دیگر نیز تا حد زیادی به سبک زندگی ما بستگی دارد.
به صورت کلی نمی‌توان تضمین کرد که حتی اگر بهترین سبک زندگی را داشته باشیم، باز هم به سوزن‌سوزن شدن دست هنگام خواب دچار نشویم. به همین دلیل است که توصیه می‌شود در صورت بروز کوچک‌ترین علائم بی حسی دست در خواب، به یک پزشک حاذق و مجرب در این زمینه مراجعه کنید. کلینیک پزشکی ما مفتخر است که در زمینه سوزن‌سوزن شدن دست هنگام خواب به شما عزیزان مشاوره‌های لازم را انجام دهد.
سخن پایانی
بی‌حسی دست در خواب یکی از نشانه‌هایی است که اگرچه در ابتدا ساده و گذرا به نظر می‌رسد، اما می‌تواند نشانه‌ی پنهانی از اختلالات عصبی، فشردگی عصب مدیان، یا کمبود مواد مغذی حیاتی مانند ویتامین B12 باشد. تجربه‌ی مکرر این حالت ممکن است به ضعف عضلات، درد مزمن یا حتی کاهش دائمی حس دست منجر شود.
اگر شما هم بارها با دست بی‌حس از خواب بیدار شده‌اید، وقت آن رسیده تا به این هشدار بدن‌تان توجه کنید. در این مقاله به شما می‌گوییم برای بی‌حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم و چگونه می‌توانید با یک ارزیابی ساده، از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کنید.
متخصصان ما در کلینیک با دانش تخصصی و تجهیزات پیشرفته، آماده‌اند تا علت اصلی این مشکل را پیدا کرده و درمان مؤثری آغاز کنند. وقت آن است که به‌جای عادت کردن به این علامت نگران‌کننده، آن را جدی بگیرید و برای حفظ سلامت عصبی خود اقدام کنید. یک تصمیم امروز، می‌تواند از یک مشکل بزرگ فردا پیشگیری کند.