دیسکوپاتی گردن

هر مشکلی ناشی از تغییر دیسک که باعث التهاب، درد و تغییرات بیومکانیک و فعالیت بیمار می‌شود را دیسکوپاتی گردن می‌گویند. معمول‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های دیسک گردن هرنیشن دیسک است که میتواند از یک ورم معمولی دیسک تا بیرون زدگی کامل دیسک و خارج شدن هسته ژل مانند دیسک و پارگی دیسک متفاوت باشد. بسته به شدت دیسکوپاتی و محل بیرون زدگی دیسک که آیا از مرکز بیرون زدگی ایجاد شده است یا کنار و میزان التهاب، تحریک، فشار مستقیم یا غیر مستقیمی که بر روی ریشه‌های عصبی عبوری در مجاور خود ایجاد می نماید، میتواند علائم مختلفی ایجاد نماید.

اگر ایجاد علائم بر اثر فشار مستقیم نباشد میتوان آن را با درمان‌های غیرجراحی کنترل کرده و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. اما درصورتی که ناشی از فشار مستقیم روی عصب باشد که با درمان‌های غیرجراحی علائم آن از بین نرود، نیاز به جراحی خواهد بود. در شرایطی که این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود ، بهتر درمان و کنترل خواهد شد و از پیشروی آن جلوگیری می‌شود و نیاز به جراحی را به تاخیر می اندازد یا به طور کل نیاز به جراحی را برطرف می‌کند. زیرا این جراحی ریسک بالایی دارد و پزشکان سعی می‌کنند تا جای ممکن از آن استفاده نکنند. در ادامه این نوشتار، با مطالب بیش­تری درباره این بیماری آشنا خواهید شد.

فهرست مطالب:

آناتومی ستون فقرات گردن

ستون فقرات در قسمت گردن شامل 7 مهره می­باشد. میان هر دو مهره یک دیسک قرار گرفته که شوک­های ناشی از حرکات گردن  را جذب کرده و مانع از ساییدگی مهره­ها می­شود. هر دیسک از یک لایه بیرونی سخت اما انعطاف‌پذیر و یک لایه ژله­ای مانند درونی، تشکیل شده است. ماده ژله­ای درون دیسک را نوکلئوس پالپوزوس می­نامند. رشته­های عصبی زیادی در اطراف دیسک‌ها قرار گرفته­اند. به دلیل وجود تعداد زیادی رشته عصبی در این ناحیه، هر عارضه­ای در دیسک می­تواند بر روی این عصب‌های مجاور فشار وارد کرده و دردهای شدیدی را به وجود آورد.

دیسکوپاتی گردن چیست؟

دیسک­ها به شکل بالشتکی در میان مهره­ها قرار گرفته­اند و مانع سایش آن­ها می­شوند. می­توان گفت به‌نوعی نقش کمک‌فنر را در ستون فقرات ایفا می­کنند. به‌مرور زمان و با فرسایش بافت­های بدن، این کمک‌فنرها نیز فرسوده شده و آن فاصله­ای که قبلاً با کمک دیسک­ها میان مهره­ها ایجاد می­شد، کم­تر می­شود. این اتفاق سبب وارد آمدن فشار بر اعصاب مستقر در گردن می­گردد و ماده ژله مانند درون دیسک یا خشک می­شود و یا به بیرون نشت می­کند. این عارضه را دیسکوپاتی گردن می­گویند که بر اثر گذر زمان اتفاق می­افتد و معمولاً روند آهسته­ای دارد. البته عواملی مثل ضربه ناگهانی یا قرار گرفتن گردن در حالت نامناسب به مدت طولانی هم می‌توانند این بیماری را در جوان­ترها به ­وجود آورند. به­طور کلی می­توان حرکات تکراری گردن را علت دیسکوپاتی دانست. یعنی به‌جز افراد مسن که گذر زمان آن­ها را دچار بیماری کرده، افراد جوان کم‌وبیش پر تحرک نیز بسیار در معرض این آسیب قرار دارند.

دیسکوپاتی را نمی­توان یک بیماری مستقل در نظر گرفت. در واقع دیسکوپاتی گردن خود از نشانه­های اولیه بیماری دژنراتیو دیسک است. دژنراتیو فرسایش و تخریب یک یا چند دیسک می­باشد که آن را بخشی از فرآیند پیری می­دانند. دژنراتیو دیسک زمانی رخ می­دهد که در دیواره­های دیسک یک پارگی پدید آید. دژنراتیو دیسک، منشأ بسیاری از دردهای کمر و گردن است و خود عارضه­های دیگری را نیز به وجود می­آورد.

علل و نشانه­های دیسکوپاتی گردن

عامل بروز دیسکوپاتی گردن همان­طور که پیش از این گفته شد، فرسودگی مهره­های ستون فقرات گردنی است. این فرسایش به دلایل زیادی می­تواند رخ دهد که عمده­ترین آن، افزایش سن می­باشد. البته دلایل دیگری نیز مانند، انجام حرکات یا ورزش­هایی که گردن را درگیر می­کنند، ضربه فیزیکی یا پوکی استخوان، می‌توانند سبب فرسایش مهره­ها و در نهایت دیسکوپاتی گردن شوند.

دیسکوپاتی گردن نشانه­های هر دو  بیماری اسکلتی و عصبی را دارد. موارد زیر برخی از این نشانه­ها هستند:

  • احساس درد در خون گردن یا شانه‌ها در مراحل اولیه آسیب
  • احساس سفتی در گردن
  • علائم رادیکولوپاتی در مراحل شدید آسیب به معنی انتشار درد به دلیل فشار بر روی عصب‌های مجاور عبوری
  • علائم پارستزی ناشی از تحریک اعصاب شامل بی­حسی و گزگز، حس خواب رفتگی و احساس برق گرفتگی که می‌توان در شانه، بازو و حتی تا نوک انگشتان چنین حس‌هایی ایجاد شود.
  • ضعف عضلات و کاهش عملکرد دست
  • دردهایی که به سر یا شانه کشیده می‌شود.

با توجه به اینکه علائم و شدت دیسکوپاتی گردن در شرایط و سنین مختلف کاملا متفاوت است، برای تشخیص دقیق نوع عارضه و درمان سریع­تر آن، به محض دیدن اولین نشانه­ها، به پزشک متخصص مغز و اعصاب یا ارتوپدی مراجعه کنید. مراجعه به موقع به متخصص و تشخیص سریع‌تر این آسیب، بعد از ارزیابی‌های دقیق به وسیله معاینه و عکس برداری‌های مختلف مورد نیاز باعث می‌شود آسیب به درمان‌های غیرجراحی به خوبی پاسخ دهد و نیاز به جراحی دیسک گردن با ریسک بالا نباشد.

فاکتورهای خطرناک ابتلا به دیسکوپاتی گردن

تقریباً همه افراد با افزایش سن در معرض دیسکوپاتی گردن قرار می­گیرند. اما برخی از عوامل باعث می­شوند که این اختلال زودتر بروز کند یا علائم شدیدتری داشته باشد. این عوامل به شرح زیر می­باشند:

مشاغل خاص

انجام برخی شغل‌ها مانند شغل‌هایی که نیاز به پشت میز نشینی و کار دائم با کامپیوتر دارند، کارهایی مانند نوشتن به مدت طولانی، کارهای هنری و ظریف، آرایشگری و دندانپزشکی که نیاز دارند گردن به مدت طولانی در پوزیشن خاصی قرار بگیرد که معمولا به شکل خم شدن یا چرخش گردن است، میتواند باعث آسیب و تغییرات بیومکانیک گردد که در نتیجه باعث آسیب‌های دیسکی می‌شود.

وراثت

طبق تحقیقات انجام شده می­توان گفت، وراثت و ژنتیک در بروز دیسکوپاتی گردن نسبت به سبک زندگی، عامل اثرگذارتری است.

اضافه وزن

چاقی و اضافه وزن تقریباً بر تمام ستون فقرات اثر منفی دارد. از آن­جایی که ستون فقرات را می­توان محور اصلی بدن دانست، چاقی باعث وارد آمدن فشار مضاعف بر آن می­شود. اگر دچار اضافه وزن هستید و از درد کمر یا گردن رنج می­برید، حتماً با یک برنامه غذایی مناسب و ورزش، وزن خود را کاهش دهید.

استعمال دخانیات

سیگار و همه دخانیات بر تک‌تک ارگان­های بدن تأثیر منفی دارند. دودی که از طریق سیگار وارد بدن می­شود، از رسیدن مواد مغذی کافی به دیسک جلوگیری می­کند و سبب می­شود که ماده ژله مانند درون دیسک، زودتر از بین برود.

سبک زندگی

داشتن سبک زندگی ناسالم را تا حدودی می­توان عامل خطر دیسکوپاتی گردن نامید. مصرف غذاهای ناسالم، قرار دادن گردن در حالت اشتباه برای انجام کارهای روزمره، بی­تحرکی یا تحرک اشتباه و ... همه می­توانند مشکلاتی مثل دیسکوپاتی را برای ستون فقرات گردن ایجاد کنند.

علاوه بر مواردی که ذکر شد، آسیب­هایی مانند فتق دیسک هم می­توانند شخص را در معرض دیسکوپاتی گردن قرار دهند. اگر عامل وراثت را در نظر نگیریم، با کمی بازنگری در سبک زندگی خود می­توانیم از آسیب رسیدن به ستون فقرات جلوگیری کنیم. البته شاید ژنتیک شما باعث بروز این عارضه شود، اما باز هم رعایت سبک سالم زندگی برای پیش­گیری بی‌تأثیر نیست.

تشخیص بیماری دیسکوپاتی گردن

پس از این­که دچار درد گردن شدید یا دیگر نشانه­های دیسکوپاتی گردن را مشاهده کردید، برای درمان و تسکین درد، هرچه سریع­تر به پزشک مراجعه کنید. پزشک در قدم اول از علائم و نشانه­ها می­پرسد و همچنین می­خواهد بداند که درد شما از چه زمانی آغاز شده است. پس از آن پرونده پزشکی و سابقه بیماری را مورد بررسی قرار می­دهد. برای تشخیص این­که اعصاب شما چقدر درگیر است، پزشک تست عصبی برای آزمایش قدرت عضلات و نحوه واکنش شما به درد را انجام می­دهد. برای بررسی بهتر احتمالاً نیاز به چند تست تصویربرداری هم خواهید داشت. این تست­ها به این قرار هستند:

  • پرتوایکس ( برای بررسی کلی وضعیت مهره­ها )
  • MRI ( با فناوری تصویربرداری مغناطیسی، می­توان وضعیت دیسک و اعصاب را مشاهده کرد. )
  • سی.تی اسکن ( به پزشک کمک می­کند جایگاه و وضعیت نخاع را ببیند. )

برای تشخیص، پزشک به یک یا همه این تصاویر نیاز خواهد داشت. همچنین در برخی موارد، ارائه آزمایش خون جهت بررسی موارد ضروری بدن نیز لازم می­باشد.

روش­های درمان دیسکوپاتی گردن

 پزشک پس از تشخیص قطعی با توجه به میزان آسیب، بهترین درمان را برای شما انتخاب خواهد کرد. این درمان­ها طیفی از روش­های محافظه کارانه مانند دارو درمانی و روش­های پر ریسکی مانند جراحی را در برمی‌گیرند. شرح مختصری از درمان­های مختلف دیسکوپاتی گردن در ادامه آورده شده است.

دارو درمانی

مسکن­های بدون نسخه معمولاً برای تسکین درد سودمند هستند. اما اگر این داروها کارساز نبودند، پزشک ممکن است مسکن‌های قوی­تری مانند استروئید را تجویز کند.

تزریق استروئید

هنگامی که فرسودگی دیسک بر اعصاب فشار بیاورد، درد و التهاب بسیار شدیدی را حس خواهید کرد. تزریق استروئید در اطراف اعصاب سبب تسکین درد می­شود. تأثیر تزریق استروئید تا دو ماه ماندگار است.

فیزیوتراپی

 برای آسیب­های گردن، فیزیوتراپ سعی می­کند با ماساژ و یکسری تمرینات ساده، درد، التهاب، حس سفتی گردن و دامنه حرکت را بهبود ببخشد. گاهی فیزیوتراپی برای بهبود سریع­تر پس از جراحی نیز توصیه می­شود.

تزریق اوزون

تزریق اوزون یک روش تقریباً بی­خطر برای تسکین درد گردن است. با تزریق اوزون، فشاری که با بیرون زدن دیسک بر اعصاب وارد شده، از بین می­رود و به تبع درد هم تسکین می­یابد.

جراحی

اگر درمان­های گفته شده کارآمد نبودند، پزشک برای رفع مشکل ناچار به جراحی می­شود. در عمل جراحی دیسک گردن دو حالت پیش روی پزشک قرار دارد. حالت اول برداشتن دیسک آسیب‌دیده و جوش دادن مهره‌ها به یکدیگر و حالت دوم جایگزین کردن یک دیسک مصنوعی در میان دو مهره است. این که پزشک کدام حالت را برگزیند، بستگی به نوع و شدت آسیب دارد. پس از جراحی حدوداً یک ماه یا کمی بیش­تر زمان نیاز دارید تا دردها به­طور کامل بهبود یابند.

سخن پایانی

دیسکوپاتی گردن اغلب به دلیل بالا رفتن سن رخ می­دهد، اما تحت تأثیر سبک زندگی افراد نیز هست. برای مراقبت و سلامت ستون فقرات، نخست سعی کنید رویه­ای سالم را در تغذیه و فعالیت­های خود پیش بگیرید و سپس علائم و نشانه­های بیماری­های مربوط به ستون فقرات را بشناسید و در صورت مشاهده هر یک از آن­ها به پزشک متخصص ارتوپد یا متخصص ستون فقرات مراجعه کنید.

در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به‌طور کامل ارزیابی کرده و ازهرجهتی تحت نظر داشته باشند تا بهترین برنامه را جهت درمان به شما ارائه دهند.

برای مشاوره یا مراجعه به این کلینیک می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه یا شماره‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.

شما می توانید با مراجعه به کلینیک تخصصی ارتوپدی ما، با کمک پزشکان حاذق و با تجربه مجموعه به تشخیص علت درد خود به صورت دقیق و اصولی بپردازید و سپس در صورت نیاز در همین مجموعه زیر نظر پزشکان به درمان مشکل خود بپردازید.

تاخیر در مراجعه و یا مراجعه به افراد غیر متخصص و خود درمانی، احتمال این که باعث افزایش مشکل شود و درمان اصلی را بسیار سخت تر کند افزایش می دهد و مشکلات بسیار زیادی برای شما ایجاد خواهد کرد.