استخوان تالوس (Talus) یا استخوان قاپ، استخوانی کوچک است که در مچ پا قرار دارد. اگر به آناتومی مفصل پا نگاه کنید، متوجه می‌شوید که استخوان درشت نی و نازک نی بالای مفصل مچ پا قرار گرفته‌اند و استخوان تالوس بخش زیرین این مفصل را شامل میشود.
استخوان تالوس که بالای استخوان پاشنه است، جزئی از مفصل زیر قاپی (ساب تالار) بوده و به همراه استخوان پاشنه، امکان حرکت دورانی رو به بیرون و داخل را فراهم میکند. این حرکت زمانی به کار می‌آید که بخواهید بر روی زمین‌های ناهموار حرکت کنید.
استخوان تالوس، نواحی زیرین و فوقانی مچ پا را به یکدیگر متصل میکند و فشار ناشی از وزن را در امتداد مفصل مچ منتقل می‌نماید. این استخوان، با غضروف مفصلی پوشیده خواهد شد. غضروف به عنوان یک ماده لغزنده و سفید رنگ، سطح مفصل را پوشانده و امکان لغزش آزادانه بر روی استخوان‌های اطراف را برای استخوان تالوس فراهم میکند.
علت ورم استخوان تالوس در اغلب موارد شکستگی است. در واقع ورم استخوان پا، جزو مهمترین علائم شکستگی پا است که به همراه درد، کبودی پوست، تاول و… خود را نشان می‌دهد. اگر بخواهیم کمی عقب‌تر برگردیم و علت شکستگی استخوان تالوس را که زمینه ساز تورم شده بیابیم، باید به آسیب‌هایی مثل سقوط از ارتفاع و یا سوانح رانندگی اشاره کنیم.
شکستگی و به دنبال آن ورم استخوان تالوس، غالباً در تصادفات موتورسیکلت، اتومبیل، سقوط شدید، تصادفات اسنوبورد و موارد مشابه این به وجود می‌آید که برخی رایج و برخی مثل آسیب‌های ناشی از اسنوبرد سواری، چندان شایع نیستند.
مهمترین نشانه ورم استخوان تالوس، تورم و پف کردن ناحیه مچ پا است که کاملاً در ظاهر مشهود است و نیازی به توضیح ندارد. در واقع ورم استخوان تالوس، نوعی ورم محیطی است که مچ پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در ظاهر با یک پف خود را نشان می‌دهد. مشکل در حرکت دادن قسمت‌های خاصی از بدن، دیگر نشانه‌ای است که ورم استخوان تالوس را تایید میکند.
ورم استخوان تالوس به عنوان استخوان رابط میان کف پا و ساق، حرکت مفصل مچ را دچار مشکل میکند و از طرف دیگر، با اثرگذاری بر حرکات مچ پا و کف پا، توانایی تحمل وزن را محدود و امکان راه رفتن عادی را از بیماران سلب خواهد کرد. به همین دلیل کسانی که از این مشکل رنج می‌برند، به دنبال روش‌های ایمن و موثر برای درمان این عارضه هستند و مایلند که هر چه سریعتر این مسئله را برطرف نمایند.
چنانچه ورم استخوان تالوس، ناشی از شکستگی این استخوان باشد (که غالباً همینطور است)، باید دوران بهبود طولانی مدتی را برای آن متصوی باشیم. در واقع این عارضه به سرعت بهبود نمی‌یابد و بیماران مدت‌های طولانی درگیر آن خواهند بود.
یکی از دلایلی که بهبود ورم استخوان تالوس را با تاخیر مواجه میکند این است که بیماران تا زمانی که استخوان به طور کامل بهبود نیافته، قادر نخواهند بود که وزن خود را بر روی پا بیاندازند و این یعنی تا مدت‌های طولانی، نمی‌توانند فعالیت‌های عادی خود را مثل همیشه انجام دهند.
معمولاً در اکثر مواقع، ورم استخوان تالوس به حداقل ۶ تا ۱۲ هفته محافظت نیاز دارد. تا اتمام این بازه زمانی، نیاید وزن بیمار به مفاصل این ناحیه از بدن تحمیل شود. البته این بستگی به شدت آسیب نیز دارد. مسلماً در آسیب‌های مهمتر و شدید، این مدت زمان طولانی‌تر خواهد بود. نتیجه تحقیقات، رابطه بین نتیجه بهبود کامل بیماران با شدت آسیب اولیه را تایید میکند.
یخ درمانی و تسکین ورم استخوان تالوس
از بهترین تکنیک‌های کاربردی برای کاهش ورم استخوان تالوس، یخ درمانی است. شما می‌توانید با قرار دادن یک کیسه یخ بر روی ناحیه متورم شده مچ پا، ورم را برطرف کنید و حداقل از شدت آن بکاهید. اگر دسترسی به کمپرس یخ ندارید، کافیست چند تکه یخ را بردارید، یک پارچه نخی و یا حوله به دور آن بپیچید و آن را بر روی قسمت متورم و باد کرده بگذارید؛ به همین راحتی!
جوراب‌های طبی چه تاثیری در کاهش ورم استخوان تالوس دارند؟
پوشیدن جوراب‌های طبی یا در اصطلاح جوراب‌های فشرده ساز، از تورم بیش از اندازه مچ پا جلوگیری میکند. با پوشیدن جوراب طبی، جریان خون در اطراف استخوان تالوس کاهش پیدا میکند و ورم تا حدی فروکش خواهد کرد.
جوراب طبی در اکثر فروشگاه‌های لوازم طبی و داروخانه‌ها یافت میشود. پوشیدن این نوع از جوراب سخت نیست اما در عوض به خوبی می‌تواند ناراحتی و احساس درد را کاهش دهد و از آب آوردن کف و مچ پا جلوگیری نماید. البته پیشنهاد ما این است که برای شروع به سراغ جوراب‌هایی بروید که نازک‌اند و چندان جذب نیستند؛ در غیر این صورت ممکن است به نشانه قطع جریان خون در مچ پا، حس خواب رفتن در این ناحیه را تجربه کنید.
استراحت کنید!
فرقی نمی‌کند که علت مشکل چیست؛ در هر صورت استراحت دادن و ثابت نگه داشتن مچ پا، می‌تواند راه را برای درمان این عارضه هموار سازد. اما بهترین تکنیک برای استراحت دادن صحیح مچ پا و رفع ورم استخوان تالوس کدام است؟
بهترین روش استراحت مچ پا، این است که پا را کمی بالاتر از زمین، ثابت و بی‌حرکت نگه دارید. از آنجایی که کف پا باید بالاتر از قفسه سینه باشد، شما می‌توانید چند کتاب را روی هم قرار دهید، بالش نرمی را روی آن‌ها بگذارید و پای خود را بر روی آن نگه دارید.
روش دیگر این است که روی یک صندلی تاشو بنشینید و اهرم آن را آزاد کنید تا در وضعیت خوابیده قرار گیرد. این وضعیت کمک میکند تا مایعات به طرف قلب برگردند و در مچ و کف پا انباشته نشوند. برای کمک به آرامش مچ پا می‌توانید از پمادها و کرم‌های مخصوص ورم پا استفاده کنید.
داروها کمک کننده‌اند
ورم استخوان تالوس در ناحیه مچ، در اثر التهاب رباط‌ها و عضلات ایجاد میشود؛ پس مصرف داروهای ضد التهاب حتماً کمک کننده است. این داروها به راحتی در داروخانه‌ها عرضه می‌شوند و بدون نسخه پزشک می‌توان آن را خریداری کرد. (باید در این شرایط با پزشک مشورت کنید.)
ایبوپروفن و ناپروکسن، نمونه‌ای از داروهای ضد التهاب‌اند که با هدف قرار دادن ناحیه ملتهب (استخوان تالوس) مانع از بروز فرایندهای التهاب‌زا در بدن می‌شوند. این داروها، تسکین دهنده نیز هستند و درد همراه با ورم تالوس را به حداقل می‌رسانند.
البته یک رژیم غذایی مناسب نیز می‌تواند فرایند التهاب‌زا در ناحیه مچ پا را متوقف میکند. آنطور که تحقیقات نشان می‌دهد، ادویه جاتی مثل زنجبیل، زردچوبه، سیر، دارچین، شیرین بیان، فلفل سیاه، فلفل هندی و… در کاهش ورم استخوان تالوس تاثیر دارند.
ترمیم ورم استخوان تالوس با گچ گیری
گفتیم که ورم استخوان تالوس، از علائم بارز شکستگی در این ناحیه است. بنابراین می‌توان با گچ گیری مچ پا، میزان این ورم را به حداقل رسانید. گچ ساختار فشرده‌ای دارد و همین ساختار، پشتیبان رباط‌ها و عضلات تنش یافته خواهد بود.
گچ گرفتن مچ پا، در همجوشی دوباره بافت‌هایی که از هم گسیخته شده‌اند بسیار کارساز است و سرعت ترمیم عضلات و بافت‌های آسیب دیده را به شدت افزایش می‌دهد. گچ گیری در مواردی که ورم استخوان تالوس ناشی از شکستگی است، باعث پیوند استخوانی خواهد شد. البته بعضی مواقع، خود گچ گیری پا را متورم میکند. این امر، به ویژه برای کسانی که از ناحیه گچ گرفته به خوبی محافظت نمی‌کنند، مصداق دارد.
به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند که در زمان گچ گیری، حتماً چند ساعت از روز، پا به روی بالش یا صندلی در حالت بی‌حرکتی و ثبات کامل نگه داشته شود. البته بی‌تحرکی مدام نیز مشکل ساز است. تحرک کافی و راه رفتن، به تقویت رباط‌ها و بازسازی عضلات کمک زیادی میکند.
آیا فیزیوتراپی به کاهش ورم استخوان تالوس کمک میکند؟
بله؛ فیزیوتراپی نوعی درمان غیردارویی است که تکنیک‌های آن با هدف کاهش ورم، درد و ناراحتی، کمک به بازیابی قدرت عضلانی، بهبود عملکرد مفاصل و افزایش تحرک‌پذیری آن‌ها و پیشگیری از عود دوباره ورم اجرا میشود.
هر آنچه از سیاه شدن استخوان مچ پا باید بدانید
استخوان، بافتی زنده است. درون استخوان، سلول‌های زنده‌ای قرار دارد که زمینه را برای رشد و نمو فراهم می‌کنند؛ درست مانند هر بافت دیگری در بدن! این استخوان ها، برای زنده ماندن و فعالیت، به جریان خون نیاز دارند.
رگ‌های خونی، با نفوذ به داخل استخوان، اکسیژن و مواد غذایی را به آن می‌رسانند. سیاه شدن استخوان، اصطلاح عامیانه‌ای است که معنی مردن استخوان در اثر نرسیدن خون به آن را در ذهن تداعی میکند. سیاه شدن استخوان، نکروز آوازکولر نیز نامیده میشود. (نکروز یعنی مردن و آواز کولر به معنی بدون رگ خونی می‌باشد.)
سیاه شدن استخوان مچ پا، از مهمترین عوارض شکستگی است که در صورت بی‌توجهی به آن، بروز عوارضی مثل تغییر فرم مفصل، جوش نخوردگی شکستگی و آرتروز دور از انتظار نیست.
بهبود پیدا کردن استخوان قابل توجه است. هر چه شدت آسیب بیشتر باشد، زمان نقاهت بیشتر است. پس از جراحی، پا به مدت 2 یا 8 هفته در گچ یا آتل قرار می گیرد. این دوره به شدت آسیب و روند بهبودی بستگی دارد. پزشک عکس برداری با اشعه ایکس را تجویز میکند تا مطمئن شود که استخوان در جای خود قرار گرفته باشد و به درستی بهبود می یابد.
گاهی با بروز شکستگی، قسمتی از عروق که خون را به ناحیه خاصی از استخوان می‌رساند، دچار آسیب میشود و به دنبال آن، خونرسانی به استخوان مختل می‌گردد. این عارضه، به خصوص در مواردی رخ می‌دهد که شکستگی در نزدیک یک مفصل (مثلاً استخوان تالوس) اتفاق افتاده باشد.
در این مواقع، آن بخش از استخوان که خونرسانی به آن صرفاً از طریق عروق خونی فعال در داخل استخوان انجام می‌شد، دچار مشکل می‌گردد و با پاره شدن عروق خونی در محل شکستگی، خون به قسمتی از استخوان تالوس نخواهد رسید. علت این مساله، گاه دررفتگی بوده که علامت آن سیاه شدن استخوان مچ پا و ورم استخوان تالوس است.
قطع خونرسانی، بر دوام و سفتی استخوان تاثیر می‌گذارد و آن را کاهش می‌دهد. در صورت نرم شدن استخوان در اثر فشارهای وارده به آن، استخوان شکل و فرم همیشگی خود را از دست خواهد داد.
تشخیص و درمان سیاه شدن استخوان مچ پا
بررسی رادیوگرافی ساده‌ای که بین ۱ تا ۳ ماه بعد از شکستگی تهیه میشود، برای تشخیص سیاه شدن استخوان مچ، ضروری است.
دکتر پا با ارزیابی نتیجه رادیوگرافی استخوان، متوجه میشود آن قسمت از استخوان که دارای خونرسانی بود، دچار استئوپروز یا پوکی نسبی شده و این در حالی است که ناحیه بدون خونرسانی، بدون پوکی باقی مانده است.
ام آر آی و اسکن رادیوایزوتوپ با تکنسیم ۹۹ از دیگر روش‌های تشخیص سیاه شدن استخوان مچ پا است. با توجه به اینکه خون در بخش نکروز شده جریان ندارد، در تصاویر اسکن رادیوایزوتوپ در قالب یک منطقه بدون جذب رادیواکتیو دیده خواهد شد. در تصویر رادیوگرافی ناحیه نکروز شده استخوان تالوس که در مراحل نهایی تهیه شده، شکل استخوان با کمی تغییر دیده میشود.
و اما درمان سیاه شدن استخوان مچ پا
در صورت تشخیص زودهنگام سیاه شدن استخوان مچ پا، (یعنی در مراحلی که فرم استخوان هنوز تغییری نکرده) می‌توان برای درمان آن کاری کرد. دریل کردن استخوانی که دچار نکروز شده و یا عمل جراحی، می‌توان جریان خون مجدد را در آن ناحیه برقرار نمود.
عمل جراحی‌ای که از آن صحبت می‌کنیم، در درمان سیاه شدن استخوان مچ پا کاربرد دارد. در مراحلی که این عارضه پیشرفته شده و استخوان تغییر شکل داده، تنها راه استفاده از روش‌های بازسازی است. به این منظور، پزشک آن بخش سیاه شده استخوان را برمی دارد و مفصل مصنوعی را جایگزین آن میکند. البته راه دیگری هم هست و آن خشک کردن مفصل با عمل جراحی است.
وقتی بدن تحت فشار و استرس قرار می‌گیرد، رباط پا کش می‌آید و اگر محل آن ناحیه مچ باشد، شاهد پارگی رباط مچ خواهیم بود. این عارضه معمولاً زمانی به وجود می‌آید که مچ پا در حین راه رفتن پیچ می‌خورد. این پیچ خوردگی باعث میشود که رباط‌های جانبی در اطراف مچ پا، (بویژه در بخش خارجی) تحت فشار و کشش بیش از حد قرار گیرند و به دنبال آن، تارهای تشکیل دهنده رباط مچ پا، پاره شوند.
اولین و مهمترین نشانه‌ای که خبر از پارگی رباط مچ می‌دهد، درد است. درد مچ پا در حین انجام تمرینات ورزشی و یا به دنبال یک سانحه می‌تواند نشانه‌ای مبنی بر کشیدگی و پارگی رباط مچ پا باشد. تورم در محل آسیب دیده که ظهور آن گاه تدریجی و گاه ناگهانی است نیز جزو علائم کش آمدن رباط پا و پارگی آن به شمار می‌رود. برای مثال ورم استخوان تالوس که به دنبال آسیب دیدگی فیبرهای تاندون، عضلات و رباط‌ها در این ناحیه رخ می‌دهد.
گاه به دلیل درد و ورم استخوان تالوس که در اثر کش آمدن رباط پا و پارگی رباط مچ پا رخ داده، عضلات نواحی آسیب دیده دچار اسپاسم و گرفتگی میشود و بیمار را به دردسر می‌اندازد.
همانطور که گفتیم با فشار بر رباط‌های جانبی در اطراف مچ پا، رباط‌ها کش می‌آید و پارگی رباط مچ اتفاق می‌افتد. پاره شدن تارها و فیبرهای میکروسکوپی که رباط‌ها را تشکیل می‌دهند، یا خفیف است و یا شدید و کامل. در صورت خفیف بودن این عارضه، می‌توان آن را با مچ بند بست و پارگی رباط مچ را تسکین داد اما در مواردی که شدت کشیدگی رباط زیاد است، ترجیحاً باید آن را به مدت سه هفته با گچ گیری ثابت و بی‌حرکت نگه داشت. تشخیص شدت پارگی رباط مچ، توسط پزشک معالج و از طریق معاینه و تصویربرداری امکانپذیر است.
برخی فکر می‌کنند با چند هفته بستن می‌توان پارگی رباط مچ را درمان کرد در حالی که اینطور نیست. این عارضه بیش از آنچه فکر می‌کنید سمج است که‌عدم درمان آن، برای بیمار بسیار آزاردهنده خواهد بود.
با اتمام فرایند درمان پارگی رباط مچ، (چه با استفاده از مچ بند و چه از طریق گچ گیری) بیمار باید تا مدت‌ها نرمش‌های مخصوصی را که به او توصیه شده انجام دهد تا قابلیت انعطاف‌پذیری مفصل در او افزایش یابد و قدرت عضلات ساق، بیشتر شود. البته در صورت انجام اشتباه این نرمش ها، امکان عود مکرر آن دور از انتظار نیست.
از اینکه وقت با ارزش خود را در اختیار ما گذاشتید و تا پایان این مقاله همراه ما بودید، صمیمانه از شما سپاسگزاریم. امیدواریم آنچه در اینجا خواندید، بر اطلاعات مفید شما در این باره بیافزاید و به شما کمک کند تا در مواجه با چنین عارضه ای، اقدامات مناسب را انجام دهید.
ورم استخوان تالوس، عارضه‌ای قابل درمان است که پیشگیری از آن ساده‌تر و کم هزینه‌تر از درمان است. برای پیشگیری کافیست عوامل زمینه ساز بروز این عارضه را بشناسید و از آن‌ها دوری کنید. البته که عوامل موثر در ایجاد ورم استخوان تالوس، جملگی تصادفی است و در قالب یک سانحه ایجاد میشود. با این حال همیشه سعی کنید مراقبت سلامت خود باشید و جوانب احتیاط را رعایت نمایید.
اما اگر به هر دلیلی دچار ورم استخوان تالوس شدید، نگران نباشید و در اسرع وقت به کلینیک‌های معتبری که در این زمینه فعالیت دارند مراجعه کنید. خوشبختانه کلینیک تخصصی ما در این زمینه سابقه درخشانی دارد. شما می‌توانید با مراجعه به آن، روند درمان خود را در کنار بهترین متخصصین ارتوپد آغاز نمایید. پس فرصت را از دست ندهید و هم اکنون با ما تماس بگیرید؛ منتظرتان هستیم.