آشنایی با حرکات فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر
حرکات فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر نقطه عطفی در مسیر بهبودی من بود. این چالش درس‌هایی را به من آموخت که هرگز فراموش نخواهم کرد. ابتدا تصور می‌کردم که روند بهبودی تنها چند هفته طول خواهد کشید اما واقعیت چیز دیگری بود. با هر جلسه فیزیوتراپی با اهمیت صبر و پشتکار بیشتر آشنا شدم. این مسیر ساده نبود اما آموختم که کلید موفقیت در پیروی دقیق از دستورالعمل‌های پزشکم است. جالب است که بدانید تحقیقات نشان داده‌اند که انجام منظم حرکات فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد فیزیکی کمک کند. حمایت خانواده و دوستان در طول این دوره نقش بسزایی در روحیه من داشت. آنها همیشه کنارم بودند، مرا تشویق کردند و به من یادآوری کردند که هر قدم کوچک، پیشرفتی به سمت بهبودی است. اکنون با نگاهی به گذشته این تجربه نه تنها به من قدرت جسمانی، بلکه قدرت ذهنی بیشتری بخشیده است.
آنچه در این مقاله می خوانید:
آیا تمرینات فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر ضروری است؟
دیسک‌های بدن صفحه‌های نرمی می‌باشند که بین مهره‌های ستون فقرات جای گرفته‌اند. این صفحات کمک می‌کنند مهره‌ها بر روی یکدیگر ساییده نشوند و اجازه می‌دهند که بدن در حالت‌های مختلف بچرخد. زمانی‌که یکی از این صفحات به دلایل گوناگون مانند بیماری، افزایش سن، ضربه خوردن، آسیب‌دیدگی از جای خود خارج شده یا دچار پارگی شود، دیسک کمر رخ می‌دهد و منجر به بی‌حسی، ضعف و درد در اندام‌های مختلف حرکتی بدن خواهد شد. اگر این اختلال خفیف باشد با راه‌حل‌های ساده درمان می‌شود اما اگر شدید باشد، چاره‌ای جز انجام عمل جراحی دیسک کمر وجود ندارد و این مسئله کمک می‌کند تا بتوانید وضعیت بدنی خود را بهبود دهید.
پس از انجام جراحی‌های کم‌تهاجمی باید مطمئن شوید که تمام تلاش خود را برای بازگشت به زندگی عادی خود انجام می‌دهید. البته یکی از راه‌های انجام این‌کار پیروی از تمام دستورالعمل‌های پزشک بوده و ممکن است شامل جلسات فیزیوتراپی باشد که توسط متخصصان فیزیوتراپیست حرکات مختلفی به شما آموزش داده می‌شود. خوب است بدانید که بسیاری از مردم فکر می‌کنند که انجام تمرینات بازتوانی بعد از عمل جراحی دیسک کمر ضروری نیست، ولی این طرز فکر اشتباه می‌باشد. این که با انجام حرکات ورزشی مختلف و روش‌های دیگر مطمئن شوید که پس از جراحی ستون فقرات و عضلات شما به درستی کار می‌کنند اهمیت دارد. به این ترتیب باید به طور کامل بر روی بهبودی خود تمرکز نمایید.
همچنین پس از جراحی دیسک کمر به دلیل عدم وجود درد ممکن است احساس بهتری داشته باشید. با این حال احتمال دارد احساس ضعف وجود داشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که احساس ضعف موضعی در اطراف دیسکی که تحت عمل جراحی قرار گرفته است، حتی در افرادی که وضعیت جسمانی خوبی دارند، همچنان وجود دارد. البته ناگفته نماند اگر پس از جراحی مراقبت‌های لازم و همچنین حرکات فیزیوتراپی را در منزل انجام ندهید قطعا درد شما عود خواهد کرد. به همین دلیل حرکاتی که برای حمایت از ستون فقرات طراحی شده‌اند، ضروری است و به شما کمک می‌کنند، کنترل حرکات خود را بدست آورید و قدرت بیشتری داشته باشید. فیزیوتراپی باید با نظارت فیزیوتراپیست انجام شود زیرا بدون نظارت او شاید وضعیت وخیم‌تر شود.
انجام تمرینات توانبخشی پس از جراحی دیسک کمرچه فوایدی دارد؟
هنگامی که تحت عمل جراحی دیسک کمر قرار می‌گیرید، بدن شما طی یک فرایند بر روی سیستم اسکلتی عضلانی و عصبی تاثیر می‌گذارد. در این زمان انجام حرکات فیزیوتراپی پس از عمل جراحی موجب بازیابی بافت‌های آسیب‌دیده، تقویت عضلات اطراف ستون فقرات و بهبود تمرکز کمک می‌کند. متخصصان ارتوپد یا جراح مغز و اعصاب با پزشکان فیزیوتراپیست همکاری کرده تا حرکات مناسبی را با توجه به نیازهای شما و هر بیمار دیگری طراحی کنند. این فواید عبارتند از:
-
♦ کاهش درد و التهاب: یکی از مزایای اصلی فیزیوتراپی کاهش درد و التهاب است. فیزیوتراپیست‌ها از طریق تکنیک‌های دستی، تمرین‌های درمانی و روش‌های دیگر مانند گرما و سرما درمانی و ورزش‌های مختلف به بیماران کمک می‌کنند تا التهاب ناشی از جراحی را کاهش دهند.
-
♦ بازیابی تحرک و عملکرد بهتر: پس از جراحی معمولا بیماران با محدودیت‌هایی در تحرک و عملکرد مواجه می‌شوند. حرکات فیزیوتراپی پس از عمل به افراد اجازه می‌دهد تا توانایی انجام فعالیت‌های روزمره مثل بلند کردن اجسام، راه رفتن، خم شدن و حرکات تکراری دیگر را داشته باشند و با سهولت و اطمینان بیشتری به کارهای خود برسند.
-
♦ پیشگیری از عوارض و تسریع بهبودی: یکی دیگر از مزایای انجام حرکات فیزیوتراپی بعد از عمل، پیشگیری از عوارض و تسریع در بهبودی است. تکنیک‌های تنفسی، تمرینات کششی و تقویتی از خطر ترومبوز ورید عمقی، آمبولی ریوی و کاهش جریان خون جلوگیری می‌کند.
-
♦ رفع گرفتگی و اسپاسم عضلات: ممکن است در بیمار اسپاسم عضلانی بعد از عمل جراحی دیسک کمر همراه با درد ایجاد شود که با فیزیوتراپی می‌توان این موضوع را برطرف کرد.
زمان شروع تمرینات توانبخشی پس از جراحی دیسک کمر
خوب است بدانید که هدف فیزیوتراپیست و متخصص ارتوپد این است که شما پس از جراحی زودتر از تخت خود پایین بیایید. هر چقدر سریع‌تر شروع به ورزش و حرکت کنید، قطعا بدنتان مدت کمتری گرفته و خشک می‌شود. بعد از شروع حرکات فیزیوتراپی ابتدا باید حرکات ساده و پایه‌ای را انجام دهید و همان‌طور که با گذشت زمان پیشرفت می‌کنید به پیچیدگی و شدت حرکات افزوده می‌شود. به هر حال متخصصان معتقد هستند اگر دچار عوارض بعد از عمل دیسک کمر نشدید، هر چقدر زودتر حرکات فیزیوتراپی را شروع نمایید به نفع خودتان است.
زمان مناسب برای شروع حرکات فیزیوتراپی، عموما بین 4 هفته الی 6 هفته بعد از انجام عمل دیسک کمر می‌باشد. البته گاهی اوقات بعد از عمل عوارض بسیار شدیدی چون خونریزی یا عفونت ایجاد می‌شود که باید فیزیوتراپی را کمی دیرتر شروع کرد. بنابراین نتیجه می‌گیریم اگر وضعیت ستون فقرات و کمر بیمار خوب باشد، از 4 هفته زودتر نیز می‌تواند حرکات فیزیوتراپی را شروع کند. در هر صورت زمان انجام فیزیوتراپی برای هر بیمار متفاوت است و این نکته مهم است که این نوع درمان با مشورت پزشک آغاز شود.
بهترین حرکات فیزیوتراپی برای دیسک کمر بر چه معیارهایی تعیین می‌شود؟
تعیین بهترین حرکات فیزیوتراپی برای درمان دیسک کمر بر اساس یک سری معیارهای علمی و دقیق انجام می‌شود که هدف از آن، بهبود وضعیت بیمار، کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی است. این معیارها شامل:
-
♦ ارزیابی بالینی دقیق: قبل از تعیین هر برنامه درمانی، فیزیوتراپیست از طریق بررسی‌های بالینی و تصویربرداری‌های دقیق مانند ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن، میزان آسیب‌دیدگی دیسک، موقعیت آن و وضعیت سایر بخش‌های ستون فقرات را مشخص می‌کند.
-
♦ تشخیص علائم و نشانه‌ها: شناسایی دقیق علائم بیمار از جمله درد، بی‌حسی، ضعف عضلانی و محدودیت حرکتی برای انتخاب مناسب‌ترین حرکات درمانی حیاتی است.
-
♦ تعیین اهداف درمانی: اهداف درمانی بر اساس نیازهای فردی بیمار، مانند کاهش درد، بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات و افزایش دامنه حرکتی تعیین می‌شوند.
-
♦ رویکرد مبتنی بر شواهد: انتخاب حرکات فیزیوتراپی بر اساس آخرین تحقیقات و مطالعات علمی انجام می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که بیمار از مؤثرترین و ایمن‌ترین روش‌های درمانی بهره‌مند می‌شود.
-
♦ انعطاف‌پذیری در برنامه درمانی: برنامه فیزیوتراپی باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند با پیشرفت بیمار و تغییر در علائم او تطبیق پیدا کند.
-
♦ در نظر گرفتن سبک زندگی بیمار: توصیه‌های فیزیوتراپی باید با در نظر گرفتن سبک زندگی، فعالیت‌های روزمره و شغل بیمار سازگار باشند تا اطمینان حاصل شود که بیمار قادر به ادامه زندگی عادی خود با کیفیت بالا خواهد بود.
بنابراین انتخاب بهترین حرکات فیزیوتراپی برای بعد از عمل دیسک کمر یک فرآیند پیچیده و فردی است که باید تحت نظارت دقیق فیزیوتراپیست‌های متخصص و با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد هر بیمار انجام شود
در فیزیوتراپی از چه تکنیک‌هایی استفاده می‌شود؟
در فیزیوتراپی تکنیک‌های متنوعی از جمله ورزش‌های تخصصی، الکتروتراپی، لیزر درمانی، ماساژ درمانی و کایروپراکتیک به کار گرفته می‌شوند تا به کاهش درد، بهبود عملکرد و تسریع روند بهبودی بیماران کمک کنند.
تکنیک‌های ورزشی و حرکتی
فیزیوتراپیست‌ها و پزشکان طب فیزیکی حرکات ورزشی خاصی را آموزش می‌دهند که بر اساس دستیابی به اهداف درمانی مشخص، از جلسه اول تا آخر فیزیوتراپی طراحی شده‌اند. این حرکات شامل فعالیت‌هایی برای تحریک بافت‌های عصبی، افزایش پایداری ستون فقرات، کشش عضلات پا، ورزش‌هایی مانند اسکات و حرکات ایستاده برای کشش کلی عضلات است. هدف از این حرکات، بهبود عملکرد و کاهش درد بیمار است.
استفاده از الکتروتراپی
پزشکان طب فیزیکی در روش الکتروتراپی از دستگاه‌های تحریک الکتریکی برای کاهش درد ناشی از جراحی دیسک کمر استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها با ایجاد پالس‌های الکتریکی کوچک به کاهش درد و تسریع روند بهبودی کمک می‌کنند.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یکی از روش‌های نوین درمانی است که برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده اسکلتی و عضلانی به کار می‌رود. این روش با استفاده از اشعه لیزر به بهبود آسیب‌های اسکلتی و ترمیم عضلات ناسالم کمک می‌کند.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی توسط متخصصان ماهر انجام می‌شود و به از بین بردن اسکار و کاهش سفتی در ناحیه جراحی شده کمک می‌کند. این تکنیک به بهبود گردش خون و تسریع روند بهبودی مفید است.
کایروپراکتیک
کایروپراکتیک که با نام تکنیک‌های دستی نیز شناخته می‌شود، برای کاهش التهاب و اختلال در مفاصل، رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات استفاده می‌شود. هر جلسه فیزیوتراپی 30 دقیقه تا 60 دقیقه طول می‌کشد.
معرفی چند نمونه ورزش و تمرینات توانبخشی پس از جراحی دیسک کمر
در این بخش ما چند نمونه از ورزش‌های ساده در فیزیوتراپی را که توصیه می‌شود بیماران بعد از عمل دیسک کمر انجام دهند به طور خلاصه بیان می‌کنیم. علاوه بر این‌ها یک سری تمرینات ورزشی نیز ممکن است نیاز باشد که در خانه انجام شود که فیزیوتراپیست باید آنها را تجویز کند. داشتن یک برنامه ورزشی مناسب در منزل کمک می‌کند قدرت بدن بیشتر شود و انعطاف‌پذیری بدن بیمار نیز افزایش یابد. چند نمونه از ورزش‌ها شامل:
-
♦ انجام ورزش با وزنه‌های سبک بسیار مفید است و به مرور زمان این وزنه‌ها سنگین‌تر می‌شوند تا به تدریج موجب تقویت ماهیچه‌ها و ساختار ستون فقرات و کمر گردند.
-
♦ ورزش با توپ مخصوص ورزشی یکی دیگر از حرکاتی می‌باشد که بعد از عمل جراحی باید انجام دهید و به این صورت است که متخصص از شما می‌خواهد که بر روی یک توپ بزرگ ورزشی بنشینید و به صورت دایره‌ای لگن خود را بچرخانید. در این حالت گرفتگی و سفتی کمر برطرف می‌شود.
-
♦ تمرینات ورزشی ایروبیک نیز سبب افزایش گردش خون در بدن می‌شود، البته باید به طور آرام این حرکات را انجام داد.
-
♦ استفاده از حرکات طناب ورزشی یکی از روش‌های رایج در فیزیوتراپی است که کمک می‌کند عضلات کمر تقویت شوند و در نتیجه دامنه حرکتی بدن نیز بالاتر خواهد رفت.
علاوه بر فیزیوتراپی چه مراقبت‌هایی دیگری بعد از عمل دیسک کمر نیاز است
در کنار انجام حرکات فیزیوتراپی رعایت کردن برخی نکات طلایی بعد از عمل دیسک کمر قطعا بر روی روند بهبودی تاثیر دارد و آن را سریع‌تر می‌کند. البته خوب است بدانید که چگونگی مراقبت پس از جراحی دیسک کمر به خود افراد بستگی دارد. هر چه بیماران با متخصصان و فیزیوتراپیست‌ها همکاری کنند، در مدت زمان کمتری بهبود پیدا کرده و به زندگی روزمره و عادی خود باز خواهند گشت. بنابراین برای بازیابی سلامتی و کاهش درد در دوران نقاهت پس از جراحی خوب است که نکات مهم زیر را رعایت کنید:
در ماه‌های اول بعد از عمل حدودا تا 6 هفته اصلا وسایل سنگین بلند نکنید و به تدریج استراحت خود را کمتر کنید. اول تمرینات ورزشی راحت و سبک مانند پیاده‌روی‌های کوتاه‌مدت را انجام دهید و با گذشت زمان بعد از چند روز شدت تمرینات را به مرور افزایش دهید.
از نشستن‌های طولانی‌مدت اجتناب کنید و کم‌تحرکی را کنار بگذارید. متاسفانه برخی از افراد بعد از انجام جراحی می‌ترسند که تحرک اندکی داشته باشند، چون فکر می‌کنند که دیسک کمر آنها عود خواهد کرد. در صورتی‌که چنین نیست و اتفاقا برعکس نشستن‌های طولانی‌مدت بیمار را در معرض آسیب‌ها و خطرات جدی‌تری قرار می‌دهد.
هر توصیه‌ای که متخصص به شما تذکر داده است را جدی بگیرید و حرکات بازتوانی را با کمک متخصص فیزیوتراپیست به طور کامل انجام دهید. ضمنا انتظار این مورد را داشته باشید که بعد از عمل گاهی اوقات دچار مسائل عاطفی یا افسردگی شوید، بنابراین به خودتان زمان دهید و سعی کنید روز خود را با دید مثبتی سپری کنید.
از فیزیوتراپیست‌ها طریقه صحیح خم شدن، برخاستن و نشستن را یاد بگیرید و فراموش نکنید که از کمپرس آب گرم و سرد برای تسکین درد و کم کردن التهاب استفاده کنید.
رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید تا هر مواد مغذی که بدن نیاز دارد، تامین شود. در این وضعیت است که سرعت بهبودی شما افزایش می‌یابد. در این دوران نباید به فکر لاغری باشید، سعی کنید مایعات زیاد و دمنوش‌های مناسبی بنوشید.
قبل و بعد از جراحی از کشیدن سیگار خودداری کنید؛ چرا که سیگار و هر نوع دخانیات دیگر گردش خون را ضعیف کرده و در نهایت ناحیه‌ای که تحت عمل جراحی قرار گرفته است دیرتر خوب خواهد شد.
هزینه تمرینات توانبخشی پس از جراحی دیسک کمر
از آن‌جایی که فیزیوتراپی نیز مانند سایر خدمات درمانی است، قطعا بیماران باید زمان مراجعه هزینه‌هایی را پرداخت کنند. اما سوال این‌جاست که آیا انجام حرکات فیزیوتراپی تحت پوشش بیمه است یا خیر و به چه عواملی بستگی دارد. در پاسخ بهتر است بدانید که بعضی از بیمه‌های درمانی تمامی خدمات فیزیوتراپی را برای بیمار پوشش می‌دهند و برخی از بیمه نیز جزئی از هزینه‌های را پرداخت می‌کنند. همچنین هزینه فیزیوتراپی به تعداد جلساتی که بیمار مراجعه می‌کند ارتباط دارد.
زمانی که متخصص بیمار را در جلسه اول معاینه می‌کند شیوه‌های درمانی مختلف از انجام ورزش تا لیزر یا الکتروتراپی و سایر تکنیک‌ها را برای بیمار توضیح می‌دهد و همان لحظه نرخ نهایی را تعیین می‌کند. در هر صورت ما نمی‌توانیم یک مبلغ کلی و ثابت را برای بیماران در نظر بگیریم چون ممکن است یک بیمار فقط نیاز به ورزش داشته باشد ولی بیمار دیگر باید روش‌های دیگر فیزیوتراپی را نیز همزمان انجام دهد. میزان تخصص فیزیوتراپیست و خصوصی یا دولتی بودن کلینیک فیزیوتراپی نیز بر روی نرخ پرداختی نهایی موثر است.
سخن پایانی
درست است که بعد از جراحی درد کمرتان تا حد زیادی کمتر می‌شود ولی باور کنید که فقط عمل جراحی کافی نیست. در پایان این سفر آموزنده اکنون می‌فهمم که اهمیت مراجعه به متخصص و دریافت مشاوره و راهنمایی‌های حرفه‌ای، قابل اغماض نیست. تجربه به من نشان داد که درمان‌ها و راهکارهای فردی، کلید موفقیت در مسیر بهبودی هستند. حرکات فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر برای هر فردی منحصر به فرد است. بنابراین استفاده از تخصص یک پزشک مجرب می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. توصیه می‌کنم که در صورت تجربه هرگونه ناراحتی یا درد به جای اتکای صرف به تجربیات دیگران یا اطلاعات آنلاین با یک متخصص مشورت کنید. این اقدام می‌تواند به شما کمک کند تا دقیقاً متوجه شوید که چه نوع درمانی برای وضعیت خاص شما مناسب است. بیایید این نکته را به خاطر بسپاریم: سلامتی ما بزرگترین دارایی‌مان است و نباید تا زمانی که مشکلی بروز کند آن را نادیده بگیریم. مراجعه به متخصص نه تنها می‌تواند به شما کمک کند تا زودتر بهبود یابید، بلکه می‌تواند از بروز مشکلات بیشتر در آینده نیز جلوگیری کند. بیایید قدمی به سوی سلامتی و رفاه بیشتر برداریم.