دیسک کمر و بی حسی پا
بروز حس ناخوشایند بیحسی در نقاط مختلف بدن را همه ما حس کردهایم. اغلب بیحسی و گزگز بدن، عارضهای است که پس از چند دقیقه از بین میرود و تا مدتها دیگر اثری از آن نیست. اما گاهی این حس ناخوشایند، در فواصل زمانی کم و یا به مدت طولانی فرد را درگیر میکند. بیحسیهای مکرر و طولانی مدت در پا، میتوانند نشانهای از سیاتیک، عصب نیشگون گرفته، تنگی کانال نخاع و تورم فورامینال باشد. اما بزرگترین علت بیحسی پا را میتوان فتق دیسک کمر دانست. فتق دیسک کمر، بر اعصاب فشار وارد میآورد و در اثر این فشار، دیسک کمر و بی حسی پا ایجاد میشود. درمان بیحسی پا ناشی از فتق دیسک شامل روشهای درمانی است که برای ترمیم دیسک به کار میروند. برای تشخیص علائم دیسک کمر و بی حسی پا باید حتما به متخصص ارتوپد و یا متخصص ستون فقرات مراجعه کنید تا از عوارضی مانند از کار افتادن کمر و پا یا افت عملکرد جلوگیری شود. در ادامه این نوشتار، بیشتر به رابطه دیسک کمر و بیحسی پا میپردازیم. با ادامه متن همراه باشید.
فهرست مطالب
پزشکان دلایل زیادی را برای بیحسی پا ذکر کردهاند. برخی از این دلایل که بیشتر عصبی هستند را در ادامه بررسی میکنیم:
عصب نیشگون گرفته
نخاع دربرگیرنده اعصاب ظریفی است که امکان برقراری ارتباط میان مغز و بدن را فراهم میکند. گاهی اعمال فشار میتواند عصب نخاعی را تحت تأثیر قرار دهد و حالتی مانند نیشگون گرفتن را ایجاد کند. یکی از نشانههای این عارضه، گزگز و بیحسی در یک یا هر دو پا است. چرا که انتقال پیام از مغز به پا دچار اختلال میشود. عصب نیشگون گرفته میتواند در آینده مشکلاتی بسیار جدی به وجود بیاورد. بنابراین درمان سریع آن بسیار ضروری میباشد.
سیاتیک
عصبی به نام سیاتیک از پایین کمر و پاها عبور میکند و زمانی که به هر دلیلی فشرده شود، هر دو ناحیه پا و کمر را تحت تاثیر قرار میدهد. خوابرفتگی، بیحسی و گزگز پا، در کنار درد پا و کمر، نشانههای تحت فشار بودن عصب سیاتیک هستند. درد سیاتیک معمولاً تنها یک سمت بدن را هدف قرار میدهد. پادرد سیاتیک هم اغلب در پشت ساق پا بروز میکند.
تنگی کانال نخاع
باریک بودن استخوانهای ستون فقرات سبب تنگی کانال نخاع میشود. بالا رفتن سن، آرتروز، آسیبهای فیزیکی و سایر موارد باعث باریک شدن استخوان ستون فقرات میگردند. یکی از دلایل بروز درد سیاتیک نیز همین باریک شدن استخوانهای ستون فقرات است.
تورم فورامینال
اعصاب مستقر در ستون فقرات، از روزنهای در ورودی مهرهها عبور میکنند. زمانی که به هر دلیلی این روزنهها تنگ شوند، اعصاب داخلی تحت فشار قرار میگیرند. تنگ شدن این روزنهها علائمی مثل بیحسی در ساق پا، کف پا و باسن ایجاد میکند.
اسپوندیلولیستیز
اسپوندیلولیستیز هنگامی رخ میدهد که یکی از مهرههای ستون فقرات از جای خود خارج شود. افراد در هر سنی که باشند ممکن است این پیشامد را تجربه کنند. بیرون زدن مهره از جای خود سبب وارد آمدن فشار بر اعصاب میشود و در نتیجه شما نشانههایی مانند درد پا و کمر و بیحسی پاها را مشاهده خواهید کرد.
اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک ( SI)
مفصل ساکروایلیاک ( SI )، در محلی که لگن و ستون فقرات به یکدیگر میرسند، مستقر است. زمانی که این مفصل دچار اختلال شود و نتواند عملکرد خود را به درستی انجام دهد، بیحسی، گزگز و درد در پا و کمر بروز میکند. این اختلال با گذشت زمان عوارض شدیدتری را در پی خواهد داشت. بنابراین اقدام برای درمان فوری آن ضروری است.
فتق دیسک کمر
فتق دیسک کمر را شاید بتوان بزرگترین دلیل برای بروز بیحسی در پاها دانست. فتق دیسک علاوه بر بیحسی در پاها، سبب درد و احساس ضعف در آن نیز میشود. رابطه دیسک کمر و بیحسی پا را در ادامه نوشتار بیشتر بررسی خواهیم کرد.
دیسکها چیزی شبیه به بالشتک هستند که میان مهرههای ستون فقرات واقع شدهاند و دور نخاع میپیچند. در واقع وظیفه اصلی دیسکها جلوگیری از سایش مهرهها به یکدیگر است. همچنین شوکهای ناشی از حرکات بدن را نیز جذب میکنند. فتق دیسک به معنی پارگی یا بیرونزدگی دیسک از جایگاه اصلی خود میباشد که در اثر گسست ناگهانی یا تدریجی رباطهای اطراف دیسک رخ میدهد. فتق دیسک کمر عارضه دردناکی است که حتی میتواند منجر به سلب توانایی راه رفتن شود. دلیل اصلی فتق دیسک را اغلب گذر زمان و افزایش سن میدانند. با بالا رفتن سن، استخوانها دچار فرسایش میشوند و این فرسایش آنها را ضعیف و آسیبپذیر میکند. البته فتق دیسک در سالهای اخیر میان جوانان نیز شایع شده است. عدم مراقبت از کمر به هنگام فعالیتهای روزمره، حمل اجسام سنگین، حرکات ناگهانی و ضربههای فیزیکی هم میتوانند منجر به فتق دیسک کمر شوند.
دیسک کمر و بیحسی پا رابطهای مستقیم دارند. در حقیقت یکی از نشانههای اصلی مشکلات دیسک کمر، درد و بیحسی در یک یا هر دو پا است. همانطور که اشاره شد، نخاع و رشتههای عصبی از میان دیسکها میگذرند. پارگی و بیرون زدگی دیسک از جایگاه خود باعث سلب حمایت ستون فقرات از رشتههای عصبی میگردد. این امر سبب میشود تا انتقال پیامها از مغز به دیگر نقاط بدن، دچار اختلال شود. این اختلال عصبی نشانههای زیادی از جمله بیحسی را در برخی نقاط بدن ایجاد میکند. فتق دیسک کمر و بیحسی پا عارضهای مرتبط با ستون فقرات و رشتههای عصبی است. برای درمان آنها باید به دکتر دیسک کمر مراجعه نمایید. برای مشکلات مربوط به ستون فقرات هرچه سریعتر اقدام به دریافت مراقبتهای پزشکی کنید، شانس بیشتری برای درمان خواهید داشت.
جدا از بیحسی و درد پا، فتق دیسک کمر با نشانههای دیگری نیز همراه است که در ادامه به آنها پرداختهایم:
-
کمر درد
-
درد باسن و ران
-
درد در ماهیچههای ساق پا
-
بیاختیاری در ادرار و مدفوع
-
گرفتگی و ضعف عضلات
-
از دست دادن تعادل
-
فلجی
-
تشدید درد هنگام تغییر حالت بدن
-
در مواردی سرفه، عطسه و خنده هم باعث تشدید درد میشوند.
فتق دیسک کمر و بیحسی پا ارتباط تنگاتنگی دارند، اما تنها به دلیل ایجاد بیحسی نمیتوانید بگویید دچار فتق دیسک شدهاید. چنانچه در کنار بیحسی یا گزگز مداوم پا، یک یا چند نشانههای بالا را نیز داشتید، احتمال فتق دیسک بیشتر است و پزشک باید در اسرع وقت اقدامات درمانی را برای شما انجام دهد.
برای درمان دیسک کمر و بیحسی پا پزشک گزینههای متعددی را در اختیار دارد که بنا به وضعیت شما و شدت آسیب، یکی از آنها را برمیگزیند. پس از انجام آزمایشهای تصویربرداری مانند پرتوایکس، سی.تی اسکن و MRI، پزشک با یکی از روشهای زیر به درمان دیسک کمر و بیحسی پا میپردازد.
دارو درمانی
مسکنهای بدون نسخه یا در برخی موارد مسکنهای قویتر، اغلب درد و التهاب ناشی از دیسک کمر و بی حسی پا را کاهش میدهند.
تزریق استروئید
دردهای شدیدی که با دارو درمان نمیشوند و ناتوانکننده هستند، شاید با تزریق استروئید تسکین یابند. استروئید در اطراف بافتهای عصبی تزریق میشود و اثر آن تا دستکم دو ماه باقی میماند.
تزریق اوزون
اوزونتراپی یک روش نوین است که با آن میتوان دردهای ستون فقرات را تسکین داد و فشار مضاعفی که بر رشتههای عصبی وارد میشود را از میان برد. تزریق اوزون به ناحیه درد حتماً باید توسط یک پزشک ارتوپد حاذق انجام شود. در میان تمامی روشهای غیرجراحی درمان دیسک کمر، اوزونتراپی کارآمدتر از سایرین است.
فیزیوتراپی
چند جلسه فیزیوتراپی و انجام برخی از تمرینات، میتواند درمان مؤثری برای دیسک کمر و بیحسی پا باشد. جدا از تمرینات، فیزیوتراپیست ممکن است ماساژ را هم برای شما لازم بداند. گاهی فیزیوتراپی بهعنوان یک درمان مکمل در کنار سایر روشها استفاده میشود.
جراحی
جراحی دیسک کمر یکی از روشهای پر ریسک درمان است. در جراحی، پزشک دیسک آسیبدیده را برمیدارد و مهرهها را به هم جوش میدهد. البته شاید گاهی لازم باشد که یک دیسک مصنوعی، جایگزین دیسک قبلی شود.
پیش از همه روشهای گفتهشده، پزشکان توصیه میکنند برای درمان دیسک کمر و بیحسی پا، مدتی استراحت کنید و از انجام کارهای سنگین بپرهیزید. اغلب دردهای ستون فقرات، با استراحت در منزل کاهش مییابند. البته استراحت را با بیتحرکی اشتباه نگیرید. بیتحرکی چندروزه میتواند درد دیسک کمر و بیحسی پا را افزایش دهد.
مراقبت از کمر و ستون فقرات میتواند تا حدودی شما را از فتق دیسک کمر و بیحسی پا، نجات دهد. برای پیشگیری از فتق دیسک، روشهای زیر میتوانند موثر باشند:
-
تقویت عضلات با ورزش
-
خم نشدن و قوز نکردن هنگام ایستادن و نشستن
-
مصرف کمتر غذاهای چرب
-
حفظ تناسب اندام و دوری از چاقی یا لاغری مفرط
-
عدم استعمال دخانیات
بیحسی و گزگز پای مستمر یا طولانی، ممکن است نشانه فتق دیسک کمر یا دیگر عارضههای عصبی باشد. اگر مدام با این احساس ناخوشایند روبرو میشوید، حتماً به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. پزشک با انجام برخی از آزمایشها، علت را تشخیص داده و درمان را آغاز میکند. عدم توجه به این عارضه باعث تشدید و بروز عوارض خطرناکی مانند فلج کامل یا افت شدید عملکرد کمر و پا میشود که فرد را از انجام کارهای روزمره باز میدارد. بنابراین مراجعه به متخصص و تشخیص هرچه سریعتر علت درد و شروع درمان امری ضروری میباشد.