درد ستون فقرات
درد ستون فقرات در ناحیه کمر و ناحیه گردن بسیار شایع بوده و اغلب دلیل اصلی بسیاری از مرخصی‌های اجباری و طولانی‌مدت است. این درد که اغلب در ناحیه گردن و کمر رخ میدهد، میتواند علل ساده و بیخطری مانند کشیدگی و پیچخوردگی عضلات داشته باشد. اما در مواردی دیگر هم آسیبدیدگیهای دیسک کمر و گردن، عفونتهای ستون فقرات، وجود تومور یا زائده استخوانی نیز میتوانند این دردها را به وجود بیاورند. زمانی که نشانههای درد ستون فقرات را مشاهده کردید، بیدرنگ به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا علت درد سریعتر تشخیص داده شود و درمان آغاز گردد. به یاد داشته باشید که بیتوجهی به چنین دردی عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه خواهد داشت. ناتوانی حرکتی، فلجی، درگیری با دردهای همیشگی، از دست رفتن اختیار ادرار و مدفوع و ناتوانی جنسی، برخی از این عواقب ناگوار هستند. شما به دلایل متفاوتی ممکن است دچار درد ستون فقرات شوید. بالا رفتن سن، استفاده بیشازحد از عضلات، انجام حرکات تکراری و انجام حرکات روزمره به شیوه نادرست، همگی در ایجاد چنین دردهایی اثرگذار میباشند. پزشک متخصص ارتوپد یا دکتر کمر و ستون فقرات ، با تشخیص به موقع خود میتوانند از پیشرفت این دردها جلوگیری کرده و آنها را درمان کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری را درباره درد ستون فقرات و درمان آن با شما به اشتراک بگذاریم.
فهرست مطالب:
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
وقتی ستون فقرات کمر کشیده یا رگ به رگ شود، بافت‌های نرم دچار التهاب میشوند. این التهاب باعث درد می‌شود و ممکن است اسپاسم عضلات رخ دهد. درد ستون فقرات میتواند به دلیلی جدیتر از کشیدگی هم اتفاق بیفتد که ممکن است نیاز به بررسی‌های بیشتر و حتی جراحی داشته باشد. دردهای جدی ستون فقرات معمولاً شامل درد ستون فقراتی است که از پشت قفسه سینه به بازوها، پاها یا اطراف قفسه دنده کشیده می‌شود. برخی از دلایل ایجاد درد ستون فقرات را میتوان موارد زیر دانست:
-
♦ کشیدگی عضلات، تاندونها و رباطها
-
♦ آسیبدیدگیهای دیسکهای میان مهرهای
-
♦ تودههای استخوانی ستون فقرات
-
♦ متاستاز سلولهای سرطانی
-
♦ عفونتهای ستون فقرات ( به دلایلی مانند تب مالت یا سل به وجود میآیند.)
-
♦ انحرافات ستون فقرات ( کیفوز، لوردوز و اسکولیوز)
-
♦ بیماریهای عصبی
کمردرد مانند سایر مشکلات جسمانی با علائم و نشانه هایی همراه است که در تشخیص این مشکلات نقش دارند. این علائم و نشانه ها عبارتند از:
-
♦ دردهای حاد عضلانی، درد در قسمت های مختلف عضلات و مربوط به دردهای ستون فقرات.
-
♦ درد مداوم و گرفتگی عضلات از کمر تا نوک پاها.
-
♦ درد هنگام خم شدن، ایستادن یا راه رفتن تشدید می شود.
برای تشخیص علت درد شما باید به یک متخصص باتجربه در این زمینه مراجعه کنید. زیرا دلایل بسیار متعددی میتوانند باعث ایجاد درد ستون فقرات شوند. به‌علاوه درد در نواحی دیگر مانند بازوها و پاها همیشه به دلیل آسیب در ستون فقرات نیست. بنابراین پزشک باید مهارت و تجربه کافی در این زمینه را داشته باشد تا بتواند همه عوامل را به‌خوبی بررسی کند و تشخیص دقیق و درستی انجام دهد. پزشک برای تشخیص ابتدا سؤالاتی در مورد میزان درد، زمان شروع درد، شرایط اخیر شما و ... می‌پرسد. سپس یک معاینه فیزیکی کامل از ناحیه درد و نواحی وابسته انجام خواهد دارد. در صورت لزوم نیز برای تشخیص بهتر آزمایشهایی را برایتان تجویز می‌کند.
آزمایش تشخیصی معمولاً فقط زمانی لازم است که درد بیش از دو هفته ادامه داشته و مطابق انتظار، بهبود نیافته باشد. به همین ترتیب، اگر درد به اندام‌ها یا اطراف قفسه سینه انتقال یابد، مهم است که علل زمینه‌ای مانند آسیب دیسک نخاعی کشف نشده، رد شود. اگر علائم پایدار باشد، آزمایشهای زیر ممکن است توسط پزشک انجام شود:
تصویربرداری با اشعه ایکس
از اشعه ایکس برای تولید فیلم یا تصویر بخشی از بدن استفاده می‌شود تا ساختار مهره‌ها و رئوس مفاصل را نشان دهد. اشعه ایکس میتواند آسیب‌هایی مانند تومورها، عفونت‌ها، شکستگی‌ها و غیره را مشخص کند.
تصویربرداری تخصصی ام آر آی (MRI)
این روش یک آزمایش تشخیصی بسیار دقیق است که تصاویر سه‌بعدی را از ساختارهای بدن تولید می‌کند. MRI میتواند نخاع، ریشه‌های عصبی و مناطق اطراف آن و همچنین تحلیل رفتن بافت‌ها و استخوان‌ها و تومورها را نشان دهد. در نتیجه به تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند.
سی‌تی‌اسکن با بازسازی 3 بعدی
این روش جزئیات استخوان را بهتر از هر آزمایش تصویربرداری دیگری نشان میدهد. همچنین بافت نرم و اعصاب هم با این روش قابل مشاهده هستند.
الکترومیوگرافی یا تست سرعت هدایت عصبی
از این تست برای تشخیص آسیب‌های واردشده و یا محل فشرده‌سازی عصب‌های درگیر مانند سیاتیک استفاده می‌شود.
بسته به علت درد، طیفی گسترده از درمانها در اختیار پزشک قرار دارد که شامل موارد جراحی و غیرجراحی میباشند. در این بخش به بررسی روشهای غیرجراحی میپردازیم.
کشیدگی‌ها، رگ به رگ شدن‌ها و حتی فشرده‌سازی عصبی ساختاری ناشی از فتق دیسک را میتوان با کاهش فعالیت و حتی استراحت در بستر در مدت زمان کوتاهی معمولاً تا 3 روز درمان کرد.
استراحت باید تا حد ممکن کوتاه باشد، زیرا استراحت طولانی‌مدت در رختخواب میتواند منجر به از دست دادن قدرت عضلانی شود و ممکن است سفتی عضله را افزایش دهد و درد ستون فقرات و ناراحتی را افزایش دهد. اگر درد خفیف تا متوسط باشد، درمان اولیه پزشکی معمولاً شامل داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است. داروهای شلکننده عضلات و داروهای مخدر را میتوان در موارد علائم شدیدتر درد اضافه یا جایگزین کرد.
پزشک ممکن است فیزیوتراپی را نیز به بیمار توصیه کند. فیزیوتراپ یک ارزیابی عمیق انجام میدهد که در کنار تشخیص پزشک، درمانی را به‌طور خاص برای بیمار مبتلا به درد ستون فقرات طراحی می‌کند. درمان ممکن است شامل کشش لگن، ماساژ آرام، یخ و گرما درمانی، سونوگرافی، تحریک الکتریکی عضله و تمرینات کششی باشد.
حتماً بارها شنیده‌اید که میگویند پیشگیری بهتر از درمان است. این موضوع واقعیت دارد و باید آن را جدی بگیرید. نکات زیر میتواند برای جلوگیری از درد ستون فقرات همراه با کشیدگی و پیچخوردگی مفید باشد:
-
♦ برای تأمین ثبات بیشتر ستون فقرات، تمرینات تقویت عضلات شکم را انجام دهید. شنا، دوچرخه‌سواری ثابت و پیاده‌روی سریع تمرینات هوازی خوبی هستند.
-
♦ از تکنیک‌های صحیح بلند کردن و حرکت دادن، مانند چمباتمه زدن برای بلند کردن جسم سنگین استفاده کنید (خم نشوید و به‌طور ناگهانی جسمی را بلند نکنید). اگر جسمی بیشازحد سنگین است، حتماً برای بلند کردن آن کمک بگیرید.
-
♦ حالت صحیح بدن را هنگام نشستن و ایستادن حفظ کنید.
-
♦ سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن یک عامل خطر برای تصلب شرایین است که میتواند باعث کمردرد و اختلالات تحلیل دیسک شود.
-
♦ تا جایی که می‌توانید از شرایط استرس‌زا خودداری کنید، زیرا این امر میتواند باعث تنش عضلانی و درد ستون فقرات شود.
-
♦ وزن ایده آل خود را حفظ کنید. وزن اضافی، به‌خصوص در اطراف قسمت میانی بدن، میتواند فشار زیادی را بر کمر وارد کند.
دلایل مختلفی ممکن است باعث آسیب‌هایی در ستون فقرات شوند که ناچار تنها شیوه درمان آنها نیز جراحی است.
مهم‌ترین دلایلی که پزشک را وادار به صدور دستور جراحی می‌کند به شرح زیر میباشند:
دیسک فتق شده
یک کرنش یا آسیب‌دیدگی بیشازحد ممکن است باعث فتق دیسک شده باشد. البته مواد ژل مانند داخل دیسک‌ها با افزایش سن به‌طور طبیعی تحلیل می‌روند و رباط‌هایی که آن را در جای خود نگه می‌دارند شروع به ضعیف شدن می‌کنند. با پیشرفت این روند، حتی فشار نسبتاً جزئی یا حرکت پیچشی میتواند باعث پارگی دیسک شود.
افراد خاصی در برابر مشکلات دیسک آسیب‌پذیرتر هستند و درنتیجه در چندین ناحیه از ستون فقرات دچار دیسک فتق شده میشوند. طبق تحقیقات انجام شده، احتمال ابتلا به فتق دیسک در کسانی که سابقه خانوادگی دارند، بیشتر است. این لزوماً به این معنی نیست که بیماری دیسک یک بیماری ارثی است اما ممکن است در خانواده‌ها وجود داشته باشد.
علائم فتق دیسک بسته به موقعیت دیسک فتق شده و اندازه فتق، بسیار متفاوت است. اگر دیسک فتق به عصبی فشار نیاورد، بیمار ممکن است درد ستون فقرات را در گردن یا کمر تجربه کند و یا اصلاً دردی نداشته باشد. اگر به عصبی فشار وارد شود، میتواند درد، بی‌حسی یا ضعف در ناحیه‌ای از بدن که عصب از آن ناحیه عبور می‌کند، به وجود بیاید.
آسیب‌های ایجاد شده در ستون فقرات کمری
آسیب‌های وارد شده به ستون فقرات کمری علت دیگر نیاز به جراحی است. سیاتیک غالباً از دیسک فتق شده در کمر ناشی می‌شود. فشار بر روی عصب سیاتیک میتواند باعث درد، سوزش، گزگز و بی‌حسی شود که از باسن به داخل پا و گاهی تا انگشتان پا کشیده می‌شود. این درد معمولاً تنها یک طرف بدن را تحت تأثیر قرار میدهد. این درد اغلب به‌صورت تیز و شوک الکتریکی توصیف می‌شود. با ایستادن، راه رفتن یا نشستن ممکن است این درد شدیدتر شود. همراه با درد پا، بیمار ممکن است کمردرد را نیز تجربه کند. در موارد شدید این درد برای درمان نیاز به جراحی خواهید داشت.
آسیب‌های ایجاد شده در ستون فقرات گردنی
علائم این آسیب‌ها میتواند شامل درد مبهم و شدید گردن یا درد بین تیغه‌های شانه باشد که از بازو به سمت دست یا انگشتان کشیده می‌شود، یا بی‌حسی یا گزگز شدن شانه یا بازو را تجربه خواهید کرد. این درد ممکن است با موقعیت‌های خاص یا حرکات گردن افزایش یابد.
آسیب‌های ایجاد شده در ستون فقرات قفسه سینه
علائم فتق دیسک قفسه سینه میتواند شامل درد خلفی قفسه سینه باشد که به اطراف یک یا هر دو طرف قفسه دنده کشیده می‌شود. چنین دردی معمولاً در اثر اعمال جسمی ایجاد می‌شود و حتی میتواند به دلیل نفس عمیق کشیدن ایجاد شود.
نکات زیر می تواند به جلوگیری از کمردرد ناشی از فشار و تنش کمک کند:
-
♦ برای اینکه ستون فقرات خود را پایدارتر و مقاوم تر کنید بهتر است، دراز و نشست و سایر ورزش هایی را انجام دهید که برای تقویت عضلات شکم شما مفید هستند. مثل: شنا، دوچرخه سواری و پیاده روی سبک ورزش های هوازی فشار زیادی به کمر شما وارد نمی کنند.
-
♦ بلند کردن و جابجایی اشیاء با روش های صحیح و مناسب به عنوان مثال، برای بلند کردن اجسام سنگین از زانوخود را خم کنید (برای بلند کردن از کمر خم نشوید) اگر جسمی خیلی سنگین است، از کسی بخواهید که به شما کمک کند.
-
♦ سعی کنید هنگام نشستن یا ایستادن بدن خود را در وضعیت درست و صحیح نگه دارید.
-
♦ تا حد امکان از موقعیت های استرس زا اجتناب کنید زیرا استرس می تواند باعث تنش و افزایش فشار عضلانی شود.
-
♦ وزن خود را تنظیم کنید زیرا اضافه وزن می تواند فشار زیادی به ستون فقرات و کمر شما وارد کند.
درد ستون فقرات میتواند بسیار آزاردهنده باشد و حتی فرد را از انجام فعالیت‌های عادی روزانه مانند راه رفتن یا نشستن بازدارد. خوشبختانه اگر آسیب‌های وارد شده به ستون فقرات در مراحل ابتدایی تشخیص داده شوند، میتوان با روشهای مختلف غیر جراحی آن را درمان یا کنترل کرد. اما درصورتی‌که به علائم آن مانند درد ستون فقرات توجه نشود و به‌موقع به پزشک مراجعه نکنید، علاوهبر اینکه دچار عوارض ناگوار این دردها میشوید، روند درمانی سختی را نیز خواهید داشت. بنابراین برای پیشگیری از ناتوانیهای بعدی، با مشاهده نخستین درد به پزشک متخصص ارتوپد یا مراکز درمانی ارتوپدی معتبر مراجعه کنید.
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.