♦ آسیب عصبی در حین جراحی: علت بسیار کمتر شایع پادرد پس از جراحی، آسیب عصبی در زمان جراحی است. ریشه‌های عصبی به‌طورکلی سخت هستند و با یک روش جراحی معمول آسیب می‌بینند.
♦ بافت اسکار: یک علت واقعاً نادر برای درد پا پس از عمل، در صورت وقوع، بافت اسکار است. بافت اسکار بعد از تمام جراحی‌ها تشکیل می‌شود و به بافت‌های اطراف آسیب نمی‌رساند. می‌تواند تحرک ریشه عصبی را محدود کند، اما فیزیوتراپی معمولاً می‌تواند در اوایل دوره بعد از عمل کمک کند. برای بیمارانی که پس از جراحی کاهش فشار ستون فقرات، درد ساق پایشان ادامه‌دار باشد، باید به دنبال علل جایگزین درد بگردند.
در جلسات قبل از جراحی با تیم پزشکی خود، مهم است که به سؤالات مربوط به تاریخچه پزشکی، آلرژی، رژیم دارویی و نوع سبک زندگی خود به طور دقیق پاسخ دهید، زیرا این پاسخ‌ها می‌تواند به پزشک شما در درک خطرات احتمالی جراحی ازجمله مواردی که به‌عنوان علت ورم پا بعد از عمل دیسک کمر وجود دارند، کمک کند. در اینجا عواملی وجود دارد که بروز عوارض بعد از عمل نقش دارند:
1. نوع روش انجام شده (سطح تهاجمی، مدت‌زمان جراحی، نوع جراحی، نوع ایمپلنت مورداستفاده و غیره)
2. محل جراحی (به‌عنوان‌مثال جراحی پشتی نسبت به گردن یا کمر خطر عفونت بیشتری دارد)
3. اگر جراحی تجدیدنظر باشد، خطر بیشتری خواهد داشت.
4. روش‌های سنتی جراحی خطرات بیشتری دارند.
5. محل جراحی (جراحی‌های پشتی با بالاترین خطر عفونت در مقایسه با نواحی دهانه رحم و کمر)
6. سن (بیماران مسن خطر بیشتری دارند)
7. سابقه سوءمصرف مواد مخدر IV/مصرف مواد افیونی تجویزی برای مدت طولانی قبل از جراحی
8. اگر شما بیماری ثانویه (مانند دیابت، سرطان و غیره) دارید.
9. وزن (اضافه‌وزن یا کمبود وزن)
دلایل زیادی برای تورم یک یا هر دو پا پس از جراحی وجود دارد. در اینجا چند سؤال وجود دارد که می‌تواند به تشخیص
دکتر پا کمک کند:
♦ آیا هر دو پا ورم کرده یا فقط یک پا ورم دارد؟
♦ آیا علاوه‌بر ورم، پادرد نیز وجود دارد؟
♦ آیا بیمار جای دیگری ورم دارد یا ورم محدود به پاها است؟
♦ آیا بیمار شرایط پزشکی و بیماری دیگری دارد؟ به‌عنوان‌مثال نارسایی قلبی یا نارسایی کلیه؟
سپس پزشک برای یافتن علت ورم پا بعد از عمل دیسک کمر موارد زیر را بررسی می‌کند:
1. بررسی لخته شدن خون در پاها: بیمارانی که " هردو پایشان پف کرده" و پس از جراحی " دچار اضافه وزن شده‌اند"، احتباس مایعات دارند. اما اگر یک پا بیش از دیگری متورم شود، علت آن می‌تواند ترومبوز سیاهرگی عمقی باشد.
در واقع، حتی زمانی که هر دو پا به طور نسبتاً مساوی متورم می‌شوند، باز هم علت آن می‌تواند لخته خون باشد. اولین آزمایشی که در هنگام مشکوک شدن به ترومبوز ورید عمقی تجویز می‌شود، سونوگرافی است.
2. بررسی قلب و کلیه‌ها: پس از رد احتمال لخته شدن خون در پاها، علل دیگر بررسی می‌شود. دو سیستم اندامی که باید به آنها توجه کرد عبارت‌اند از قلب و کلیه. عوارض شناخته شده جراحی شامل انفارکتوس میوکارد ("حمله قلبی") و نارسایی کلیه است.
3. بررسی علل کمتر شایع: دلایل دیگری هم برای یافتن علت ورم پا پس از جراحی نیز در نظر گرفته شده است. به‌عنوان‌مثال، یک لخته خون در ریه‌ها (آمبولی ریه) می‌تواند باعث فشار بر سمت راست قلب شود. تورم ساق پا ممکن است یکی از علائم آن باشد.
همچنین پزشک با مشاهده لیست داروهای مصرفی بیمار، این مورد را نیز به‌عنوان علل تورم پا پس از جراحی دیسک کمر بررسی می‌کند. گاهی اوقات مصرف برخی داروها قبل از جراحی قطع می‌شود. برای مثال می‌توان به داروهای دیورتیک اشاره کرد. دیورتیک‌ها داروهایی هستند که به بدن کمک می‌کنند تا آب و نمک اضافی را از طریق ادرار دفع کند. این داروها معمولاً برای درمان بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، نارسایی قلبی و برخی اختلالات کلیوی تجویز می‌شوند. اگر یک دتروی دیورتیک متوقف شود، ممکن است بدن فرد دچار تورم شود.
I. بالابردن پا: بالابردن پاها اثر گرانش را کاهش می‌دهد و به تخلیه مایع جمع شده از قسمت تحتانی پا به قلب کمک می‌کند. هرچه پاهای شما نسبت به سطح قلب شما بالاتر باشد، مایعات سریع‌تر از پاهایتان خارج می‌شود.
به‌عنوان‌مثال، درازکشیدن در رختخواب با پاهای بالاتر از سطح قلب عموماً بهتر از بالابردن پاها در حالت نشسته است. بااین‌حال، درازکشیدن در رختخواب همیشه عملی نیست، بنابراین می‌توانید پاهای خود را از حالت نشسته دراز کنید یا یک ویلچر برقی را در فواصل زمانی معین، به عقب برگردانید تا تجمع مایع در پاها به حداقل برسد.
مطالعات نشان داده‌اند که بالابردن پاها تا ۳۰ درجه به مدت ۱۵ دقیقه در درمان علل تورم پا پس از جراحی دیسک کمر مؤثر است.
توجه: هنگام بالابردن پاها از پوست خود مراقبت کنید. اگر با زانوهای صاف نشسته‌اید و پاشنه‌ها روی صندلی قرار گرفته‌اند، مطمئن شوید که پاشنه‌هایتان بیش از ۱۵ دقیقه روی یک سطح بالشتک قرار نگیرد تا از زخم فشاری جلوگیری شود.
II. جوراب‌های واریسی: نوعی جوراب مخصوص هستند که با اعمال فشار متغیر بر روی پاها، به بهبود گردش خون و کاهش تورم کمک می‌کنند. این جوراب‌ها معمولاً برای افرادی که دچار واریس، لخته شدن خون در پاها یا تورم پاها هستند، تجویز می‌شوند. اگر فقط در قسمت ساق پا متورم است، شما می‌توانید از نوع خاصی جوراب که زیر زانو را می‌پوشاند و به کمک خاصیتی که دارد نیازی به کش یا بست ندارد، استفاده کنید. این نوع جوراب‌ها به عنوان جوراب پاپ شناخته می‌شوند. فقط کافی است صبح‌ها قبل از بلند شدن از رختخواب جوراب‌های واریس را بپوشید، زیرا پاهای شما در آن زمان کمترین میزان مایع را خواهند داشت.
III. داروها: داروهای ادرارآور به دفع آب بدن کمک می‌کنند. بااین‌حال، ما استفاده روتین از دیورتیک‌ها را برای اِدم وابسته توصیه نمی‌کنیم، زیرا این داروها می‌توانند عوارض جانبی ناخواسته‌ای، به‌ویژه مربوط به فشارخون پایین داشته باشند.
در چند روز اول پس از جراحی، ممکن است احساس تهوع داشته باشید. این علامت برای افرادی که از بیهوشی خارج می‌شوند و شروع به مصرف داروهای مسکن می‌کنند، رایج است. حتی امکان دارد که تمایل زیادی به غذا خوردن نداشته باشید. زیرا دستگاه گوارش شما به زمان نیاز دارد تا پس از جراحی ستون فقرات به مسیر خود بازگردد. با بهبودی در بیمارستان، پزشک به‌تدریج رژیم غذایی شما را از یک رژیم مایع شفاف به رژیم غذایی نرم تا غذای جامد تبدیل می‌کند.
پزشک متخصص توصیه‌های خاصی برای برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی به شما ارائه می‌دهد، اما رویکرد کلی برای تغذیه بعد از عمل دیسک کمر به این صورت است:
1) کالری بیشتر: پس از جراحی ستون فقرات، متابولیسم شما افزایش می‌یابد، بنابراین بدن‌تان برای بهبودی مناسب به کالری اضافی – تقریباً دوبرابر معمول – نیاز دارد. مهم است که این کالری اضافی از غذاهای سالم مانند غلات، حبوبات و میوه‌ها و سبزی‌های تازه که ویتامین C اضافی و سایر مواد مغذی موردنیاز بدن را برای بهبود و بهبود زخم فراهم می‌کنند، تأمین شود.
2) رژیم غذایی با پروتئین بالا: پروتئین ماده مغذی کلیدی موردنیاز برای بهبودی پس از جراحی است. بنابراین بسیاری از کالری اضافی شما باید از گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی، تخم‌مرغ و سایر غذاهای پروتئینی باکیفیت بالا تامین شود. محصولات لبنی کم‌چرب منبع خوبی از پروتئین هستند که کلسیم و ویتامین D موردنیاز برای ترمیم استخوان را نیز تأمین می‌کنند؛ بنابراین به‌عنوان یک منبع مهم تغذیه بعد از عمل دیسک کمر توصیه می‌شود. غذاهای پرپروتئین معمولاً حاوی روی هستند که برای مبارزه با عفونت ضروری است.
3) وعده‌های غذایی کوچک: اغلب به‌جای سه وعده غذایی بزرگ، چهار تا شش وعده کوچک و متعادل، بافاصله در طول روز بخورید. این برای سیستم گوارش شما آسان‌تر خواهد بود، به‌خصوص زمانی که در حال افزایش کالری دریافتی خود هستید.
4) ویتامین‌ها و مواد معدنی: جراح ستون فقرات شما احتمالاً مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی و احتمالاً سایر مکمل‌های غذایی را برای کمک به بهبودی توصیه می‌کند. قبل از مصرف مکمل‌های دیگر در دوران نقاهت، حتماً تأیید پزشک خود را دریافت کنید.
5) فیبر و آب: اگر داروی ضد درد شما را دچار یبوست می‌کند، اولین کاری که باید انجام دهید این است که مطمئن شوید در طول روز مقدار زیادی آب می‌نوشید که برای روند کلی بهبودی ضروری است. سپس مطمئن شوید که مقدار زیادی غذاهای پر فیبر مانند غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات مصرف می‌کنید. همچنین می‌توانید از نوشیدن آب آلو یا خوردن آلو (آلو خشک) اثر ملین طبیعی داشته باشید.
پزشک و متخصص توان‌بخشی، شما را تشویق می‌کنند تا دراسرع‌وقت پس از جراحی یک برنامه پیاده روی پیش‌رونده را شروع کنید.
پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر علاوه بر جلوگیری از آتروفی عضلانی به شما کمک می‌کند از ایجاد لخته‌های خونی جلوگیری کنید. پیاده روی همچنین به حرکت مجدد روده‌های شما کمک می‌کند. پیاده‌روی و حرکت کردن با جلوگیری از تجمع مایعات در بدن باعث حذف علل تورم پا پس از جراحی دیسک کمر و تسریع در بهبودی می‌شود.
به طور معمول، به بیماران توصیه می‌شود که با پیاده روی کوتاه شروع کنند و به‌تدریج آن را افزایش دهند. هنگام پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر، مهم است که روی سطوح صاف بمانید تا زمین‌های شیب‌دار یا ناهموار. اگر در هنگام پیاده‌روی حفظ تعادل برایتان مشکل است، پیشنهاد می‌شود که از واکر یا عصا استفاده کنید.
در روز چهارم، بعد از بازگشت به خانه، باید شش بار در روز و هر بار پنج دقیقه کامل پیاده روی کنید. آن را به ۱۰ دقیقه، سه یا چهار بار در روز، در هفته دوم، و تا ۱۵ دقیقه در هفته سوم افزایش دهید.
تورم پا و یا ساق پا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اگر هر دو پا تحت‌تاثیر قرار گرفته باشند، ممکن است علت عمومی‌تری مانند احتباس مایعات در بدن را نشان دهد. عملکرد کلیه، کبد و قلب می‌تواند بر این امر تأثیر بگذارد. عوارض جانبی داروها نیز ممکن است باعث تورم پا شود.
اگر تورم پا نامتقارن باشد (در هر دو پا یکسان نیست)، این ممکن است نشانه یک وضعیت پزشکی جدی‌تر مانند لخته شدن خون باشد.
درهرصورت باید برای تعیین علت ورم پا بعد از عمل دیسک کمر هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید زیرا ممکن است نشانة یک وضعیت جدید یا بدتر شدن شرایط قبلی باشد.
متخصصان ستون فقرات مجموعه ما با سال‌ها تجربه موفق در درمان مشکلات دیسک کمر، می‌توانند با تشخیص دقیق علت ورم پا، درمان مؤثر را برای شما تجویز کنند.