ورم قوزک داخلی پا؛ عامل آمبولی ریوی و افزایش خطر سکته مغزی و قلبی به دلیل لختگی خون
ورم قوزک داخلی پا اغلب در اثر آسیب‌دیدگی ایجاد می‌شود که به آن اِدِم گفته می‌شود. تورم در این ناحیه در اثر تجمع مایعات به وجود می‌آید. در واقع آسیب مچ پا، یکی از دلایل ایجاد
ورم مچ پا است. این مشکل به دلیل التهاب به صورت تورم نمایان می‌شود. احتمال دارد ورم، به دلایل ساده، گذرا و غیر جدی مانند ضرب‌دیدگی جزئی ایجاد شود. اما گاهی نشانه اولیه نارسایی قلبی و کلیه یا یک عارضه جدی و خطرناک به نام لخته‌های سیاهرگهای عمقی است که عامل آمبولی ریوی بوده و کشنده است.
ورم قوزک داخلی پا یک مشکل شایع در بین بیماران است. ایجاد درد در این ناحیه در اثر راه‌رفتن بیشتر خواهد شد. زیرا در این حالت میزان تورم در پا نیز بیشتر می‌شود. درصورتی‌که تورم بدون علامت باشد، مشکل حاد و جدی تلقی نخواهد شد.
ورم در هر دو پای راست یا چپ ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود. علت ورم قوزک پای چپ نیز به دلایل مختلف است که، توسط پزشک تشخیص داده می‌شود. در ادامه برخی از دلایل ایجاد تورم در قوزک پا را ذکر خواهیم کرد.
♦ ایجاد آسیب در مچ پا به دلیل پیچ‌خوردگی
♦ وجود عفونت در قوزک پا به دلیل بیماری‌هایی مانند دیابت
♦ امکان ایجاد لخته خون در رگ پا
♦ اختلال در گردش خون به دلیل افزایش سن و نارسایی وریدی
♦ وجود بیماری‌های کلیوی و کبدی
♦ ورم مچ پا در اثر بارداری
♦ مصرف دارو
با توجه به دلایل ذکرشده، علت ایجاد تورم در قوزک پای چپ و یا راست مشترک است. زیرا هرکدام از علت‌های بالا می‌توانند در یک و یا هر دو پا ایجاد شوند. پای چپ و راست نیز گاهی در اثر موارد ذکرشده، دچار تورم خواهد شد. گاهی ورم در هر دو پا ایجاد می‌شود. اینکه علت ورم مچ پا بدون درد چیست با توجه به علت آن متفاوت است. اما عدم وجود درد در ورم پا، می‌تواند دلیلی از جدی نبودن این مشکل باشد.
لنف ادم می تواند باعث تورم پا و مچ پا در بیماران سرطانی شود. این وضعیت به دلیل تجمع مایع لنفاوی در بافت ها ایجاد می شود که می تواند به دلیل عدم وجود یا مشکل درعروق لنفاوی یا پس از برداشتن غدد لنفاوی (با جراحی) رخ دهد. لنف یک مایع غنی از پروتئین است که به طور معمول در امتداد شبکه گسترده ای از عروق و مویرگ ها حرکت می کند.
لنف از طریق غدد لنفاوی فیلتر می شود که مواد ناخواسته مانند باکتری ها را حذف می کند. اما اگر مشکلاتی در عروق و غدد لنفاوی وجود داشته باشد، حرکت این مایع مسدود می شود و این انسداد در صورت عدم درمان می تواند باعث عدم بهبود زخم، عفونت و تورم شود.
در دیابت، بدن انسولین کافی تولید نمی کند. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس ترشح می شود و به سلول ها در جذب گلوکز کمک می کند. در افراد دیابتی، سطح قند خون بالا می رود و در صورت عدم درمان، می تواند به دیواره رگ های خونی آسیب برساند و جریان خون را دچار اختلال کند. در این مورد، مایعات در قسمت هایی از بدن مانند پا و مچ پا ذخیره می شود. دیابت پا نیز به دلیل کندی روند بهبودی پس از آسیب ایجاد می شود مو برداشتن و درمان نشدن آن نیز می تواند باعث ایجاد تورم شود. اگر دیابت دارید، باید به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید.
گاهی ورم قوزک داخلی پا در اثر ضربه به وجود می‌آید. همچنین پیچ‌خوردگی از دیگر دلایل ایجاد تورم در این قسمت است. درهرصورت به مچ پا آسیب واردشده است و این ناحیه ورم‌کرده است. در اثر بلند کردن اشیاء سنگین مانند وزنه، ممکن است تورم ایجاد شود. زیرا در بخش مچ پا التهاب ایجاد می‌شود. درمان ورم قوزک پا نیز با توجه به دلیل آن صورت می‌گیرد.
التهاب ممکن است در اثر ورزش سنگین یا ایجاد فشار زیاد، ایجاد شود. درهرصورت سیستم ایمنی بدن با ایجاد تورم در آن ناحیه، به این ضربه و آسیب پاسخ خواهد داد. یکی از دلایل اصلی ایجاد ورم در این بخش نیز، انتقال گلبول سفید، پروتئین و آنتی‌بادی به سمت بخش آسیب‌دیده است. همین امر سبب بروز تورم در قوزک داخلی پا می‌شود. در حقیقت این مایعات از بافتی که دچار آسیب شده است، محافظت می‌کنند. البته این تورم باید تحت درمان قرار گیرد، تا بافت زودتر بهبود پیدا کند.
برای درمان ورم قوزک داخلی پا، روش‌های مختلفی وجود دارد. فرد می‌تواند با مراجعه به ارتوپد مشکل خود را برای وی شرح دهد. ورم یک پاسخ سریع بدن به دلیل ایجاد التهاب است و چندان نگران‌کننده نیست. برای این کار می‌توانید از درمان‌های خانگی نیز استفاده کنید. اغلب درمان‌های خانگی برای درمان این مشکل مؤثر واقع می‌شوند. درصورتی‌که ورم پا دلایل دیگری به‌جز ضربه داشته باشد، درمان خانگی نیز تا حدودی مؤثر است.
درمان ورم قوزک پا با توجه به دلایل ایجاد آن، تعیین می‌گردد. مثلاً در موارد غیر حاد، پیاده‌روی و یا قرار دادن پا در سطحی بالاتر از قلب، به‌عنوان درمان ساده کاربرد دارد. این روش‌ها می‌توانند میزان تورم در ساق، مچ و قوزک را تا حد زیادی کاهش دهند.
درصورتی‌که تورم قوزک پا پیشرفته باشد، با توجه به دلیل ایجاد آن ممکن است از آنتی‌بیوتیک استفاده شود. مصرف این دارو برای درمان عفونت کاربرد دارد. می‌توان برای پیچ‌خوردگی از اسپلینت یا بانداژ نیز استفاده کرد.
برخی از درمان‌ها بسیار ساده هستند و باید توسط بیمار رعایت شوند. در ادامه برخی از این موارد را برای بهبود تورم قوزک پا ذکر خواهیم کرد.
♦ استراحت برای درمان ورم قوزک داخلی پا
درصورتی‌که ورم پا در اثر پیچ‌خوردگی، ایجاد ضربه و یا برداشت جسم سنگین ایجادشده باشد، فرد باید مدتی را استراحت کند. زیرا جریان خون ممکن است در اثر فعالیت، بیش‌ازحد شود. درنتیجه سلول آسیب‌دیده تحریک و دیرتر بهبود پیدا کند. همچنین میزان تورم نیز از قبل بیشتر شود. بنابراین توصیه می‌شود که از راه رفتن بعد از ایجاد تورم در مچ پا، اجتناب کنید.
♦ قرار دادن کمپرس سرد روی قوزک پا
یکی از روش‌های درمان ورم در قوزک پا، استفاده از کمپرس سرد است. بهتر است بعد از ایجاد تورم برای جلوگیری از افزایش جریان خون در مچ پا، از آن استفاده شود. با این روش سرعت متابولیسم سلولی کمتر خواهد شد. درنتیجه میزان ورم قوزک داخلی پا نیز کاهش پیدا می‌کند. کمپرس یخ را می‌توانید تا زمانی مورداستفاده قرار دهید که ورم پا کمتر شود. پیشنهاد می‌شود در روزهای اولیه بعد از ایجاد آسیب، این روش را به کار ببرید.
♦ باندکشی و بستن ناحیه متورم
هنگامی‌که یک بخش از بدن مانند قوزک تحت‌فشار و ضربه قرار بگیرد، اولین راهکار بستن آن ناحیه است. این کار موجب می‌شود که جریان خون در این ناحیه جریان کمتری داشته باشد. درنتیجه به درمان ورم قوزک پا کمک کند. درواقع با باندکشی عمل فشرده‌سازی ایجاد می‌شود. بانداژهای استاتیک و الاستیک در درمان این تورم مؤثر هستند. باید قبل از درمان، دلیل تورم قوزک پای چپ و راست در نظر گرفته شود.
♦ قرار دادن پا بالاتر از قلب
هنگامی‌که پا آسیب ببینید و ناحیه قوزک متورم شود، بهتر است پاها در سطحی بالاتر از قلب قرار بگیرند. این روش نیز موجب کاهش میزان جریان خون در این ناحیه خواهد شد. درواقع این شیوه یک درمان ساده برای آسیب‌های جزئی است.
♦ استفاده از روش سنتی
درگذشته بعد از ایجاد ضربه و آسیب به استخوان، برای درمان از ترکیباتی مانند زرده تخم‌مرغ و زردچوبه استفاده می‌شد. این مواد بعد از ترکیب با استفاده از یکپارچه تمیز برای درمان ورم قوزک داخلی پا، به آن ناحیه بسته می‌شد. البته در صورتی این روش پیشنهاد می‌شود، که بعدازآن راه نروید!
♦ مصرف دارو
برخی از داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن نیز می‌توانند در کاهش درد و درمان ناشی از ورم قوزک پا مؤثر باشند. بهتر است این داروها تحت نظر متخصص ارتوپدی مصرف شوند. دوز مصرفی و مدت‌زمان موردنیاز برای بهبود نیز از طرح پزشک مشخص خواهد شد.
برخی اوقات ممکن است ورم قوزک داخلی پا در اثر عفونت باشد. این مشکل بیشتر در بیماران دیابتی وجود دارد. نوروپاتی محیطی که در اثر این بیماری در فرد ایجاد می‌شود، عامل ایجاد عفونت در نواحی مانند قوزک پا است. این تورم ممکن به همراه درد و یا بدون درد باشد.
مشکلات سیستم عصبی در بیماران دیابتی، موجب ایجاد اختلال در نواحی مانند مچ پا می‌شوند. ازاین‌رو پاها بیشتر در معرض عفونت قرار دارند.
علت ورم قوزک پای چپ یا راست در این بیماران اغلب به دلیل بروز عفونت است. افراد دیابتی باید به‌صورت مستمر زخم‌های خود را چک کنند. زیرابه دلیل آسیب به اعصاب بافت پا، درد را حس نخواهند کرد. درنتیجه در صورت بروز مشکل دیرتر متوجه خواهند شد.
همین امر ممکن است درمان ورم در قوزک پا در این افراد را دشوارتر کند. گاهی تورم ایجادشده در پا به همراه زخم‌های دارای ترشح است که هر چه سریع‌تر باید درمان شود.
گاهی وجود لخته‌های خونی، جریان برگشت خون از پا را به قلب مسدود خواهند کرد. این اختلال منجر به ایجاد تورم در پا و بخش‌هایی مانند مچ و قوزک می‌شود. ممکن است لخته خون سطحی یا عمیق باشد. لخته‌های سطحی تنها در زیرپوست نمایان می‌شوند.
اما لخته‌های خون عمیق به‌صورت ترومبوز ورید عمیق بروز می‌کنند. نوع عمیق آن‌که خطر جدی برای سلامتی بیمار دارد، موجب انسداد رگهای اصلی پا می‌شود. در صورت بروز تورم ناشی از آن نیز باید سریعاً به
دکتر پا مراجعه کرد.
دلیل تورم قوزک پای چپ یا راست نیز ممکن است به دلیل ایجاد لخته خون عمیق باشد. درصورتی‌که ورم قوزک داخلی پا همراه با درد و تب باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. این موضوع زمانی اهمیت دارد که تورم تنها در یک‌پا اتفاق بیفتد. هنگامی‌که در دو پا تورم ایجاد شود، احتمال ایجاد ضربه منتفی است.
همان‌طور که می‌دانید با افزایش سن، گردش خون در بدن با اختلال مواجه خواهد شد. درنتیجه تورم پا در سالمندان مشکل رایجی است. این موضوع به دلیل وجود نارسایی وریدی ایجاد می‌شود. البته سایر مشکلات مانند بیماری‌های قلبی، مشکلات مزمن کلیوی و وجود واریس در پا نیز از دلایل دیگر بروز تورم در قوزک پا هستند. برخی از بیماری‌هایی که زمینه‌ساز بروز تورم پا در سالمندان هستند، شامل موارد زیر می‌باشند.
یکی از نشانه‌های اصلی نارسایی وریدی، ورم قوزک داخلی پا است. البته این تورم ممکن است در بخش‌های دیگر مانند مچ پا نیز ایجاد شود. علت ورم قوزک پای چپ یا راست نیز همین مشکل می‌تواند باشد. این اختلال موجب می‌شود که در اندام‌های تحتانی، خون تجمع کند.
اغلب جریان خون در وریدها از بخش پایین یعنی از پاها به سمت بالا است. این جریان یک‌طرفه گاهی با اختلال مواجه می‌شود که افزایش سن یکی از دلایل آن است. برای درمان ورم قوزک پا به این دلیل، باید با پزشک خود مشورت کنید و علائم و نشانه‌ها را برای وی شرح دهید.
التهاب مفاصل یکی از دلایل ایجاد تورم در قوزک پا است. آرتریت اغلب در یک‌طرف مانند پای سمت چپ تورم ایجاد می‌کند. این بیماری موجب می‌شود که مانند نقرس، مفصل پا دردناک شود. همچنین امکان بروز تورم و قرمزی نیز در آن وجود دارد. برای آگاهی از اینکه علت ورم مچ پا بدون درد چیست، باید تمام علائم بررسی شود. اما در التهاب مفاصل، تورم ناحیه مچ پا با درد همراه است.
گاهی اوقات نیز به دلیل بیماری‌های خودایمنی، آرتریت موجب تورم در هر دو پا می‌شود. لوپوس و آرتریت روماتوئید از مشکلات شایع در این زمینه هستند. ازاین‌رو باید بعد از مشاهده نشانه‌های بیماری، به پزشک مراجعه کرد. این بیماری در سالمندان نیز بیشتر دیده می‌شود.
ایجاد اختلال در بخش‌های مختلف بدن با ایجاد تورم در پا و قوزک می‌تواند همراه باشد. درمان ورم در قوزک پا نیز با توجه به دلیل آن قابل انجام است. در اثر عدم کارکرد درست کلیه، مایعات اضافی از بدن خارج نمی‌شوند. به همین دلیل در پاها ایجاد تورم می‌کنند.
به‌طورکلی در بیماران کلیوی، قلبی و کبدی ایجاد تورم در پا بسیار شایع است. مثلاً اختلال در عملکرد و نارسایی بطن راست قلب، منجر به احتباس آب در بدن بیمار خواهد شد. این احتباس نیز در اندام‌های تحتانی نمود بیشتری دارد و ممکن است در ناحیه قوزک پا ایجاد تورم کند.
هنگامی‌که سیستم گردش خود در بدن به‌درستی کار کند، مایعات اضافی را دفع می‌کند. اما در صورت بروز نارسایی قلبی، کارایی سیستم گردش خون کمتر خواهد شد. درنتیجه به‌جای انتقال مایعات به کلیه‌ها، این مواد در بخش تحتانی اندام‌ها انباشته می‌شوند. درنتیجه کلیه نیز عملکرد درستی نخواهد داشت و سدیم در خون باقی می‌ماند. این سدیم یکی از دلایل احتباس بیشتر آب در بدن است.
به دلیل بروز نارسایی قلبی، کلیه نیز عملکرد مطلوبی نخواهد داشت. تورم در بخش قوزک پا یکی از نشانه‌های این بیماری است. زیرا در این صورت سدیم اضافی در خون توسط کلیه دفع نخواهد شد. گاهی این احتباس در بخش‌های دیگری مانند شکم نیز ایجاد می‌شود. درنتیجه سبب افزایش وزن و چاقی شکمی می‌شود. ورم قوزک داخلی پا در این صورت یک نشانه رایج و مرسوم است.
در اواخر بارداری نیز ممکن است در بخش مچ و قوزک پا، تورم ایجاد شود. یکی از دلایل اصلی آن، احتباس مایعات در بدن است. همچنین میزان فشار به رگ‌ها، در این زمان بیشتر از حالت طبیعی است. اما این نوع تورم مشکل جدی و خاصی تلقی نمی‌شود.
بهتر است که زنان در هنگام مواجه‌شدن با این مشکل، از کفش‌های طبی و راحتی استفاده کنند. همچنین به مدت طولانی در حالت ایستاده قرار نگیرند. بالا قرار دادن پاها نسبت به قلب نیز، می‌تواند در درمان این مشکل کمک‌کننده باشد. اما همیشه بروز ورم در قوزک داخلی پا طبیعی نیست! ازاین‌رو باید نسبت به درمان ورم قوزک پا اقدام کرد. تورم در حالت شدید در دوران بارداری، می‌تواند به دلیل پره اکلامپسی اتفاق بیفتد. این بیماری بسیار خطرناک است و باید پیگیری شود. برخی از علائم آن در ادامه ذکر خواهیم کرد.
♦ تورم شدید در پا
♦ ایجاد سردرد شدید
♦ وجود سرگیجه
♦ تهوع
♦ استفراغ
♦ تغییر در دید
♦ ایجاد تکرر در ادرار
در صورت بروز این علائم در کنار هم، بیمار دارای وضعیت اورژانسی است و باید هر چه سریع‌تر با پزشک تماس بگیرید. البته این علائم به‌صورت ناگهانی بروز نمی‌کنند. بنابراین بهتر است با چک کردن علائم، نسبت به درمان به‌موقع تورم پا اقدام کنیم.
گاهی ورم قوزک داخلی پا به‌صورت یک‌طرفه ایجاد می‌شود. به این معنی که تنها پای چپ دارای تورم است. تمامی مواردی که به آن اشاره شد ممکن است از دلایل ایجاد تورم در پای چپ باشند. درواقع این نشانه‌ها در سمت خاصی از بدن بروز نمی‌کنند. بنابراین امکان دارد در سمت راست نیز تورم ایجاد شود. البته اگر ایجاد ورم پا یک‌طرفه باشد، امکان آسیب‌دیدگی و ضربه بیشتر است. این مشکل ممکن است در اثر استفاده از کفش نامناسب نیز ایجاد شود. علت ورم مچ پا بدون درد می‌تواند در اثر موارد ذکرشده باشد.
گاهی در اثر ایستادن زیاد و انداختن وزن خودروی یک‌پا، قوزک آسیب می‌بیند. درنتیجه این ناحیه متورم می‌شود و ممکن است با درد همراه باشد. البته وجود درد می‌تواند به‌عنوان یک هشدار و زنگ خطر در نظر گرفته شود. زیرا در مواقعی که تورم خطرناک است، درد یا تب را نیز به همراه دارد. البته درد همیشه نمی‌تواند نشانه‌ای خطرناک باشد. زیرا در اثر ضربه‌ها نیز امکان بروز درد در این ناحیه وجود دارد.
برخی از علائم لخته عمقی سیاهرگهای پا مانند احساس‌گرمی، سنگینی، درد ناگهانی در ساق و مچ پا، به‌ویژه در افرادی که سابقه‌های سیاهرگی دارند می‌تواند خطرناک باشد. در این مواقع باید حتماً ورم قوزک پا را جدی بگیریم و سریعاً به پزشک مراجعه کنیم.
افرادی که به علت تروما و ضرب‌دیدگی‌ها با احتمال شکستگی، دچار ورم قوزک داخلی پا شده‌اند نیز باید نسبت به درمان فوری آن اقدام کنند. در مواردی که ورم پا همراه با ناتوانی فرد در راه رفتن یا گذاشتن پا روی زمین باشد نیز نیاز به پیگیری سریع دارد. ممکن است گاهی پوست ناحیه متورم، قرمز باشد و فرد دچار تب و لرز شود. در این صورت نیز باید فرد توسط پزشک معاینه شود.
به‌طورکلی ایجاد ورم قوزک داخلی پا یک نشانه برای وجود مشکلات متعدد است. این بیماری‌ها ممکن است با یک درمان خانگی نیز مرتفع شوند. به همین علت نباید در صورت بروز این مشکل، نگران شوید. همان‌طور که گفته شد، اغلب در صورت بروز یک مشکل جدی، علاوه بر تورم نشانه‌های دیگری مانند تب و درد نیز بروز می‌کنند.
درمان ورم در قوزک پا اغلب با استراحت و استفاده از کمپرس سرد انجام می‌شود. اما این نوع درمان برای مواقعی است که در اثر پیچ‌خوردگی، ناحیه قوزک پا دچار آسیب شده باشد.
امروزه روش‌های متعددی از طرف پزشک ارتوپد برای درمان تورم در پا به بیماران ارائه می‌شود. بهتر است قبل از هر چیز از دلیل ایجاد تورم مطلع شویم و سپس نسبت به درمان آن اقدام کنید. برای کشف دلیل تورم قوزک پای چپ یا راست نیز بهترین روش مراجعه به پزشک است.